Türk Hukukunda ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde özel hayatın gizliliği

Abstract

İnsan hakları çağı olarak bakabileceğimiz 21. yy'da gerek ulusal gerekse uluslararası hukukta özel hayatın gizliliği önem kazanmış ve bu hak için koruma mekanizmaları geliştirilmeye çalışılmıştır. Kişinin özel ve aile yaşamını, konutunu ve haberleşmesini keyfi müdahalelere karşı koruyan özel hayatın gizliliği hakkı, bireysel tercihlere ve seçilen yaşam tarzına karışılmamasını, özel alanında herkesin bağımsız ve özgürce hareket etmesini güvence altına alan bir haktır. Özel hayatın gizliliği ve korunması hakkı ile ilgili olarak hazırlanmış olan bu çalışmanın amacı; bu hakkın kapsamını ortaya koymak, Türkiye genelinde ve uluslararası hukukta ne şekilde korunduğunun tespitini yapabilmek, ihlallerin hangi durumlarda ortaya çıktığını bulmak ve bu ihlallerin ne şekilde asgari düzeye indirilebileceğini tartışmaya sunabilmektir.Özel hayatın gizliliği, basın ve internet gibi kitle iletişim araçları ve bireyler tarafından her geçen gün daha çok ihlal edilmektedir. Bunun önüne geçebilmek için Türk hukukundaki mevcut yasal normlar incelenmiş ve verilen yüksek yargı kararlarıyla bu hakkın kapsamı belirlenmeye çalışılmıştır. Uluslararası alanda ise Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi irdelenmiş ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarıyla bu hakkın sınırları tespit edilmeye çalışılmıştır.Bireylerin en mahrem alanı olan özel hayatları, gitgide daha büyük tehditlerle karşı karşıya olmasına rağmen insanımız, özel yaşamına ilişkin yapılan ihlallere gereken tepkiyi göstermemektedir. Yasal düzenlemelerdeki eksiklikler ve mevcut normların hızla gelişen teknolojiye karşı yetersiz kalması, durumu daha ciddi bir hale getirmektedir. Sonuç olarak bu sürecin iyileştirilmesi için yasalar geliştirilmeli ve uygulamada da keyfiliğin önüne geçilmelidir. Aynı zamanda bireylerin de bu konudaki duyarlılığının artırılması gerekmektedir.

In twenty-first century which is being called The Era of Human Rights, the right to privacy has come into prominence for law of nations as well as national law and there has been struggles to advance protection mechanisms for right to privacy. The right to privacy -protecting the privacy of individual and family life, home and correspondence of individual against arbitrary interference- is a kind of right which assures keeping individual choices and chosen ways of life away from interfering. About the right to privacy and its protection, this study aims: to reveal the scope of this right, to determine in what way it is being protected in national and international law, to explore in which circumstances the violations appear and to make it contestable how it can be possible to minimize these violations.With each passing day, by mass communication such as internet and media or by individuals the right to privacy is being violated increasingly. In order to prevent this, existing legal norms in Turkish Law was examined and supreme court dijudications were analysed to make clear the scope of the right. On the other hand, in terms of international arena The European Convention on Human Rights was been examined and with the decisions of The European Court of Human Rights it was tried to determine the limits of the right.Although the private life ?being the most confidental thing for an indivudual- is facing with big threats, most citizens can not respond essentially to violations concerning their private life. Inadequacy of legal regulations and existing standards? incapability in relation to developing technology make the situation become serious. As a consequence, in order to ameliorate this process, legislation should be improved in a better way and in implementation, the arbitrariness should also be prevented. At the same time it is necessary to increase the sensitiveness of individuals concerning this matter.