Hatay ilinde üretimi yapılan pamuk tohumu küspelerinin besin madde içerikleri ve Gossypol düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

IIÖZETHATAY İLİNDE ÜRETİMİ YAPILAN PAMUK TOHUMU KÜSPELERİNİNBESİN MADDE İÇERİKLERİ VE GOSSYPOLDÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİBu araştırmada, ülkemizde hayvan beslemede önemli bir yem hammaddesiolarak kullanılan ve Hatay ilinde de üretimi yapılan tüm pamuk tohumu (TPT) vepamuk tohumu küspelerinin (PTK) ham besin madde içerikleri ile Gossypoldüzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Çalışmada materyal olarak, bölgede ekimi yapılan ve biri delinte edilmiş olmaküzere toplam 7 pamuk çeşidi, sırasıyla BA (Beyaz Altın) -119, BA-308, BA-320, BA-151, GW-Teks, SG (Sure Grow)-125 ve Şahin 2000 ticari pamuk çeşitleri; PTK olarakbiri ekstraksiyon diğerleri ekspeller yöntemle üretilmiş olmak üzere toplam 14 adetörnek, üretim sezonunun üç farklı döneminde örneklenmiş ve değerlendirilmeyealınmıştır.Gerek TPT'nın gerekse PTK'nin ham besin madde analizlerinden kuru madde(KM), ham protein (HP), ham yağ (HY), ham kül (HK), organik madde (OM) veazotsuz öz maddeleri (NÖM) Weende yöntemine göre, ham selüloz (HS) analizleri iseLepper yöntemine göre yapılmıştır. TPT ve PTK'nin gossypol içerikleri ise AmericanOil Chemists' Society (AOCS) tarafından bildirilen, serbest gossypol için Ba 7-58 vetoplam gossypol için Ba 8-78 nolu yöntemlerle spektrofotometrik olarak belirlenmiştir.Denemede elde edilen verilere göre TPT'nın besin madde içerikleri bakımındançeşitler arasındaki istatistiki farklılıklar KM, HK, HY ve OM bakımından çok önemli(p<0.01), HP, NÖM ve HS bakımından ise önemsiz çıkmıştır (p>0.05). TPT çeşitlerindeen yüksek HP değeri % 24.4 ile Şahin 2000 çeşidinde; en düşük HP değeri % 16.8değeri ile 119 çeşidinde; en yüksek HY değeri % 31.7 ile delinte edilmiş BA-320çeşidinde bulunmuştur. Küspelerin ekstraksiyon veya ekspeller yöntemleriyle eldeedilişine göre HP, HY, OM ve HS değerleri arasındaki farklılık çok önemli (p<0.01),NÖM bakımından ise önemsiz (p>0.05) bulunmuştur. Ekspeller ve ekstraksiyonPTK'lerinde sırasıyla HP değerleri % 21.5 ve 40.1; HY değerleri % 9.2 ve 1.3 olaraktespit edilmiştir.Pamuk tohumlarının serbest gossypol düzeyleri sırasıyla; GW Teks % 0.362,BA-151 % 0.440, BA-320 % 0.478, SG-125 % 0.493, BA-119 % 0.510, Şahin 2000 %0.526 ve BA-308 % 0. 591 olarak bulunmuştur. Ekspeller ve ekstraksiyon PTK'lerininortalama serbest gossypol içerikleri % 0.06 olarak tespit edilmiştir.Ekspeller PTK'ndeki HP değeri hariç, gerek TPT'nın gerekse PTK'nin besinmadde içerikleri genel olarak küspe normları tebliğinde belirtilen değerlere uygun,örneklerin serbest gossypol değerleri ise yemlerde istenmeyen maddeler tebliğindebelirtilen değerlerden daha düşük bulunmuştur.Anahtar kelimeler: tüm pamuk tohumu, pamuk tohumu küspesi, besin madde içeriği,gossypol düzeyi2007, 27 sayfa

IIIABSTRACTDETERMINATION OF NUTRIENT CONTENT AND GOSSYPOL LEVEL OFCOTTON SEED CAKE PRODUCED IN HATAY REGIONIn this study, it was aimed to determine the nutrient contents and gossypol levelsof Whole Cotton Seed (WCS) and Cotton Seed Meal (CSM) produced in Hatay regionas a important potential raw material for animal nutrition.The seeds material were seven WCS commercial hybrid seeds; 119, BA-308,BA-320 (Delinted), BA-151, Teks, SG-125 and Şahin 2000. CSM materials wereobtained from expeller system (13 samples) and extraction system (1 sample) for threeseasonal period.Either seeds and meals were analyzed for Dry Matter (DM), Crude Protein (CP),Ether Extract (EE), Ash, Organic matter (OM) and Nitrogen-free extract (NFE) byWeende method while crude fiber (CF) was analyzed by Lepper method.Total and free gossypol levels of WCS and CSM were analysed by AOCSmethod.Nutrient analyzes showed that there were significant differences between WCSswith respect to DM, Ash, EE and OM contents (p<0.01) while CP, NFE and CF werenot significant between each other (p>0.05). The highest CP content 24.4 % was inŞahin 2000 but the lowest CP content 16.8 % in 119. The highest EE content 31.7 % indelinted BA-320 was obtained.The processing method affected CP, EE, OM and CF content of CSM (p<0.01)without any statistical difference between NFE content (p>0.05).The CP and EE contents of expeller and extraction CSM were determined 21.5%, 40.1 % and 9.2 %, 1.3 %, respectively.Free gossypol levels of WCS were 0.362 %, 0.440 %, 0.478 %, 0.493 %, 0.510%, 0.526 % and 0.591 % in Teks , BA-151, BA-320, SG-125, 119, Şahin 2000 and BA-308 samples, respectively.Free gossypol level of either extraction and expeller CSM was 0.06 % inaverage.Both nutrient content and gossypol levels of WCS and CSM seemed to besimilar with the registered norms by Turkish Agriculture Ministry, except the CPcontent of expeller CSM.Keywords: whole cotton seed, cotton seed meal, nutrient contents, gossypol level2007, 27 pp.