Danıştay kararlarında çevre ve çevre hakkı

Abstract

Çevre sorunlarının artmasına paralel olarak günümüzde çevre hukuku önem kazanmıştır. Türkiye'de 1980 sonrasında çevre ile ilgili çok sayıda yasal düzenleme yapılmasına karşın çevre sorunlarının boyutları gün geçtikçe büyümeye devam etmiştir. Türkiye'de çevre sorunlarının artmasında idarenin etkisi büyüktür. İdarenin çevreye zarar veren eylem ve işlemlerine karşı yargıya başvurma hakkının tanınması hukuk devleti olmanın gereğidir. Bu nedenle yalnız bugünkü değil gelecek nesillerin de yaşamlarını güvence altına alan çevrenin korunması ve çevre hakkı kavramı hususunda yüksek yargı organı olan Danıştay'ın eğilimlerinin kararlarına nasıl yansıdığı ve bu kararlardan idarenin de eğilimini belirleneceği düşüncesiyle Danıştay kararları da inceleme konusu edilmiştir.Çalışmanın birinci bölümünde araştırmaya giriş niteliğinde açıklamalar yer almaktadır.Çalışmanın ikinci bölümünde; çevre kavramı, çevresel değerler ve çevre hakkı ile ilgili açıklamalar yer almıştır. Bunu müteakiben çevre hukukunun doğuşu, çevre hukukunun ceza hukuku, medeni hukuk ve idare hukuku ile ilişkisi yasal düzenlemeler dikkate alınarak incelenmiştir. Ayrıca bu bölümde çevrenin korunmasına hizmet eden bir kısım yasal düzenlemelere yer verilmiştir.Çalışmanın üçüncü bölümünde Danıştay kararları ve bu kararlara konu olan idari işlemler öğretiye göre incelenmiştir.Sonuç olarak; incelenen Danıştay kararlarında idarenin çevre hakkını ihlal eden ve çevresel değerlere zarar veren işlemler tesis ettiği belirlenmiştir. Çevrenin korunması konusunda Danıştay ve idare mahkemeleri arasında yerleşik görüş birliği olmamakla birlikte çevre lehine kararlar verdikleri belirlenmiştir. Danıştay yasal boşlukları çevre lehine doldurmuştur. İdarenin çevreye verdiği zararların önlenmesi açısından İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda eksiklikler belirlenmiştir.ANAHTAR KELİMELERÇevre, Çevre Hakkı, Danıştay Kararlarında Çevre, Çevre Mevzuatı

Nowadays in parallel to increase in environmental issues, the importance of environmental law is on the rise. Although there have been quite a number of legislations enacted since 1980?s in Turkey, the extent of environmental problems is far from being under control. The responsibility and contribution of administration on this ascending trend of environmental problems cannot be denied. The right of litigation against the practices and proceedings of administration adversely affecting the balance of environment is one of the requirements of being a constitutional state. Therefore the effect and disposition of Council of State - part of supreme court system in Turkey ? decrees that are also strong indicatives of government?s agenda and inclination towards preservation of environment that is not only vital for this generation but also for future ones are investigated for this work.As the first section of the study the introductory material is introduced.Second part of the work constitutes of, environmental concepts and definitions, environmental assets and rights. Afterwards, the origin of environmental law, relation of environmental law with criminal law, civil law and administrative law considering the legal regulations are investigated. Additionally at this section, some of the legislations that are serving the purpose of preserving environment are presented.Council of State decrees and the proceedings of State that are leading to those particular decrees are examined based on doctrines in the second part of the thesis.As a result of investigated cases of Council of State decrees, it is determined that State is implementing procedures that are detrimental to environment. Although there has not been an established consensus between Administrative Courts and Council of State on environmental conservation, it has been observed that both of them have been giving judgments in favor of environmental interest as such, that Council of State was filling the gaps in the judicial system favoring environmental preservation. Yet it has been detected that there were deficiencies in the Code of Administrative Procedure to hinder State?s implementations that violate common environmental rights and interests of public.KEY WORDSEnvironment, Environmental right, Environment in Council of State Decrees, Environmental legislation.