Aril diazonyum tetra floroborat tuzlarının kenetlenme reaksiyonlarının hammett korelasyonuna uygunluğunun incelenmesi

Abstract

ÖZET ARİL DÎAZONYUM TETRA FLOROBORAT TUZLARININ KENETLENME REAKSİYONLARININ HAMMETT KOREALAS YONUN UYGUNLUĞUNUN İNCELENMESİ ALDEMİR, Selda Niğde Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Ana Bilim Dalı Danışman: Yrd.Doç. Dr. Meysun İbrahim Abdullah Temmuz 2001. 64. Sayfa İndollerin aril diazonyum tuzları ile reaksiyonları elektrofılik substitusyon reaksiyonlar olarak bilinen kinetik araştırmalarda en kullanışlı reaksiyonlardır. Bu çalışmada anilinin, floroanilinin, m-kloroanilinin, p-aminoasetofenonun, p-anisidinin ve etil p-aminobenzoatın aril diazonyum tetrafloroborat tuzları sentezlenmiştir ve bu tuzların sırasıyla indol, N-Me indol, 2- Me indol ve 3- Me indollerle azo bileşikleri sentezlenmiştir. Asetonitrilde çözülmüş diazonyum tuzlarının indol ve türevleri ile azo kenetlenme reaksiyonları spektrofotometrik olarak takip edilmiştir. Birinci ve ikinci derece hız sabitleri hesaplanmıştır. İndol ve türevlerinin değişik diazonyum tuzları ile kenetlenme reaksiyonlarının Hammett grafiği uygun p değerleri ile düzgün doğru vermiştir. Bu reaksiyonda diazonyum iyonun indollere saldırdığı basamağın hız belirleyici basamak olduğu ve tipik bir aromatik substitusyon reaksiyonu olduğu gösterilmiştir. Anahtar sözcükler: İndol, Elektrofılik substitüsyon, Hammet sabiti uı

SUMMARY HAMMETT CORRELATION OF THE COUPLING OF ARYL DIAZONIUM TETRAFLOUROB ORATES WITH INDOLES ALDEMİR5Selda Niğde University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Chemistry Supervisor : Dr. Mey sun Ibrahim Abdullah July. 2001.64. pages The reaction of indoles with aryl diazonium salts are known as electrophilic substitution reaction which are the most useful reactions for kinetic investigations. In this work aryl diazonium tetrafiuorobarate salts, of aniline, fluoroanilin, m-chloro aniline, p- aminoacetophenone, p- anisidine, and ethyl p-aminobenzoate has been synthesized and their azo coupling with each of indole, N-methyl indole, 2-methyl indole and 3 -methyl indole has been carried out. Azo coupling reactions of the diazonium salts with indole and its derivatives in acetonitrile has been followed spectrophotometrically. First and second order rate constants has been calculated and a Hammet plot of the rates of coupling of these various diazonium salts with indole and its derivatives gave a straight line with reasonable p values that is in a good correlation with Hammet and is typical of the aromatic substitution reaction in which the rate determining step is the attack of the diazonium upon the indoles. Key Words: Indole, Electrophilic Substitution, Hammett Constant. IV