Neolitik ve kalkolitik Çağlarda Orta Anadolu ve levant ok uçlarının karşılaştırmalı tipolojik değerlendirilmesi

Abstract

Paleolitik Çağ'ın hemen ardından gelen Neolitik Çağ'da, insanın artan bilgi ve becerileri sonucunda, kültürel yapısında da bir ilerleme olduğu görülmektedir. Neolitik Çağ, Paleolitik geleneklerden farklılık göstermekle beraber, teknik ve yaşam modelleri bakımından kısmen benzerliklere de sahiptir. Kronolojik süreklilik içerisinde Neolitik Çağ'dan sonra gelen ve bakır-taş çağı olarak adlandırılan Kalkolitik Çağ ise, Neolitik kültürün gelişmiş bir şekli olarak görülebilir, ancak bu dönemle birlikte madenin kullanımı da insan hayatına girmiştir. Neolitik ve Kalkolitik çağlar, yaşandıkları bölgelere göre bazı yerel farklılıklar gösterebilmektedir. Anadolu ve Levant Bölgesi'nde bu dönemleri genel olarak ele aldığımızda, özellikle Neolitik Çağ boyunca ve kısmen sonrasındaki Kalkolitik Çağ içerisinde, insanların yaşamını kolaylaştıran ve bugün kullandığımız pek çok aletin işlevini o gün için üstlenmiş olan en önemli yardımcının, yontmataş aletler olduğu görülmektedir. Bu aletler içerisinde, insanın en önemli besin kaynaklarından olan av hayvanlarını avlayabilmek için geliştirdiği ok uçları önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle, çalışmamızın konusunu ok uçları oluşturmuştur.Çalışmamızın birinci bölümü, çalışmanın amacı ve önemi, yöntemi ve materyalinden oluşmaktadır.İkinci bölümde, Anadolu ve Levant Bölgesi coğrafyaları tanıtılarak, jeomorfolojileri ve iklimleri hakkında bilgi verilmiştir.Çalışmamızın üçüncü bölümünü, yontmataş endüstrilerinde kullanılan hammaddelerin tanıtılması ve kaynak yerlerinin incelenmesi oluşturmuştur.Orta Anadolu Platosu, Klikya Bölgesi ve Amik Ovası'nda yer alan Neolitik ve Kalkolitik Çağ yerleşimlerinin yontmataş endüstrileri ve ok uçları ise, dördüncü bölümde incelenmiştir.Levant Bölgesi'nin Neolitik ve Kalkolitik Çağ ok ucu tipolojisi beşinci bölümümüzün konusunu oluşturmuştur.Son olarak da, Anadolu ve Levant Bölgesi yerleşimlerinden ele geçmiş olan ok uçlarının kronolojik bir karşılaştırması yapılarak, sonuç bölümünde, elde edilen bulgular üzerinde yorumlamalar yapılmıştır.ANAHTAR SÖZCÜKLERAnadolu, Levant Bölgesi, Neolitik, Kalkolitik, Ok Uçları

A progress has been seen in the Neolithic Age which came soon after the Paleolithic Age of cultural structure of the man in the end of increasing to knowledge and skillful. Although the Neolithic Age is different from the traditions of Paleolithic Age, it is partly similar in the technical and life models. As for the Chalcolithic Age which came after the Neolithic Age in the chronologic continuity, and which is called Chalcolithic Age, it can be seen as a progressed form of the Neolithic culture, but the usage of the metal started within this period in the life of man. The ages of Neolithic and Chalcolithic can be changed a little according the regions they are seen. When generally study these periods in the Anatolia and Levant Region, especially during the Neolithic Age and partly within the Chalcolithic Age after that, the chipped stones can be seen as the most helpful tools which helped the life of man and are still used today. They are also used in those days. Of these tools, the arrowheads which were improved to hunt the game animals those were very important as food resources for man. Therefore, the subject of our study is the arrowheads.The first part of our study consists of the aim and the importance, and the methods and materials.In the second part, the geography of the Anatolia and Levant Region has been introduced, and information about their geomorphologic and geography has been given.The third part of our study has been consisted of the raw materials used in the chipped stone industries and study of resource places.The chipped stone industries and arrowheads of Central Anatolia Plain, Clicia Region, and Amuq Plain of Neolithic and Chalcolithic Ages are studied in the fourth part.The Neolithic and Chalcolithic Ages of The typology of the Levant Region will be the subject of fifth part.At last, a chronologically comparison of the arrowheads which belong to the inhabitance of the Anatolia and Levant Region will take place and the gained findings have been commented on.KEY WORDSAnatolia, Levant Region, Neolithic, Chalcolithic, Arrowheads