Hatay yöresi turfanda patates yetiştiriciliğinde hasat tarihinin farklı olgunlaşma grubuna giren bazı patates çeşitlerinin yumru verimi ve kalitesi ile ürünün ekonomik değeri üzerine etkileri

Abstract

ÖZET HATAY YÖRESİ TURFANDA PATATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE HASAT TARİHİNİN FARKLI OLGUNLAŞMA GRUBUNA GİREN BAZI PATATES ÇEŞİTLERİNİN YUMRU VERİMİ VE KALİTESİ İLE ÜRÜNÜN EKONOMİK DEĞERİ ÜZERİNE ETKİLERİ Bu araştırma; 2001 yılında, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Araştırma Çiftliğinde bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Nisan ortasından Temmuz basma kadar ikişer haftalık aralıklarla yapılan hasatlarda Marabel, Marfona ve Agria çeşitlerinin bitkisel özellikler ve yumru verimi açısından gösterdikleri değişimler ile her bir hasat döneminde pazar fiyatları baz alınarak ürünün ekonomik değerindeki değişimler incelenmiştir. Araştırma sonucunda, turfanda patates yetiştiriciliğinde farklı çeşit ve hasat tarihlerine bağlı olarak bitki gelişimi, yumru verimi ve kalitesi ile ilgili parametrelerin önemli derecede değişiklik gösterdiği tespit edilmiştir. Denemede yer alan çeşitlerde pir gelişimi Mayıs ayma kadar hızlı bir artış göstermiş ve bitki boyu, ocak başına pir yaş ve kuru ağırlığı değerleri 1 Mayıs tarihinde yapılan hasatta en yüksek değerlere ulaştığı saptanmıştır. Yumru gelişimi ve verimi ile ilgili değerler tüm çeşitlerde hasat tarihinin gecikmesi ile birlikte artış göstermiş ve ocak başına yumru sayısı, ocak başına yumru verimi ve hektara yumru verimi açısından en yüksek değerler 15 Haziran tarihinde yapılan hasatta elde edilmiştir. Ancak hasat tarihinin daha fazla gecikmesi bu parametrelerde azalmaya neden olmuştur Kuru madde oranı ve yumru iriliği gibi kalite özellikleri de tüm çeşitlerde hasat tarihinin gecikmesinden olumlu yönde etkilenmiş; kuru madde oranı ve tek yumru ağırlığı açısından en yüksek değerler 1 Temmuz tarihinde yapılan hasatta, I. sınıf yumru oranı açısından elde edilen en yüksek değerler ise 1 Haziran tarihinde yapılan hasatta elde edilmiştir. Yapılan ekonomik analiz sonucunda, Hatay yöresi turfanda patates yetiştiriciliğinde en yüksek brüt gelirin Marabel çeşidinin 1 5 Haziran tarihinde hasat edilmesi ile elde edildiği tespit edilmiştir. 2002, 45 sayfa Anahtar Kelimeler : turfanda patates, çeşit, hasat tarihi, ekonomik analiz

II ABSTRACT EFFECTS OF HARVEST DATES ON TUBER YIELD, QUALITY AND ECONOMIC VALUE OF THE CROP OF SOME POTATO CULTIVARS FROM DIFFERENT MATURITY GROUP AT EARLY POTATO PRODUCTION IN HATAY PROVINCE The effects of different harvest dates from min April to early July on morphological traits, tuber yield and economic value of the crop of potato cultivars Marabel, Marfona and Agria were investigated at the Research Farm of Faculty of Agriculture, Mustafa Kemal University, Hatay in 2001. The field experiment was laid out in split plot with three replications. The results of the study revealed that crop growth, tuber yield and quality parameters were significantly affected by cultivars and harvest dates. Haulm development of the cultivars significantly increased until May, and the highest values in respect to plant height, haulm fresh and dry weight per hill were obtained harvesting at May 1st. However, tuber growth and yield of all cultivars increased by delaying harvest until mid July, and the highest values in respect to tuber number per hill, tuber yield per hill and per hectare were obtained harvesting at July 15th. But, further delaying in harvest caused reductions in yield values. Delaying in harvest also positively affected the quality parameters such as tuber dry matter content and tuber size of cultivars, and the highest dry matter content and mean tuber weight was obtained from the last harvest at June 1st while the highest percentage of I. grade tubers was obtained from June 1st. It was also determined that the highest total income in early potato production in Hatay region was obtained from harvesting of cv. Marabel at July 15th on base of economical analysis. 2002, 45 pages Key Words: early potato, cultivar, harvest date, economic analysis