Thymus sp. ve Agrimonia eupatoria bitki uçucu yağlarının antimikrobiyal aktivitesi

Abstract

ÖZET Thymus sp. ve Agrimonia eupatoria BİTKİ UÇUCU YAĞLARININ ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTESİ ÇELİK, Ebru T.C. Niğde Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Gökçen YUVALI ÇELİK Haziran 2006, 38 Sayfa Bu çalışmada Konya yöresinden toplanan Agrimonia eupatoria (Koyunotu) ve Thymus sp. (Kekik) bitkilerine ait uçucu yağların Staphylococcus aureus ATCC 25923, Shigella sonnei RSKK 877, Escherichia coli ATCC 35218, Bacillus megatrium RSKK 5117, Bacillus subtilis RSKK 244, Bacillus cereus RSKK 863, Pseudomonas aeruginosa ATCC 29212, Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, Streptococcus mutans CNCT 8177, Yersinia enterocolitica ATCC 1501, Salmonella 21.3 test bakterileri üzerinde antimikrobiyal aktiviteleri araştırılmıştır. Bu araştırmada disk difözyon yöntemi uygulanarak bu uçucu yağlardan A. eupatorid'mn test bakterileri üzerinde inhibisyon etkisine rastlanmamıştır. Thymus sp. uçucu yağının test bakterileri üzerinde farklı zon çapları ile inhibisyon etkisi tespit edilmiştir. Thymus sp. uçucu yağı 16,5 mm zon çapı ile en düşük etkiyi S. sonnei üzerinde, 35,5 mm' lik zon çapı ile en yüksek inhibitörik etkiyi ise B. subtilis üzerinde göstermiştir. Thymus sp. uçucu yağının test bakterilerinden P. aeruginosa ATCC 29212, P. aeruginosa ATCC 27853 ve Salmonella 21.3 üzerinde inhibisyon etkisi göstermediği belirlenmiştir. Thymus sp. uçucu yağının disk difiizyon yönteminde 25,5 mm ve üzeri inhibisyon zonu gösterdiği 4 İİİtest bakterisi (B. megatrium RSKK 5117, B. subtilis RSKK 244, S. aureus ATCC 25923, S. mutans CNCT 8177 ) seçilmiş ve Thymus sp. uçucu yağının seçilen test bakterileri üzerinde agar dilüsyon metodu ile Minimum inhibitor Konsantrasyonu (MİK) belirlenmiştir. Çalışmada, Thymus sp. uçucu yağının çalışılan test bakterileri için MİK değerinin % 0,8'e eşit ve/veya düşük (MİK<% 0,8) olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada 10 adet standart antibiyotik tetrasiklin (30 ug), sefepim (30 ug), tobramisin (10 ug), vankomisin (30 ug), ofloksasin (5 ug), eritromîsin (15 ug), penisilin (10 ug), amikasin (30 ug), gentamisin (10 ug), ampisilin (10 ug) kullanılmıştır. Thymus sp. uçucu yağının test bakterileri üzerindeki inhibisyon etkisi, standart antibiyotiklerin test bakterileri üzerindeki inhibisyon etkisi ile karşılaştınlmıştır. Thymus sp. uçucu yağının yüksek düzeyde antimikrobiyal etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Sözcükler: Agrimonia eupotaria, Antimikrobiyal aktivite, Thymus sp., Uçucu yağ. iv

SUMMARY ANTIMICROBIAL ACTIVITY OF Thymus sp. and Agrimoma eupatoria ESSENTIAL OILS ÇELİK, Ebru Niğde University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology Supervisor: Assist Prof. Dr. Gökçen YUVALI ÇELİK June 2006, 38 Pages In this study, Agtimonia eupatoria and Thymus sp. (Konya) essential oils were tested for their antimicrobial activity against or their inhibition effect on Staphylococcus aureus ATCC 25923, Shigella sormei RSKK 877, Escherichia coli ATCC 35218, Bacillus megatrium RSKK 5117, Bacillus sub t i lis RSKK 244, Bacillus cereus RSKK 863, Pseudomonas aeruginosa ATCC 29212, Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, Streptococcus mutatis CNCT 8177, Yersinia enterocolitica ATCC 1501, Salmonella 21.3 reference bacteria respectively. By using disc diffusion method we have found that there was no inhibition activity on the test bacteria of A. eupatoria. However it was determined that essential oil obtained from Thymus sp. has significantly high inhibition effect most of reference bacteria. Zones measured by this method have showed that the activity of Thymus sp. essential oil on S. sonnei was the lowest (16.5 mm) and highest on B. subtilis (35.5 mm). Inhibition effect of Thymus sp. essential oil on the P. aeruginosa ATCC 29212, P. aeruginosa ATCC 27853 and Salmonella 21.3 was not observed. Therefore four test bacteria (B. megatrium RSKK 5117, B. subtilis RSKK 244, S. aureus ATCC 25923, S. mutam CNCT 8177) were chosen. Minimum Inhibitory Concentration (MIC) of essential oil was determined by agar dilution methodand essential oil inhibited four test bacteria at concentrations of <0.8 %. The responce of the test bacteria tetrasiklin (30 fig), sefepim (30 fig), tobramisin (10 ftg), vankomisin (30 ug), ofloksasin (5 ug), eritromisin (15 ug), penisilin (10 fig), amikasin (30 ug), gentamisin (10 ug), ampisilin (10 ug) antibiotics were studied by the disk diffusion method. Comparison of the inhibition activity of Thymus sp. essential oil and the standard antibiotics on the test bacteria showed that Thymus sp. essential oil have great antimicrobial effect. Key Words: Agrimonia eupotaria, Antimicrobial activity, Essential oil, Thymus sp. VI