Harran ovasında sulu koşullarda tarımsal artık kökenli kompost uygulamasının ikinci ürün susam verimine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, tarımsal artık kökenli farklı dozda kompost uygulamalarının ikinci ürün susam verimine ve toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerine etkisi belirlenmiştir.Beş farklı kompost (1,2,3,4 ve 5 ton/da), bir kimyasal gübre (5 kg P2O5/da, 7 kg N/da) ve hiçbir uygulamanın yapılmadığı kontrol uygulamalarının bulunduğu deneme tarla koşullarında, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada kullanılan kompostun yapımında %25 buğday artığı, %25 mısır artığı, %25 pamuk artığı ve %25 oranında taze at gübresi kullanılmıştır.Farklı kompost dozlarının toprağın fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla susam ekiminden önce ve hasattan hemen sonra parsellerden iki farklı derinlikte (0-15cm, 15-30cm) toprak örnekleri alınarak, fiziksel ve kimyasal özellikleri analiz edilmiştir.Araştırma sonuçları en yüksek susam veriminin 2 ton/da kompost uygulamasından elde edildiğini, bunu kimyasal gübre uygulamasının izlediğini göstermiştir. Araştırma sonuçlarına göre artan kompost dozlarına bağlı olarak, toprağın hacim ağırlığında azalma görülmüş, buna paralel olarak porozite değerlerinde de artışlar saptanmıştır. Kimyasal gübre uygulaması ile karşılaştırıldığında kompost uygulaması ile tarla kapasitesi, solma noktası ve yarayışlı su oranlarında önemli artışlar meydana gelmiştir. pH değerlerindeki azalmalar kompostun artan dozlarıyla bir paralellik göstermiştir. Tarımsal artık kökenli kompostun uygulandığı deneme parsellerinde, organik madde değerleri önemli ölçüde artış göstermiştir.

In this study, the effect of agricultural waste compost application on the second crop sesame yield, and some chemical and physical properties of the soil were determined.Five different compost dosages (10, 20, 30, 40 ve 50 ton/ha), one chemical fertilizer (50 kg P2O5/ha, 70 kg N/ha) and a control treatment were arranged in randomized block design with 3 replications. Compost was consisted of 25% wheat waste, 25% maize waste, 25% cotton waste and 25% fresh horse dung.Before sowing and after harvest, soil samples were taken from the plots at 2 different depths (0-15 cm, 15-30 cm) to determine the effects of different compost doses on physical and chemical characteristics the soil.The results show that the highest sesame yield was obtained from 2 ton/da compost followed by chemical fertilizer application. It was determined that the bulk density values of the soil decreased and total porosity values increased depend on the increasing compost doses. When compared to chemical fertilizer, the field capacity, wilting point and plant available water increased noticeably with increasing compost application. The pH values linearly decreased with the increasing compost doses. Organic matter values increased significantly in agricultural waste compost treated plots.