İş yükümlülüklerinin iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı çalışanın iş yükümlülüklerinin işyeri tutum ve davranışlarına etkisini araştırmaktır. İşgörenlerde olduğu varsayılan iş yükümlülük düzeyinin işgörenlerin örgütsel bağlılıkları, iş tatminleri ve işten ayrılma niyeti üzerinde etkisinin olup olmadığı, varsa bu etkinin hangi yönde olduğunu belirlenmeye çalışılmıştır.Çalışanın ruh halini yansıtan iş yükümlülüğü, dinçlik, adanmışlık ve yoğunlaşma boyutlarından meydana gelmektedir. İşiyle ilgilenirken olağanüstü bir dinçlik hisseden birey yaptığı işle güdülenmiştir ve bir takım zorluklarla karşılaşsa bile işini en iyi şekilde ve sabırla yapmaya devam eder. Adanmışlık çalışmaya yönelik güçlü bir bağlılığı temsil eder ve önemlilik hissi, şevk, ilham, övünç ve mücadele olgularını kapsar. İşine adanmış olan birey işlerinin ilgi çekici olduğunu, mücadele gerektirdiğini, bir amaca hizmet ettiğini ve anlamlı olduğunu düşünür; yaptıkları iş ona ilham verir, dolayısıyla işini hevesle yapar ve işleriyle gurur duyar. İşgörenlerin örgütsel davranışlarının etki ettiği iş tatmini, işletme yönetimlerine sorunların çözümü konusunda ışık tutarak örgütsel yararlar sağlamaktadır. Bu çalışmada iş yükümlülüğünün çalışanın iş tatminine, etki ettiği varsayımı üzerinde durulmaktadır. İşgörenlerin psikolojik durumunu yansıtan, birey ile örgüt arasındaki ilişkileri gösteren, örgüt üyeliğini sürdürme kararı ile ilgili olan ve işgören devrini azaltmada etkili olan örgütsel bağlılık, işgörenlerde ait olma duygusu oluşturmaktadır. İşini tam yapabilmek için çok çabalayan, iyi bir performans sergilemek için elinden geleni yapan çalışan iş yükümlülüğüne sahip olduğundan işini gururla sürdürmek istemekte, işten ayrılma niyetine girmemektedir. Literatür taraması sonucunda geliştirilen araştırma modelinde 3 tane hipotez bulunmaktadır. Bunlar çalışanın iş yükümlülükleri ve iş tatmini (Hipotez 1), örgütsel bağlığı (Hipotez 2) ve işten ayrılma niyeti (Hipotez 3) arasında bir ilişki vardır. Hipotezleri test etmeye yarayacak veriyi toplamak amacıyla üç farklı anket hazırlanmış, söz konusu anket değişik sektörlerde faaliyet gösteren, mal ve hizmet üreten on bir işletmenin 268 çalışanına uygulanmıştır.Araştırma sonucunda işletmelerde çalışan iş yükümlülüğüne sahip iş görenlerin iş tatmini düzeylerinin diğerlerinden yüksek olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte araştırmanın ikinci değişkeni olan örgütsel bağlılık ve iş yükümlülüğü arasında doğrusal bir ilişkinin var olduğu belirlenmiştir. İş yükümlülüğünün örgütsel bağlılığı pozitif yönde etkilediği hipotezi desteklenmiştir. Bununla birlikte iş yükümlülüklerinin düşük olduğu işgörenlerin işten ayrılma niyetinin yüksek olduğu ve iş yükümlülüğünün işten ayrılma niyeti üzerinde negatif yönde bir etkisinin olduğu hipotezi de desteklenmiştir. Bu çalışma Örgütsel Davranış yazınına yeni girmiş olan iş yükümlülüğünün 14 yıllık birikimine iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetini detaylı bir şekilde ilişkilendirilmesi bakımından yeni katkılar sağlamaktadır. Yönetsel anlamda iş yükümlülüğünün uzun vadede devamlılığına önem verilmesi buna bağlı olarak işinden tatmin olan, örgütüne bağlılık duyan işinde verimli bir şekilde çalışan personelin örgütte kalma arzusunu arttıracaktır. ANAHTAR KELİMELERİş yükümlülükleri, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti

The purpose of this study is to examine the effect of employee's job engagements on workplace attitudes and behaviors. Within the help of this study, it has been aimed to determine whether or not putative job engagement of employee has an effect on organizational commitment, job satisfaction and intention to quit the job, and to identify the direction of this effect if occurs. Job engagement indicating the mood of employee consists of three dimensions that are vigour, dedication and absorption. The individuals who feel vigorous while working are motivated with their work, and even they have some difficulties, they ideally and patiently keep going on their work. Dedication refers to strong dependence aimed at working, and involves some facts such as materiality, eagerness, inspiration, pride, and struggle. Individuals adopting their job believe that their job is appealing, it needs effort, it serves a purpose, and it is significant. Since they are inspired by their job, they eagerly do their job, and feel proud.Job satisfaction affected by employees' organizational attitudes provides organizational advantages to the business administrations via considering solutions for possible problems. In this regard, this study examines the assumption which reads 'job engagement affects employee's job satisfaction'. Organizational commitment which is reflecting employee's psychological status, indicating the relations between individual and organization, considering the decisions for remaining the organization membership, and decreasing employee cycle creates the sense of belonging for employees.Since the employee who spends much effort for completing his/her job, and does his/her best for presenting a good performance has job engagement, he/she wants to proudly maintain the job, and never intention to quit. The current study has three hypotheses developed after the related literature review. These hypotheses are 1- ) there is a relationship between employee's job engagement and job satisfaction, 2- ) there is a relationship between employee's job engagement and organizational commitment, and 3- ) there is a relationship between employee's job engagement and intention to quit the job. To be able to collect the needed data, three various questionnaires were used within the participation of 268 employees working, and producing products in eleven companies. The results indicated that job satisfaction levels of employees who have job engagement were higher than those who have not. It was found that there is a linear relationship between organizational commitment and job engagement. The hypothesis which reads 'job engagement positively affects organizational commitment' was supported. Furthermore, the hypothesis which reads 'the employees who have low job engagement level tend to quit the job and job engagement negatively affects the intention to quit the job' was also supported in the present study.This study contributes to the fourteen-year accumulation of job engagement, which has recently joined to Organizational Behavior literature, regarding to the investigation of job satisfaction, organizational commitment, and intention to quit. In administrative manner, considering the continuity of job engagement in long term will enable the employee, who is satisfied with his/her job, is dedicated to the job, and is efficient for the job, to stay in the organization. KEY WORDSJob Engagement, Job Satisfaction, Organizational Commitment, Intention to Quit