Beşeri sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği

Abstract

Son yıllarda, ekonomik büyüme sürecini açıklamada beşeri sermayenin önemi giderek artmakta olup; ekonomik büyümenin, işgücünün bilgi ve beceri düzeyinden etkilendiği, genel kabul gören bir olgudur.Beşeri sermaye ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin, Türkiye ölçeğinde incelendiği çalışmada, Reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ile İnsani Gelişim İndeksinin eğitim ve sağlık bileşenlerinden oluşan göstergeler kullanılarak; Vektör Oto Regresyon (VAR) ve Johansen Eşbütünleşme yöntemleri ile değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi analiz edilmiştir.Ampirik analizden elde edilen bulgular, eğitim, sağlık ve ekonomik büyüme göstergeleri arasında uzun dönemli bir ilişkinin bulunduğunu ortaya koymaktadır. Nedensellik ilişkisinin, eğitim ve ekonomik büyüme değişkenleri için çift yönlü, sağlık ve ekonomik büyüme değişkenleri için ise ekonomik büyümeden sağlığa doğru tek yönlü olarak çalıştığı saptanmıştır.ANAHTAR KELİMELEREkonomik Büyüme, Beşeri Sermaye, Eğitim, Sağlık, Türkiye, Vektör Oto Regresyon, Johansen Eşbütünleşme

In recent years, the importance of human capital is growing increasingly in explaining economic growth process. The economic growth?s being affected by the information and skill level is a situation accepted generally by the science world.This study aims at presenting the causality relationship between human capital and economic growth in Turkey with an emprical analysis employing Johansen Cointegration and Vektor Auto Regression (VAR) methods using annual data (Real Gross Domestic Product, Human Development Education and Health Index) for Turkey.According to the results of empirical analysis, it is clear that there is a relationship among education, health and economic growth indicators in the long period. Empirical findings show that education and economic growth affect mutually each other in this causality relationship. However the direction of causality relationship between economic growth and health variables operates towards to health from economic growth.KEY WORDSEconomic Growth, Human Capital, Education, Health, Turkey, Vector Auto Regression, Johansen Cointegration