Ratlarda prenatal, postnatal ve erişkin dönemlerde Glandula Submandibularis`in gelişimi üzerinde ışık mikroskobik çalışmalar

Abstract

Bu araştırmada, prenatal, postnatal ve erişkin dönemlerdeki ratların glandula submandibularis'lerinin histolojik ve histokimyasal açıdan karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlandı. Çalışmada materyal olarak Wistar Albino türü sağlıklı ve erişkin erişkin 5 adet dişi, 5 adet erkek rat ile 7 adet fetüs ve 7 adet yavrudan alınan doku örnekleri kullanıldı. Prenatal dönemde, korpus glandule'lerin yavru ve erişkin dönemdekilere oranla daha az sayıda bulundukları ve bağdoku bölümlerinin yavru ile erişkin ratlara kıyasla prenatal dönemde daha geniş yer tuttukları belirlendi. Postnatal ve erişkin dönemlerde korpus glandule sayısının oldukca artmış olduğu gözlendi. Prenatal, postnatal ve erişkin dönemlerde korpus glandule'lerin serö-müköz bir karakter sergiledikleri tespit edildi. Postnatal ve erişkin dönemlerde beze ait kanalların prenatal döneme kıyasla daha gelişmiş oldukları görüldü. Buna karşılık postnatal ve erişkin dönemde beze ait kanal sisteminde az da olsa farklılıklar tespit edildi. Erişkinlerde pars sekretorya'ların pars insiyalis'lerden daha uzun olduğu ve bu yüzden pars sekretorya'lara daha sık rastlandığı gözlendi. Bunlara ilave olarak yine erişkinlerde prenatal ve postnatal döneme kıyasla lopçuk içerisinde granüler kanalların da bulunduğu belirlendi. Granüler kanallarda 3 farklı hücre tipine rastlandı. Bunlardan koyu renkte boyanan granüllü hücrelerin az sayıda ve büyük oldukları saptandı. Buna ilave olarak açık tonda boya alan granüllü hücreler ve granül içermeyen hücreler de gözlendi. Granüler kanallarda, hücrelerin içerdikleri granüllerin zayıf PAS pozitif reaksiyon verdikleri saptandı. Bunlara ilave olarak prenatal, postnatal ve erişkin dokularında, özellikle lopçuklar arası bağdokuda ve bezin akıtıcı kanalları çevresinde mast hücrelerinin varlığı oldukça net olarak gözlendi. Histokimyasal metodlar, her üç dönemde de korpus glandule'leri oluşturan salgı epiteli hücrelerinin zayıf PAS pozitif, AB negatif reaksiyon verdiklerini, bazı korpus glandule'lerin ise PAS, AB ve PAS/AB boyamalarında pozitif boyandıklarını gösterdi. Kanal epitel hücreleri her üç döneme ait kesitlerde de PAS, AB ve PAS/AB boyamalarında negatif reaksiyon göstermişlerdir.Anahtar Kelimeler: Ratlar, Glandula submandibularis, Histolojik yapı

The objective of the present study was comperative histological and histochemical investigation of submandibular gland in prenatal, postnatal and adult rats. In the present study the tissue samples obtained from each of 5 healthy adult female and male, 7 fetuses, and 7 offspring wistar albino rats were evaluated as the research material. We determined that the number of corpus glandule in prenatal tissues were less than the number of corpus glandule in offspring and adult tissues. In addition, the connective tissue of the submandibular gland was determined to occupy a wider area in prenatal rats compared to that of the postnatal and adult rat tissues. A considerable increase in the number of corpus glandule was observed in postnatal and adult rat tissues. The corpus glandule in prenatal, postnatal and adult rats displayed a sero-mucous character. Postnatal and adult rat glandular ducts were better developed compared to the prenatal stage glandular ducts. However, the glandular duct systems in postnatal and adult rats were found to differ more or less. We have seen that the pars secretoria in adults was longer than the pars initialis and thus the pars secretoria was more frequently observed. In addition, adult rat gland displayed granular ducts that were not encountered in prenatal and postnatal rat glands. Three different cell types were determined in the granular ducts. Among these cells, the darkly stained granular cells were determined in less number and as large cells. In addition to this type of cell, we also observed granular cells that were faintly stained and cells that do not contain granules. The granules of the granular duct cells gave a weak PAS positive reaction. We also neatly observed the presence of mast cells especially in the connective tissue between the lobules and around the draining ducts of the prenatal, postnatal and adult rat gland tissues. Histochemical methods showed that the secretory epithelial cells of the corpus glandules that are in each of three stages give weak PAS positive and AB negative reaction whereas some of the corpus glandule give PAS, AB, and PAS/AB positive staining. The ducal epithelial cells of each of three rat groups displayed a PAS, AB and PAS/AB negative reaction in their sections.Keywords: Rats, Glandule submandibularis, Histological structure