Avrupa insan hakları sözleşmesinde işkence ve insanlık dışı muamele veya küçültücü muamele

Abstract

İnsanın, sadece insan vasfını tasımasıyla dogustan kazanmıs olduguhaklar olarak kabul edilen insan hakları, tarihin ilk çaglarından bugüne süreklidaha baskın olan güçler tarafından engellenmektedir. Zamanla insan, temel hakve hürriyetleri konusunda mücadeleler vererek, haklarının ihlal edilmesininönüne geçecek tedbirler aramıstır.Özellikle, 2. Dünya Savası'nın ardından, devletlerin kendi ulusalsistemleri içerisinde aldıkları koruyucu tedbirlerin pek ise yaramadıgınınanlasılması üzerine, uluslararası bir gücün varlıgına duyulan ihtiyaç artmayabaslamıstır. nsan Hakları Evrensel Bildirisi ve onun daha da ileri bir formuolan Avrupa nsan Hakları Sözlesmesi, bu yönde atılan adımlar için birerdönüm noktası olmuslardır. 20. yüzyılın, ?insan hakları çagı? olarakanılmasının sebebi bu uluslararası belgeler olmustur.Ancak, ulusal ya da uluslararası düzlemde olsun yapılan budüzenlemelere ragmen, insan hakları ihlallerinin ortadan kalktıgını söylemekmümkün degildir. O nedenle, gelisen insan hak ve hürriyetlerine ayakuyduracak, sürekli bir kontrol mekanizması zaruri bir ihtiyaç haline gelmistir.AHS ve denetim mekanizması halindeki yargı organı ?Avrupa nsanHakları Mahkemesi (AHM)?, günümüzde bu ihtiyacı karsılamak üzere önemlibir rol üstlenmektedir. Kamu otoritesince özgürlüklerinden mahrum edilmiskisilerin durumları ile ilgili herhangi bir ihlal olup olmadıgına dair sık sık üyeülkelerde denetimler yapmak suretiyle, ?Avrupa skenceyi ÖnlemeKomitesi?nin de (CPT) benzer bir görevi yerine getirmektedir.Gerek, AHM'nin dava kararları, gerekse CPT' nin yapmıs oldugudenetimlere iliskin yayınladıgı raporlar, devletlere bu konuda düsensorumlulukları hatırlatması açısından büyük önem arz etmektedir. Budogrultuda ülkeler gerekli gördükleri takdirde, ihlallere neden olan hususlarlailgili olarak uygun düzenlemeler yapmaktadırlar.Türkiye, üye diger devletler gibi insan hakları konusunda hukuki veidari düzenlemeleri yapmaya baslamıs, ancak özellikle terör ile mücadelekapsamında yapılan basit hatalardan ve bilinçsizlikten ötürü, aleyhinde açılançogu davayı kaybetmistir.

Human rights, accepted as those which the mankind had acquired sincethe birth just for human being, have been violated by the more dominantpowers since the very beginning of early ages in history. In the course of time,having struggled for the fundamental rights and freedoms, mankind has beenseeking the measures to prevent those violations of rights.Particularly, after World War II, realising that it has been no use forthe states to take protective measures in their own national system, the need ofthe international power has begun to ascend. Universal Declaration of HumanRights and The European Convention on the Human Rights, the moreimproved form of it, have been the turning point of these advance-steps. Thereason for the twentieth century?s being known as human rights era were thoseinternational documents.However, in national or international area, despite those arrangements,it is not possible to say that the violations of human rights are eradicated. Forthat, the continous control mechanism that keeps pace with the developinghuman rights and freedoms has been vital need.Today, European Convention on Human Rights and as its controlmechanism organ ?European Court of Human Rights (ECHR)? has taken animportant role to supply this need. ?European Committee for the Prevention ofTorture (CPT)? has also performed such a mission by making audits on themember countries whether any violation related to the situations of people whowere deprived of their liberty by the public authority occured.Both ECHR?s case decisions and CPT?s released audit reports, have animportance to remember the responsibilities on that point to the states. If theyconsider it is necessary, the countries make needful arrangements relatedrespects of the violations.Turkey, as the other member states, has begun to make some juridicaland administrative arrangements, but for the mistakes and oblivion thatoccured particularly on the ground of struggle in terrorism, has lost most of thecases in the Court.