Ticari ve finansal serbestleşmenin ekonomik büyüme üzerine etkileri; Türkiye örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı yaşanan küreselleşme süreciyle birlikte ticari ve finansal serbestleşmenin Türkiye'nin ekonomik büyümesi üzerindeki etkilerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın teorik kısmında öncelikle dış ticaret teorileri incelenmiş, ardından finansal ve ticari serbestleşme kavramları açıklanmıştır. Türkiye ekonomisi açısından serbestleşmenin gelişimi hakkında bilgi verildikten sonra çalışmanın uygulama bölümünde Türkiye ekonomisi için 1998-2014 döneminde üç aylık veriler kullanılarak ticari ve finansal serbestleşmenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi zaman serisi analizi teknikleri ile araştırılmıştır.Zaman serisi analizi kapsamında öncelikle seriler mevsimsellikten arındırılmış, verilerin logaritmaları alınmış ve değişkenlerin durağanlıkları Dickey-Fuller Birim Kök Testi (Augmented Dickey-Fuller Unit Root Test) ile incelenmiştir. Durağan olmayan seriler için eşbütünleşme analizi yapılmış olup, ardından VAR modeli kapsamında değişkenler arasındaki dinamik ilişkilerin ortaya konulması için Etki-Tepki Fonksiyonları (Impulse-Response Functions), Değişim Kaynağının Ayrıştırımı (Variance Decomposition) teknikleri ile Granger nedensellik testi gerçekleştirilmiştir. Değişkenler arasında uzun dönemli ilişki bulunamamıştır.Çalışmanın ampirik sonuçlarına göre ticari açıklık, ekonomik büyümenin önemli bir nedeniyken; finansal serbestleşme ise ticari açıklığın bir nedenidir. Çalışmada ayrıca ticari açıklığın nedeni olduğu saptanan finansal serbestleşmenin uzun dönemli ekonomik büyüme üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study is to investigate the effects of trade and financial liberalizatioon with the globalization process. For this purpose, firstly, in the theoretical part of the study, foreign trade theories are investigated, then the concept of financial and trade liberalization are examined. After the information is given about the liberalization development for Turkish economy, the effects of trade and financial liberalization on Turkey's economic growth are investigated for the quarterly data of 1998-2014 period through time series techniques.Within the scope of time series techniques, firstly, the data is deseasonalized, taken logarithms and stationarity of all variables are investigated via Augmented Dickey- Fuller unit root test. A cointegration test is conducted for nonstationary series, then under the VAR model Impulse-Response Functions, Variance Decomposition Analysis and Granger causality tests are conducted in order to exert the dynamic relationships among the variables used in this study.According to emprical results of the study, trade liberalization does Granger causal of economic growth and financial liberalization does Granger cause of trade liberalization. Also, the result that financial liberalization has no significant effect on long-run economic growth is obtained in this study.