İşletmelerdeki kurumsallaşma düzeyinin işletme performansına etkisi:Konaklama işletmelerinde bir uygulama

Abstract

Bu araştırmanın amacı konaklama işletmelerinin kurumsallaşma düzeylerini tespit etmek ve konaklama işletmelerinin kurumsallaşma düzeylerinin öznel ve nesnel işletme performansı üzerindeki etkisini ortaya çıkarmaktır. Bu çalışmanın alan araştırması kısmında bağımsız değişken olarak kurumsallaşmanın bağımlı değişken olarak belirlenen işletme performansı üzerindeki etkisi ölçülmüştür. Kurumsallaşma, öznel ve nesnel işletme performansı için daha önce geliştirilmiş ve geçerliliği ve güvenilirliği test edilmiş çok boyutlu ölçekler kullanılmıştır. Araştırmada örnekleme yöntemi olarak tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden yargısal (amaca göre) örnekleme yöntemi ile Nevşehir il sınırları içinde faaliyet gösteren üç, dört, beş yıldızlı ve özel işletme belgeli 43 konaklama işletmesi araştırma kapsamına alınmış ve veriler konaklama işletmeleri yöneticilerinden anket yoluyla elde edilmiştir.Araştırma sonuçlarına göre, konaklama işletmeleri yöneticileri kendi işletmelerinde kurumsallaşma ve performans düzeylerini yüksek olduğunu düşünmektedir. Ayrıca yapılan regresyon analizleri neticesinde kurumsallaşma boyutlarından otonomi, profesyonelleşme ve saydamlığın konaklama işletmelerinin öznel işletme performansını olumlu yönde etkilediği ortaya çıkmıştır. Yine kurumsallaşma boyutlarından saydamlık nesnel işletme performansı boyutlarından doluluk oranını olumlu etkilerken, formalleşme boyutu doluluk oranını olumsuz etkilemektedir. Bu araştırma ışığında, kurumsallaşmaya bağlı olarak işletme performansını yükseltmek isteyen konaklama işletmelerinin özellikle otonomi, profesyonelleşme ve saydamlık konularına yönelik uygulamalara gereken önemi vermesi gerekmektedir.Anahtar Sözcükler: Kurumsallaşma, kurum teorisi, işletme performansı, konaklama işletmeleri

The purpose of this research is to investigate the institutionalization level of lodging businesses and its impacts on subjective and objective business performance. In the field research part of this study, the impact of the independent variable (institutionalization) on the dependent variable (business performance) were investigated. Institutionalization and business performance were measured using previously developed and tested scales which proved to be valid and reliable. Using judgemental sampling method, 43 tourism licenced lodging establishment comprised of three, four and five star lodging businesses in Nevsehir were included in the field researh. Data were gathered from the managers of accomodation establishments by means of a questionnaire.The results indicate that the level of institutionalization and business performance is high in lodging businesses in Nevsehir and institutionalization level impacts significantly on both subjective and objective business performance of lodging establishments. Autonomy, professionalism and transparency dimensions of institutionalization positively impacts on subjective business performance. Also, transparency positively impacts on occupancy rate of objective business performance. But formalization has a negative impact on occupancy rates. In the light of the research findings it is clear that the lodging businesses should pay special attention to autonomy, professioanalism and transperency dimensions if they want to improve business performance through institutionalization.Key words: Institutionalization, institution theory, business performance, lodging businesses