Amik ovası koşullarında bazı pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşitlerinin gelişme dönemlerine göre sıcaklık isteklerinin gün-derece ünitesi olarak belirlenmesi

Abstract

Amik Ovası koşullarında, 2002 yılında yürütülen bu çalışmada, Gossypium hirsutum L. türüne ait Sure Grow 125, Sure Grow 404, Nazilli 143, Stoneville 453, Şahin 2000, Erşan 92, Maraş 92, Sayar 314. Sure Grow 501, Deltapine 5690 ve GW Teks pamuk çeşitlerinin gelişme dönemlerinde ihtiyaç duydukları sıcaklık gereksinimleri (gün-derece ünitesi) ve erkenciliğin saptanmasında kullanılan bazı erkencilik kriterlerinin (İlk Meyve Dalı Nod Numarası, Yatay ve Dikey Çiçeklenme Aralığı, Erkencilik İndeksi, Ortalama Olgunluk Süresi, Günlük Verim Yüzdesi İndeksi ve Birinci El Oranı) belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, bölünmüş parseller deneme desenine göre, üç yenilemeli olarak, ekim zamanlan (16 - 25 Mayıs) ana parselleri, pamuk çeşitleri ise alt parselleri oluşturacak şekilde yürütülmüştür. Araştırma sonucunda, çeşitlerin gelişme dönemi gün sayılan ile gelişme dönemleri için ihtiyaç duydukları gün-derece ünitesi miktarları ve belirtilen erkencilik kriterlerine ait erkencilik değerleri hesaplanmıştır. Taraklanma başlangıcı gün sayısı, çiçeklenme başlangıcı gün sayısı, koza açma başlangıcı gün sayısı ve gün derece ünitesi, hasat olgunluğu gün sayısı ve gün derece ünitesi değerleri, erkencilik kriterlerinden erkencilik indeksi ve ortalama olgunluk süresi, ekim zamanının değişiminden önemli derecede etkilenmiştir. Erkencilik kriterlerinden dikey çiçeklenme aralığı, ortalama olgunluk süresi ve birinci el yüzdesi dışında kalan tüm özellikler çeşitlere göre önemli farklılıklar göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Pamuk, Ekim zamanı. Sıcaklık. Gün-derece ünitesi, Erkencilik

This research was carried out under Amik plain conditions in 2002 and aimed to determine some earliness criteria (node number of first fruiting branch, horizontal and vertical flowering interval, earliness index, average maturity period, daily yield percentage index, first pick rate), which were used to establish earliness and heat requirement (day-degree unit) needed for some growing periods of Sure Grow 125, Sure Grow 404, Nazilli.143, Stoneville 453, Şahin 2000, Erşan 92, Maraş 92, Sayar 314, Sure Grow 501, Deltapine 5690 and GW Teks cotton varieties of Gossypium hirsutum L.. The research was arranged in a split plot design with main plots as sowing dates (16- 25 May) and varieties as subplots, with tree replicates. In conclusion, the number of total calendar days and day-degree units required for each growth stages and entire growing period of cultivars were determined. The earliness values were also calculated. Days to first square, days to first flower, days to first open boll and their day-degree units, days to harvest maturity and their day-degree units, earliness index and average maturity period in terms of earliness criteria were affected significantly when sowing dates were changed. Apart from vertical flowering interval, average maturity period and first pick rate, which are earliness criteria, all other investigated traits were significantly different in the varieties.Keywords: Cotton, Sowing period, Heat, Day-degree unit, Earliness.