Çevre kalitesinin tarımsal arazi değeri üzerine etkilerinin analizi: Trakya örneği

Abstract

Doğal dengede ortaya çıkan bozulmaların insan sağlığı ve ya?am kalitesi üzerine doğrudan etkileri bulunmaktadır. Ancak kaynakların sınırlı, ihtiyaçların sınırsız olması doğal kaynaklar üzerindeki baskıyı artırmı?tır. Özellikle sanayi ve teknolojide ya?anan hızlı geli?meler bu baskıyı daha da artırmı?tır. Bu geli?meler doğal kaynakların artık sınırsız mallar olmadığı ve parasal bir değerinin bulunduğu tezini güçlendirmeye ba?lamı?tır. Çevre kalitesi gayrimenkul değerlerinin artmasında veya azalmasında belirleyici unsur olarak özellikle ev ve arazi fiyatları üzerinde etkili olmaya ba?lamı?tır.Ara?tırma ile çevre kalitesinin tarım arazisi değerleri üzerinde etkili olup olmadığı ortaya konulmu?tur. Ayrıca, arazi değerini etkileyen verimlilik, eğim, mevki rantı vb. özellikler yanında çevresel rantın önemi belirlenmi?tir.Trakya bölgesi sanayile?me nedeniyle çevre kirliliğinin yoğun olduğu bir bölgedir. Buna rağmen bölgenin kuzeyinde yer alan yıldız dağları çevre kalitesi açısından halen oldukça yüksektir. Farklı çevre kalitesinin tarım arazilerinin değeri üzerine etkileri Hedonik fiyatlandırma yöntemiyle ortaya konulmu?tur.Hedonik modele giren deği?kenler 3 ana grupta toplanmı?lardır. Bu gruplar; yapısal deği?kenler, eri?ilebilirlik ile ilgili deği?kenler ve çevresel deği?kenlerdir. Bağımlı deği?ken olarak tarım arazisinin pazar değeri alınmı?tır. Çevre kalitesinin arazi değeri üzerine etkisini açıklayabilmek için modele giren deği?kenler kirlilik kaynaklarına, ormana ve mesire yerine uzaklıklar ile ilgili deği?kenlerdir.Özellikle tarım arazisinin Trakya bölgesinin en büyük çevre sorunlarından biriolan Ergene nehrine yakın olması onun değeri üzerinde olumsuz bir etkiye neden olmaktadır. Ergene nehrine yakla?tıkça tarım arazilerinin pazar değerleri metre ba?ına 0,071 TL/da azalmaktadır. Ayrıca çevre kalitesinin yüksek olduğu rekreasyon alanlarına yakın olan araziler villa, dağevi için arsa olarak talep gördüğünden değerleri diğerlerine göre daha yüksek olmaktadır. Bu tür alanlara 1 m yakla?ılması arazinin pazar değerinin 0,005 TL artmasına neden olmaktadır. Aynı ?ekilde mesire yerlerine olan uzaklık azaldıkça arazi değerinin arttığı tespit edilmi?tir.Anahtar Kelimeler: Hedonik fiyatlandırma modeli, Çevre kalitesi, Değer biçme, Tarımsal arazi değeri

The deterioration occurring in natural equilibrium directly affects the human health and life quality. Limited resources and unlimited needs have increased the pressure on natural resources. Moreover rapid developments in industry and technology have increased this pressure more. These progresses have proved the idea that the natural resources are not unlimited and also they have economic values. Environmental quality became effective on increase and decrease of the estates? values as a determinative factor especially on housing and land prices.In this research it has been found out whether the environmental amenities affect the farmland values. Besides the importance of environmental rent which affects the farmland value like fertility, slope, location rent etc. are determined.Thrace is a region which is intensively polluted by rapidly developing industrialization. Nevertheless Yıldız Mountains which are located in the north side of the region still have a good environmental quality. The affects of environmental amenities on farmlands has been found out by Hedonic Pricing Method.The variables which are used in Hedonic Model are located in 3 different groups. These groups are structural, neighborhood and environmental variables. Farmland price is taken as a dependent variable. The environmental variables of the model are proximities to the pollution sources, forests and recreational areas.Especially Ergene River which is one of the biggest environmental problems of Thrace Region negatively affects the nearby farmlands? prices. The prices of farmlands decrease 0.071 TL/da for every meter while being closer to Ergene River. Besides theprices of farmlands which are located near the recreational areas with a good environmental quality are much more than the other lands because of the demand for constructing villas or mountain houses. The prices of these farmlands increase 0,005 TL/da for every meter.Key Words: Hedonic Pricing Method, Environmental Amenities, Appraisal, Farmland Value