Gerçek patates tohumu (gpt) ve yumru ile çoğaltılan patates (solanum tuberosum l.) çeşitlerinin büyüme, gelişme ve verim özelliklerinin karşılaştırılması

Abstract

Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü araştırma alanında 2003 yılında yürütülen bu çalışmada, turfanda patates yetiştiriciliğinde, gerçek patates tohumu (BSS-295, BSS-296, BSS-297 ve BSS-340) ve yumru ile çoğaltılan (Marfona, Marabel, Van Gogh ve Cara) patates çeşitlerinin büyüme, gelişme ve verim özellikleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.Araştırma sonucunda, incelenen bütün özellikler bakımından hem yumru hem de gerçek patates tohumu (GPT) ile çoğaltılan çeşitler arasında istatistiki açıdan önemli farklılıklar bulunmuştur. GPT ile çoğaltılan çeşitler tarlaya şaşırtıldıktan 1-1,5 ay sonra şaşırtma stresini atlatarak gelişmeye başlayabilmektedirler. GPT ile çoğaltılan çeşitlerin gelişmeye başlamasıyla birlikte yüksek sıcaklıklarda başlamaktadır. GPT ile çoğaltılan çeşitlerde yüksek sıcaklıklar vejetatif aksamlarının fazla gelişmesine neden olmuştur. Bu durum, yumrulara kuru madde taşınımının yeterli olmamasına, dolayısıyla yumru sayısı fazla olmasına rağmen yumruların küçük kalmasına ve toplam yumru veriminin çok düşük olmasına neden olmuştur. Diğer yandan, yumru ile çoğaltılan çeşitlerde yumru oluşum döneminin düşük sıcaklıklara denk gelmesi nedeniyle bu çeşitlerin yumru özellikleri bakımından GPT ile çoğaltılan çeşitlere göre üstün olmasını sağlamıştır. Araştırma sonucunda, çeşitlerin verimleri 12.96 t/ha (BSS-340) ile 29.49 t/ha (Van Gogh) arasında değişmiş olduğu saptanmıştır.

Growth, development and yield performances of potato cultivars propagated with true potato seed (BSS-294, BSS-295, BSS-296, BSS-297 and BSS-340) and seed tuber (Marfona, Marabel, Van Gogh and Cara) were compared at the Research Farm of Field Crops Department, Faculty of Agriculture, Mustafa Kemal University in 2003.It was found that potato cultivars propagated with true potato seed (TPS) and seed tuber showed significant differences in respect to all investigated traits. The growth and development of cultivars propagated with TPS delayed around 1.0-1.5 month after transplanting because of transplanting stress. Main growth of TPS cultivars coincided to higher temperatures which is not suitable for tuber growth. Hence, TPS cultivars showed abundant vegetative growth, while tuber growth decreased due to reduced dry matter accumulation to the tubers. Tuber growth stages coincided to more favorable conditions in cultivars propagated with seed tuber; therefore their tuber growth parameters were higher than TPS cultivars. Final tuber yield of cultivars ranged from 12.96 t/ha (BSS-340) to 29.49 t/ha (Van Gogh).