Büyük elektrik şebekeleri için güç salınımı tanımlayıcısı ve esnek alternatif akım iletim sistemlerine uygulanması

Abstract

Türkiye Elektrik İletim Sistemi, 18 Eylül 2010 tarihinde kıta Avrupa Elektrik İletim Sistemi olan ENTSO-E (European Network of Transmission System Operators for Electricity)'e Bulgaristan üzerinden iki adet ve Yunanistan üzerinden bir adet 380 kV hat ile bağlanmıştır. Bu bağlantı hatları ile Türkiye'den Avrupa'ya ve Avrupa'dan Türkiye'ye yaklaşık olarak 1200 MW'lık bir güç alışverişi hedeflenmiştir.Türkiye Elektrik İletim Sisteminin ENTSO-E'ye bağlanması sonrasında kıta Avrupa ile Türkiye arasında bölgeler arası güç salınımlarının oluşacağı öngörülmüştür. Oluşması muhtemel bu salınımların tanımlanması ve sönümlendirilmesi güvenli bağlantı için gereklidir. Aksi taktirde oluşan bölgeler arası salınımlar, elektrik sisteminin dinamikleriyle sönümlenemezse ve genliği artarak devam ederse, iletim sisteminde tam (black-out) veya kısmi çökmelerin (brown-out) oluşmasına sebep olabilir. Bu yüzden bölgeler arası salınımların tespit edilmesi ve bastırılması oldukça önemlidir.Bu çalışmada, Türkiye Elektrik İletim Sisteminin kıta Avrupa Elektrik İletim Sistemine bağlanması sonucunda oluşması öngörülmüş olan bölgeler arası salınımların tanımlanmasına yönelik bölgeler arası salınım tanımlayıcı bir sistemin geliştirilmesi ve geliştirilen bu sistemin Türkiye Elektrik İletim Sisteminde hali hazırda kurulu bulunan FACTS cihazlarına uygulanması anlatılmaktadır.

Turkish Electricity Transmission System was connected to European Network of Transmission System Operators for Electricity (ENTSO-E), which is the European Continental Electricity Transmission Network, by means of two 380 kV lines over Bulgaria and one 380 kV line over Greece, on September 18th of 2010. Through these connection lines, an electricity commerce with a scale of 1200 MW has been targeted between Europe and Turkey.Inter-area oscillations between Turkey and continental Europe had been foreseen, once the connection of Turkey to ENSTO-E was completed. The identification and damping of these possible oscillations are necessary for a reliable connection. Otherwise, if these inter-area oscillations cannot be damped out by the inherent dynamics of the electricity network and if their amplitudes continue to grow, they can result in black-out or brown-out events in the transmission system. Hence, it is quite important that these inter-area oscillations should be identified and damped out respectively.In this work, the development of an inter-area oscillation identifier system and its application to already installed FACTS devices in the Turkish Electricity Transmission System in order to damp out the foreseen inter-area oscillations after the interconnection of Turkish and European Networks, is examined thoroughly.