Çinko gübrelemesinin bazı makarnalık buğday çeşitlerinde verim ve verim komponentlerine etkisi

Abstract

ÖZET ÇİNKO GÜBRELEMESİNİN BAZI MAKARNALIK BUĞDAY ÇEŞİTLERİNDE VERİM VE VERİM KOMPONENTLERİNE ETKİSİ Deneme, 2001 - 2002 yetiştirme döneminde Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümüne ait deneme alanında, bölünmüş parseller deneme planına göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışmada, 4 makarnalık buğday çeşidine uygulanan 0, 8, 16, 24, 32, 40 kg/ha çinko dozlarının m2'deki bitki sayısı, başaklanma süresi, başaklanma-erme süresi, m2'deki sap sayısı, m2'deki başak sayısı, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, hasat indeksi, tane verimi gibi özelliklere etkileri incelenmiştir. Çinko gübrelemesi hasat indeksi, başaklanma süresi ve başaklanma-erme süresi dışındaki tüm incelenen parametreleri 0.01 ve/veya 0.05 güvenilirlik sınırlarında istatistiksel olarak önemli derecede etkilemiştir. Çinko gübrelemesi 24 kg/ha dozuna kadar ürünü artırırken artan dozlar tane veriminde azalmaya sebep olmuştur. En yüksek verim 24 kg/ha Zn dozunda 431.4 kg/da ile Gediz-75 çeşidinden elde edilmiştir. Çeşitler bazında en düşük verim 40 kg/ha dozunda Fırat-93 çeşidinden (308.5 kg/da) elde edilmiştir. Sonuç olarak deneme topraklarında makarnalık buğdaydan elde edilen tane verimini artırmak için 24 kg/ha Zn uygulaması tavsiye edilmektedir. 2003, 50 sayfa Anahtar Kelimeler: Makarnalık buğday, çinko gübrelemesi, verim unsurları, verim

ABSTRACT THE EFFECT OF ZINC FERTILIZATION ON YIELD AND YIELD COMPONENTS This study was conducted in the experimental field of Mustafa Kemal University in 2001-2002 growing season. The experiments were arranged at split plot design with three replications. Increasing rates (0, 8, 16, 24, 32, 40 kg ha`1) of zinc fertilizer (ZnS04 7 H2O) sprayed on the soil surface. The effect of zinc fertilization on yield and plant characteristics of 4-durum wheat species (Gediz-75, Ege-88, Firat-93 and Ceylan-95) grown under Hatay ecological conditions were investigated. Investigated plant characteristics are: plant density, spiking time, spiking-maturity time, number of tillers/m2, number of spikes/m2, the number of spikelet /spike, the number of seeds/ spike, seed weight/spike, 1000 seed weight, the hectoliter weight, grain yield and harvest index. Zinc fertilization significantly affected (PO.01 and/or P<0.05) on investigated parameters apart from flowering-maturity time, flowering time and harvest index. Zinc fertilization significantly increased the yield up to 24 kg Zn ha`1, whereas a small decrease was observed afterwards. Maximum yield (431.4 kg da`1) was obtained for Gediz -75 species for 24 kg ha`1 Zn rate. The minimum yield, however, observed for 40 kg ha`1 treatment Firat-93 (308.5 kg da`1). Therefore, it is suggested that 24 kg Zn ha`1 should be applied in order to maximize the durum wheat yield for soil used in this study. 2003, 50 pages Key words: Durum wheat, zinc fertilization, yield components, yield