Sağlık reformları sürecinde sağlık hizmetleri ve sağlık harcamaları: Seçilmiş ülkeler ve Türkiye örneği

Abstract

Türkiye, 2003 yılında uygulanmaya başlayan Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte sağlık alanında reform niteliği taşıyan köklü bir değişim süreci içerisine girmiştir. Bu çalışmanın asıl amacı Türkiye'de sağlık alanın da gelinen noktayı ulusal ve uluslararası düzeyde reform öncesi dönem olan 2000-2002 ve reform sonrası dönem olan 2003-2015 yılları arasında analiz etmektir. Hedeflenen bu amaca ulaşmak için öncelikle; 2003 yılına kadar olan dönemde demografik göstergeler ve sağlık göstergeleri, sağlık hizmetleri, sağlık hizmetlerinin finansman yapısı ve sağlık harcamalarına ilişkin rakamlar incelenmiş, sonrasında ise 2003 yılından 2015 yılına kadar olan reformlar döneminde demografik göstergeler ve sağlık göstergeleri, sağlık hizmetlerinin sunumunda ve finansman yapısındaki değişim ve sağlık harcamalarına ilişkin rakamlar analiz edilmiştir. Uluslararası düzeyde gelinen noktanın tespiti amacıyla ise Miton I. Roomer'ın 1991 yılında yayınlanan çalışmasında yapmış olduğu sınıflandırma baz alınarak Refah Yönelimli ülke kategorisinden Almanya ve Hindistan seçilmiştir. Seçilmiş olan ülkelerin sağlık sistemleri tanıtılıp sağlık harcamaları incelenmiş ve Türkiye'nin sağlık alanında gelmiş olduğu konum karşılaştırmalı olarak uluslararası göstergeler vasıtası ile analiz edilmiştir.Yapılan karşılaştırmalı analizin sonucunda 2000 yılından 2015 yılına kadar olan dönemde Türkiye'nin sağlık göstergelerinde ve sağlık harcamalarında iyileşmeler olduğu ve sağlık sisteminde ki bazı sorunların giderilmesi noktasında önemli adımların atıldığı belirlenmiştir. Ancak, yapısal ve sistemin işleyişinde bazı sorunların varlığı da tespit edilmiştir.Türkiye sağlık sistemi Almanya ve Hindistan sağlık sistemleri ile kıyaslandığında; Türkiye'nin Almanya gibi refah düzeyi yüksek ve güçlü bir sağlık sistemine sahip bir ülkeyi sağlık göstergeleri ve hizmetleri açısından henüz yakalayamadığı, Hindistan sağlık sistemi karşılaştırmasında ise daha iyi bir konumda olduğu tespit edilmiştir. Genel bir değerlendirmeyle, Türkiye'nin sağlık sisteminin gelişmiş ülke sağlık sistemleri düzeyine henüz erişemediği az gelişmiş ülke sağlık sistemlerine kıyasla ise dahi iyi bir konumda olduğu kanısına varılmıştır.

Turkey, along with the Health Transformation Program, which started to be implemented in 2003, it has entered into a fundamental change process that has the rooted of reform in the health field. The main objective of this study is analyzing the point reached in the field of health the pre-reform period from 2000 to 2002 and the post-reform period from 2003 to 2015 at national and international level. Demographic indicators and health indicators, health services, financing structure of health services and health expenditures were examined until 2003 in order to achieve this purpose. Then, in the period from 2003 to 2015, the demographics indicators and health indicators in the process of reforms, the presentation of health care services and the change in financing structure and the health expenditures figures were analyzed. In order to see the current situation at the international level, Germany and India were selected in the Welfare-Oriented Country category based on the classfication he had made in his work published in 1991 by Milton I. Roomer. The Health systems of the selected countries have been introduced and health expenditures have been examined and Turkey's position in the health field has been analyzed comparatively with international indicators.As a result of the comparative analysis made, it is observed that during carried out from 2000 to 2015, ıt has been determined that Turkey has improved health indicators and health spending and that important steps have been taken in the resolution of some health system problems. However, ıt has been determined that there are some problems in the structure and operation of the system.When evaluated Turkey's health system with Germany and India health systems, looking at Turkey's health indicators and the rate of its services, we can see that it has not got a country with a high level of prosperity and a strong health system as Germany has. However Turkey's health system is beter than India's health system.As a result, Turkey's health system has not yet reached the level of developed country health systems but it has come to the conclusion that it is in a beter position than underleveloped country health systems.