Bazı çilek çeşitlerinin Amik Ovası koşullarında açıkta ve yüksek tünel altında yetiştiriciliğinin verim, kalite ve erkencilik üzerine etkileri

Abstract

VI ÖZET BAZI ÇİLEK ÇEŞİTLERİNİN AM£K OVASI KOŞULLARINDA AÇIKTA VE YÜKSEK TÜNEL ALTINDA YETİŞTİRİCİLİĞİNİN VERİM, KALİTE VE ERKENCİLİK ÜZERİNE ETKİLERİ Bu çalışma 2000-2002 yıllan arasında M.K.Ü. Ziraat Fakültesine ait Amik ovasında bulunan deneme arazisinde yürütülmüştür. Çalışmada ilk yıl 4 çilek çeşidi (Dorit, Camarosa, Selva ve Chandler) ikinci yıl Sweet Charlie çeşidinin eklenmesiyle 5 çilek çeşidi yüksek tünel ve açıkta yetiştirilerek verim, erkencilik ve meyve kalite özellikleri incelenmiştir. Denemede yaz dikim yöntemi kullanılmıştır. Deneme bitkilerinde ilk çiçeklenme ve İlk derim tarihleri, derim süresi, bitki basma aylık ve toplam verimler, erkencilik, ortalama meyve ağırlığı, kalite sınıflan, SÇKM içerikleri, asitlik, pH, meyve eti sertliği ve C vitamin içerikleri araştınlmıştır. İki yılın sonuçlanna göre Amik Ovası koşullarında en erken çiçeklenme yüksek tünelde Sweet Charlie ve Selva çeşitlerinde aralık başı-aralık sonunda görülmüştür. Açıkta yetiştiricilikte ise en erken çiçeklenme ocak ayının 1. ve 3. haftası yine aynı çeşitlerde görülmüştür. İlk derimlere en erken yüksek tünelde şubat'm İlk haftasında başlanırken, açıkta yetiştiricilikte mart'ın son haftasında başlanmıştır. Derim süresi yüksek tünelde çeşitlere ve yıllara bağlı olarak 96-130 gün arasında değişirken, açıkta yetiştiricilikte 73-94 gün olarak belirlenmiştir. Erkencilik yönünden yetiştirme yerlerinden yüksek tünel, çeşitlerden Sweet Charlie ve Selva daha ön plana çıkmıştır. Bitki başına verimler açıkta yetiştiricilikte (ortalama 648.1 g/bitki) yüksek tünelden (ortalama 541.6 g/bitki) daha fazla bulunmuştur. Çeşitlerden Camarosa (ortalama 669.7 g/bitki) en yüksek verimi vermiştir. En iri meyveler Camarosa ve Selva çeşitlerinden alınmıştır. Yüksek tünel ve açıkta meyve irilikleri birbirine benzer bulunmuştur. Ekstra ve 1. kalite meyve oram bakımından çeşitlerden Camarosa (% 64.0) en yüksek değeri vermiştir. Camarosa çeşidi aynı zamanda en düşük ıskarta meyve oranını (% 10.6) göstermiştir Yüksek tünelde ekstra ve 1. kalite meyve oram % 54.8 açıkta ise % 59. 1 olarak saptanmıştır. Camarosa'dan en sert etli meyveler alınırken, Dorit'ten en yumuşak meyveler alınmıştır. Açıkta yetiştiricilikte meyveler daha sert etli bulunmuştur. SÇKM içerikleri bakımından en yüksek değerler hem yüksek tünelde hem de açıkta Dorit ve Sweet charlie çeşitlerinden mayıs ve haziran aylannda alınmıştır. C vitamini içerikleri çeşitler, yetiştirme yerlerine ve aylara göre 41.40-67.80 mg/100ml arasında değişim göstermiş, en yüksek C vitamini içeriği Chandler (ortalama 53.40 mg/100ml) çeşidinde saptanmıştır. 2003, 106 sayfa Anahtar kelimeler: Çilek, yüksek tünel, açık, verim, erkencilik, kalite

vn ABSTRACT THE EFFECT OF SOME STRAWBERRY CULTIVARS CULTIVATED IN FIELD AND HIGH TUNNEL IN AMDC PLAIN CONDITIONS TO YIELD, QUALITY, AND EARLINESS This study was conducted at research farm of Mustafa Kemal University, Agriculture Faculty in Amik plain during 2000 - 2002. In the first year of the study, four cultivars (Dorit, Camarosa, Selva, and Chandler) were used, while Sweet Charlie was added in the second year. Yield, earliness, and fruit quality were studies on these cultivars which were grown in field and high tunnel as summer planting. The variables tested were the first flowering and the first harvest dates, harvest period, yield per plant on monthly and cumulative basis, earliness, average fruit weight, quality classes, soluble solids, acidity, pH, firmness, and Vitamin C content. From the results of two years, it was found that the earliest first flowering was in high tunnel in Sweet Charlie and Selva cultivars from early to late December while the same cultivars were first to flower in field on first and third weeks of January. The earliest first harvest was on the first week of February in tunnel and last week of March in field. The harvest period was varied based on years and cultivars from 96-130 days in tunnels and 73-94 days in field. The promising results were obtained in terms of earliness in tunnels using Sweet Charlie and Selva. The yield per plant was higher in field (mean = 648.1 g/plant) than tunnels (mean = 541.6 g/plant). Camarosa was found to be highest yielding cultivar (mean = 669.7 g/ plant). The fruit weight was highest in the Camarosa and Selva; there were no significant difference between field and tunnel. The extra and first class fruits ratio among the quality classes was the highest in Camarosa (64.0%). Camarosa also had the lowest cull (10.6%). The extra and first quality fruit ratio was 54.8% and 59. 1% for tunnel and field, respectively. Camarosa had the firmest fruits while Dorit had the lowest. The field had firmer fruit than high tunnel. The highest soluble solids were recorded in Dorit and Sweet Charlie in May and June for both field and tunnel production. The Vitamin C content was varied based on cultivars production system and months ranging from 41.40 - 67.80 mg/100ml and Chandler had the highest Vitamin C content (mean = 53.40 mg/100ml). 2003, 106 pages Keywords: Strawberry, high tunnel, field, yield, earliness, quality