Organik madde uygulamalarının kireçli topraklarda mineral fosfor fraksiyonlarına etkisi

Abstract

IIIÖZETORGAN K MADDE UYGULAMALARININ K REÇL TOPRAKLARDAM NERAL FOSFOR FRAKS YONLARINA ETK SBu çalışmanın amacı kireç içeriği yüksek ve düşük olan iki toprağa uygulanan farklıorganik atıkların ve iki kompostun kireçli topraklardaki P fraksiyonları üzerine olanetkilerini incelemektir. Ayrıca organik gübre ve mineral gübre halinde verilen P' ninfarklı fraksiyonlara dağılımı incelenmiştir. Çalışmada organik gübre kaynağı olarakçiftlik gübresi, kompostlaşmış odun kırıntısı, prina, ve iki farklı bileşimde kompostkullanılmış ve bu gübreler kontrol dahil dört ayrı dozda uygulanmıştır. Yapılanuygulamaların toprakların yarayışlılığı yüksek labil-P (NaOH + NaCl-P), orta dereceliyarayışlı (CBD-P) ve yarayışlılığı düşük (Ca-P) fraksiyonlara olan etkisi ardışıkekstraksiyonlamayla belirlenmiştir. Sonuçta organik gübre uygulamalarının labil-P,orta dereceli labil-P ve yarayışsız-P' nin miktarını önemli ölçüde etkilediğini veyüksek dozlarda uygulanan organik gübrenin bitkiye yarayışlı fraksiyonlarda artışaneden olduğu belirlenmiştir. CBD-P fraksiyonunu organik madde ve inorganik Pilavesinden sonra arttığı ancak daha sonra yarayışsız fraksiyona dönüştüğübelirlenmiştir. Yarayışsız-P fraksiyonunda bulunan P miktarının (Ca-P) topaklarınkarbonat içeriğiyle ilişkili olduğu bulunmuştur. Organik gübrelerden yarayışlı Pmiktarını en fazla arttıran çiftlik gübresi olurken bunu sırasıyla EBT (elma + mısır +buğday karışımı), TED (tütün+deri + buğday + mısır karışımı), prina vekompostlaşmış odun kırıntısı takip etmiştir. Mineral formda verilen P' nin farklıfraksiyonlardaki dağılımı organik gübrenin çeşidi, P içeriği, dozu ve toprak özellikleritarafından etkilenmiştir. Sonuç olarak organik atıklar kireçli topraklara uygulanmasıylabitkilerin fosfor beslenmesinde iyileşmeler olabileceği belirtilebilir.2006, 105 sayfaAnahtar Kelimeler: Kireçli topraklar; organik madde, çiftlik gübresi, kompost; fosforfraksiyonları

IVABSTRACTEFFECTS OF ORGANIC RESIDUES AMENDMENTS ON MINERALPHOSPHOUROUS FRACTION IN CALCAREOUS SOILSThe aim of this study was to investigate the effect of organic residues and two compostsapplication on phosphorous fractions in highly calcareous and slightly calcareous soils.Moreover, distribution of P fractions in smiltaneously applied organic residues andmineral P were investigated. Organic residues sources were: farmyard manure, packingindustry by pruduct mainly composted poplar debris, olive cake, and two diffrentcomposts. Organic residues were applied at four rates including control in triplicates.The effects of treatments on labil-P, CBD-P and Ca-P were determined by sequentialremoval process. Results showed that organic amendments significantly increased labil-P, CBD-P and Ca-P and higher applicaiton rates of organic residues increased plantavailable-P fractions. CBD fraction was increased after addition of organic residues andmineral P and then converted to non labil-P fractions. The amount of Ca-P was found tobe related with carbonate content of soils. Farmyard manure was the most effectivesource to increase plant available-P fractions and followed by EBT (apple + wheat straw+ corn straw), TED (leather industry by products + aple industry by product + wheatstraw + tobacco dust + corn straw),olive cake and composted wood debris. Thedistribution of mineral fertilizer P was affected by type and rate of organic residues andsoil properties. It can be concluded that organic residues applied to calcareous soils mayenhance P nutrition of agricultural plants.2006, 105 pagesKey Words: Calcareous soils; organic matter; farmyard manure; compost; phosphatefractions