Sera koşullarında yetiştirilen iki farklı enginar çeşidinde (Cynara scolymus L. cv. Bayrampaşa ve Starline F1) su-verim ilişkilerinin belirlenmesi

Abstract

Araştırma, 2013 - 2014 yıllarına ait kış yetiştirme sezonunda Tekirdağ Ziraat Fakültesi deneme serasında yürütülmüştür. Araştırmada, damla sulama yöntemi ile sulanan enginar bitkisinin, farklı sulama suyu miktarlarına karşı oluşacak tepkisi belirlenmiş ve farklı teknikler altında, bölge koşullarında en uygun sulama zamanı planı ile su-verim-üretim faktörleri geliştirilmeye çalışılmıştır. Deneme, üç farklı sulama suyu düzeyi ve iki farklı enginar çeşidi (Cynara scolymus L. cv. Bayrampaşa ve Starline F1) göz önüne alınarak, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme tertibinde üç tekerrürlü yürütülmüştür. Sulama suyu düzeyleri, toprağın izlenmesi esasına dayalı olarak, kullanılabilir su tutma kapasitesinin %40' ı tüketildiğinde sulamalara başlanması ve nem açığının %100, 70, 40' ının uygulanması şeklinde oluşturulmuştur. Mevsimlik bitki su tüketimi değerleri tam su alan (%100) konuda en yüksek değere ulaşmış, Bayrampaşa ve Starline F1 çeşitleri için sırasıyla 797 ve 811 mm olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda, en yüksek enginar verimi, %100 sulama düzeyinden Bayrampaşa çeşidinde 20,33 t ha-1, Starline F1 çeşidinde 33,69 t ha-1 olarak elde edilmiştir. Genel olarak farklı sulama uygulamalarının verim üzerine istatistiksel açıdan önemli düzeyde etkileri olduğu görülmüştür. En yüksek sulama suyu kullanım randımanı (IWUE) değerleri su ihtiyacının %70' inin karşılandığı sulama düzeyinde elde edilmiştir. Su kullanım randımanları (WUE), Bayrampaşa ve Starline F1 çeşitleri için sırasıyla 1,84 – 2,55 kg m-3 ve 2,62 – 4,15 kg m-3 arasında değişmiştir. Toplam büyüme mevsimi için su-verim ilişkisi faktörü 1,37 olarak belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Enginar (Cynara scolymus L.), damla sulama sistemi, su-üretim fonksiyonları, bitki su stresi indeksi (CWSI)

This study was conducted at the Tekirdağ Agricultural Faculty experimental greenhouse in the growing season 2013-2014. Globe Artichoke experiment irrigation system was chosen as drip. In this study aim that; was defined that reactions of different irrigation water ratio, determination of optimum water-yield-production function about globe artichoke cultivation in this region with different irrigation water ratio and techniques. Experiment was applied at three different irrigation ratios and two globe artichokes cultivars (Cynara scolymus L. cv. Bayrampaşa and Starline F1) with the randomized complete block design experimental design and three replicates. Irrigation water ratio was, depending on the greenhouse soil moisture monitoring; the irrigation application was started when available soil moistures drops to 60% and deficit soil water was completed at 40, 70 and 100%percent. As a result of research, the highest values of seasonal crop water consumption were 797 and 811 mm about Bayrampaşa, Starline F1, respectively at the treatment of 100%. Also, the highest yield values were about 20,33 t ha-1, 33,69 t ha-1 at the treatment of 100%. In general, the research shows that the value of different irrigation water effect on yield was statistically significant. The highest irrigation water use efficiency (IWUE) was obtained from treatment of the ratio %70 ET. Water use efficiency values (WUE) ranged between 1,84 – 2,55 kg m-3 and 2,62 – 4,15 kg m-3 in the Bayrampaşa and Starline F1 species, respectively. The whole growing season yield response factor was determined as 1.37. Key Words: Globe Artichoke (Cynara scolymus L.), drip irrigation system, water - yield production, crop water stress index (CWSI)