Tekrar eden ölçümlü deneme desenleri

Abstract

ÖZET TEKRAR EDEN ÖLÇÜMLÜ DENEME DESENLERİ Bu çalışmada 1940 yılından bu yana, Ziraat, Tıp, Psikoloji, Eğitim vb. bir çok bilim dalında kullanım olanağı bulan, fakat önemi yeni yeni anlaşılmaya başlanan ve son zamanlarda oldukça yaygın olarak kullanılan, tekrar eden ölçümlü deneme desenleri incelenmiştir. Aynı deneme ünitesinden farklı periyotlarda veya farklı muamele şartlan altında alınan ölçümlere tekrar eden ölçümler denir. Bu ölçümler aynı deneme ünitesi üzerinden alındığı için bağımlıdır. Bu çalışmada, bu bağımlılığı dikkate alarak eş yapma t testinin geliştirilmesi ile ortaya çıkan tekrar eden ölçümlü deneme desenlerinden, bir faktör, iki faktör ve üç faktörlü tekrar eden ölçümlü deneme desenleri incelenmiştir. Ayrıca bir sıra veya derece bildiren tekrar eden ölçümlerin analizinde kullanılan ve nonparametrik bir test olan Friedman testide açıklanmıştır. Tüm bu analizlerin gerek elle, gerekse bilgisayarda yapılışı hayvancılık alanında yapılmış araştırmalardan elde edilen gerçek veriler üzerinde tartışılmıştır. 2002,150 sayfa. Anahtar kelimeler: Deneme desenleri, RMANOVA, Repeated measures, Varyans analizi

II ABSTRACT REPEATED MEASUREMENT DESINGS Repeated measurement experimental designs, which have been commonly used in Agriculture, medicine, physiology, education etc. since 1940, but whose importance has recently been understood. Repeated measure may be defined as measurement from different period of the same experimental unit or from different treatments. Since the observations were taken from the same experimental unit these measurements are related. By taken into consideration this dependence, in this study, repeated measurement designs with one, two and three factors developed from paired t test were investigated. Moreover, non- parametric Friedman test was explained, which is utilized for analyzing repeated measurements with one array or degree. Both hand and computer analysis of the procedures were demonstrated and also an application to a real data-set obtained from an animal experiment was given. 2002,150, pages Key Words: Experimental design, RMANOVA, Repeated measure, Analysis of variance