Hatay yöresi koşullarında Muğla (Apis mellifera anatolica), İtalyan (Apis mellifera ligustica) ve karniyol (Apis mellifera carnica) arı genotiplerinde bazı fizyolojik ve davranışsal özelliklerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma

Abstract

HI ÖZET HATAY YÖRESİ KOŞULLARINDA MUĞLA (Apis mellifera anatoliaca), İTALYAN (Apis mellifera ligustica) VE KARNİYOL (Apis mellifera carnicd) ARI GENOTİPLERİNDE BAZI FİZYOLOJİK VE DAVRANIŞSAL ÖZELLİKLERİN KARŞILAŞTIRILMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Bu çalışmada, Hatay yöresi koşullarında Muğla (Apis mellifera anatolica), İtalyan (Apis mellifera ligustica) ve Karniyol {Apis mellifera carnicd) arı genotipleri, bazı fizyolojik ve davranışsal özellikler bakımından karşılaştırılmıştır. Fizyolojik özelliklerin belirlenmesi ile ilgili olarak yapılan çalışmalar sonucunda, Karniyol, İtalyan ve Muğla genotiplerinin yaşama güçleri sırasıyla % 91.6, % 91.6 ve % 83.3; ortalama anlı çerçeve sayıları 7.53+0.19, 8.05±0.28 ve 7.07+0.16 adet/koloni; ortalama yavrulu alanları 3904.80±144.92, 3948.52+177.47 ve 3451.05+128.64 cm2/koloni; kışlama yetenekleri % 84.61, % 92.30, % 84.90; ortalama koloni ağırlıkları 24.00±0.39, 24.48+0.50 ve 23.54+0.31 kg/koloni ve ortalama bal verimleri ise 12.59 ± 0.52, 9.65 ± 0.75 ve 1 1.68+0.50 kg/koloni; olarak belirlenmiştir. Davranışsal özelliklerin belirlenmesi ile ilgili olarak yapılan çalışmalar sonucunda, Karniyol, İtalyan ve Muğla genotiplerinin ilk iğneleme için geçen ortalama süre sırasıyla, 30.76±0.84, 32.88±0.75 ve 23.76+0.76 sn; ortalama iğne sayıları 2.58±0.14, 2.25±0.10, 3.64±0.19; Oğul döneminde kolonilerde oluşturulan ortalama yüksük sayıları 6.04±0.73, 9.57+1.23 ve 7.16±1.09 adet/koloni; iki haftalık süredeki ortalama propolis verimleri 1.45 ±0.12, 1.26 + 0.10 ve 2.07 ± 0.28 g/koloni; ortalama polen verimleri ise 52.31+ 3.46, 53.16+4.32 ve 42.69+3.07 g/koloni/3gün olarak belirlenmiştir. Karniyol (Apis mellifera carnica) ve İtalyan (Apis mellifera ligustica) genotip gruplarında, yaşama gücü, arılı çerçeve sayısı ve polen veriminin Muğla (Apis mellifera anatolica) genotipine göre daha yüksek, hırçınlık eğilimlerinin ise daha düşük olduğu belirlenmiştir. Koloni ağırlığı ve yavrulu alan bakımından ise genotip grupları arasında önemli farklılıkların olmadığı (P>0.05) saptanmıştır. Oğul verme eğiliminin Karniyol (Apis mellifera carnica) ve Muğla (Apis mellifera anatolica) genotiplerinde, İtalyan (Apis mellifera ligustica)genotipine göre daha düşük olduğu, propolis veriminin Muğla (Apis mellifera anatolica) genotipinde diğer genotiplere göre daha fazla olduğu, kışlama yeteneğinin ise İtalyan genotipinde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. 2003, 72 sayfa Anahtar Kelimeler: Apis mellifera L, Muğla, İtalyan, Karniyol, Davranışsal Özellikler, Fizyolojik Özellikler

IV ABSTRACT A STUDY OF COMPARISON OF MUGLA (Apis mellifera anatolica), ITALIAN (Apis mellifera ligustica) AND CARNIOLAN (Apis mellifera carnica) BEE GENOTYPES IN THE HATAY REGION WITH RESPECT TO THEIR PHYSIOLOGICAL AND BEHAVIOURAL CHARACTERISTICS Physiological and behavioural characteristics between Muğla (Apis mellifera anatolica), Italian (Apis mellifera ligustica) and Carniol (Apis mellifera carnica) Bees were compared in the present study. The result of physiological studies showed that survival rates of colonies were found as 91.6 %, 91.6 % and 83.3 %; the average number of frames were covered with bees found as 7.53±0.19, 8.05±0.28 and 7.07±0.16 per colony; the brood areas were found as 3904.80±144.92, 3948.52± 177.47 and 345 1.05±1 28.64 cm2/colony; wintering abilites were found as 84.61 %, 92.30 % and 84.90 %; average colony weights were found as 24.00±0.39, 24.48±0.50 and 23.54±0.31 kg per colony also, honey yields were found as 12.59±0.52, 9.65±0.75 and 1 1.68+-0.50 kg per colony; in Carniolan, Italian and Muğla bee genotypes respectively. The result of behavioural studies showed that the time being untill the first sting to tennis ball was found as 30.76±0.84, 32.88±0.75 and 23.76±0.76 sec; the number of sting were found as 2.58+0.14, 2.25±0.10 and 3.64±0.19; the number of swarm cups were found as 6.04±0.73, 9.57+1.23 and 7.16+1.09 per colony; the produced propolis during two weeks were as 1.45 + 0.12, 1.26 + 0.10 and 2.07 + 0.28 g per colony; pollen yield were found as 52.31 ±3.46, 53.16±4.32 and 42.69+3.07 g per colony for 3 days for Carniolan, Italian and Muğla bee genotypes respectively. With respect to liveability the number of frame covered with bees and polen production, Carniolan (Apis mellifera carnica) and Italian (Apis mellifera ligustica) bee genotypes were better than Muğla (Apis mellifera anatolica) bees which showed higher aggressive behaviour than these two genotypes. It was found out that three was no difference between genotypes in respect to the colony weights and brood areas (P>0.05). It was determined that the tendency of swarm was lower in Carniolan (Apis mellifera carnica) and Muğla (Apis mellifera anatolica) bees in comparison to Italian (Apis mellifera ligustica) bees while propolis production was high in Muğla (Apis mellifera anatolica) and the ability of wintering was high in Italian (Apis mellifera ligustica) in comparison to the other respective two genotypes. 2003, 72 page Key words: Apis mellifera L, A. m. anatoliaca, A. m. ligustica, A. m. carnica, Physiological characteristics, Behavioural characteristics