Gümüşköy (Ulukışla-Niğde) curuflarının asit maden drenajı oluşturma potansiyeli ve çevreye etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalısmanın amacı; Gümüsköy Curuflarının asit maden drenajı olusturma potansiyeli veçevreye etkisinin incelenmesidir. Gümüsköy Curufları Nigde-Ulukısla lçesindeGümüsköyü civarında yer almaktadır. Asidik maden drenajı (AMD), dünyanın her yerindemadencilik alanlarında önemli bir çevresel problemdir. Sülfürlü minerallerin madencilikalanlarında depolanması ve atılması sürecinde su ve oksijene maruz bırakılmasısonrasında, bu tür minerallerin dogal oksidasyonunun bir sonucu olarak AMD meydanagelmektedir. nceleme alanında Paleozoik yaslı mermer ve kireçtaslarından olusanBolkardagı grubu temel kayaçları olusturmakta, bunların üzerine serpantin, peridotit, gabrodiyabaz ve diyoritten olusan Alihoca ofiyoliti gelmektedir. Alihoca ofiyoliti üzerine gelenve çakıltası, kumtası, marn ve kireçtaslarından olusan birimler tektonizmadan dolayıkıvrımlanmıs ve küçük ölçekli faylarla atılmıs durumdadırlar. Bölge halkının içme suyuolarak yararlandıgı pınarlar bu fay ve kırık sistemleri tarafından kontrol edilmektedirler.Bölgedeki kayaçlarda ortalama olarak Cu 0,01 ppm, Pb 0,27 ppm, Zn 2,87 ppm, Ni 0,12ppm, Mo 9,98 ppm, As 1,80 ppm gözlenmistir. Topraklarda ise ortalama olarak 19,64 ppmCu, 41,23 ppm Pb, 24,15 ppm Zn, 0,12 ppm Cd, 16,1 ppm As ve 45,75 ppm Mobelirlenmistir. Atık sahasına yakın yer altı suları beklenenden daha bazik karakterdedir.Yani AMD etkisi bu sularda izlenmemektedir. Ancak kirlilik boyutları, curuflardabelirlenen ikincil mineraller, serisit, simitzonit ve zinkosit minerallerinin varlıgı, bu atıksahasında pritin oksitlendigini ve baslangıçta AMD olusturdugunu göstermektedir. Ancakyan kayaçta asırı Ca+2 içeren dolomit, kalsit, bulundugundan nötralize potansiyeli oldukçayüksek bir ortam olusmus olmalıdır. Her ne kadar bölgedeki yan kayaçlar ve topraklarındogal nötralize özellige sahip olmasına karsın, topraklarda ve sularda meydana gelen buasırı kirlenme bölgede yasayan canlılar açısından bir tehdit olusturmaktadır. Ayrıcacurufların açık alanda her türlü etkiye açık olması, yeniden zenginlestirmeye tabitutulmaları çevre kirliligini artırmaya devam edecektir. Curufların yakın kesimlerindetarımsal faaliyetlerden uzak durulmalı, kuyu suları hiçbir amaçla kullanılmamalıdır.Anahtar Kelimeler: Asit maden drenajı, çevre kirliligi, su kimyası, toprak kimyası, Ulukısla

Gumuskoy slag piles are located in Nigde-Ulukisla County vicinity. Acidic mine drainage(AMD) is a serious environmental problem in mining areas throughout the world. AMDoccurs as a result of the natural oxidation of sulfide minerals when they are exposed tooxygen and water during their disposal and storage at the mining sities. The units whichcome on the Ali Hoco ophiolite are contains limestone, sandstone and gravelstone. Thisunits are deformed by tectonic activity and little scale faults. Spring waters that consumedby the people of the region are governed by local faults and fracture systems. The rocks atthe region contain as an average of Cu 0,01 ppm, Pb 0,27 ppm, Zn 2,87 ppm, Ni 0,12 ppm,Mo 9,98 ppm, As 1,80 ppm. The soils also has an average of 19,64 ppm Cu, 41,23 ppm Pb,24,15 ppm Zn, 0,12 ppm Cd, 16,1 ppm As ve 45,75 ppm Mo. The well waters close to thedisposal area are more basic than expected. This effects of AMD can not be ecpected inthese waters. However the contamination levels, secondary minerals in slag piles, andexistence of sericite, simitzonite and zinkosite minerals indicate that pyrite has beenoxidized and the AMD formation has started at first state. On the other hand because of theexistence of dolomite and calcite in the wallrocks including large amounts of Ca+2, anenvironment highly capable of neutralization should have been developed. Although thewall rocks and the soils have natural neutralization ability, the contamination occuring inthe soils and waters threatens the life of organisms at the region. Besides, being exposed toall types of effects of surfacial conditions and re-concentration activities of slag piles willinduce the enviromental pollution. Agricultural activities and well- water consuption inclose vicinity of teh slag piles should be avoided.Keywords: AMD, environmental pollution, water chemistry, soil chemistry, Ulukısla.