Farklı Trabzon hurması çeşitlerinde meyve verim ve kalitesi ile bitki besin maddeleri, karbonhidratlar ve meyve bileşimindeki bazı maddelerin mevsimsel değişimleri

Abstract

2009 ve 2010 yıllarında 2 yıl süreyle yürütülen bu çalışmada, meyve et rengi kararlı buruk olmayan çeşitlerle birlikte meyve et rengi kararsız buruk olmayan ve meyve et rengi kararlı buruk çeşitlerin bulunduğu farklı Trabzon hurması çeşit ve genotipleri yer almıştır. Çeşit ve genotiplerin meyve verim ve kalitesiyle meyve tutumları incelenmiş, ayrıca bitkilerde meydana gelen pekçok fizyolojik olayda görev alan bitki besin maddeleri ve karbonhidratlar ile meyve biyokimyasal yapısındaki bazı maddelerin mevsimsel değişimleri araştırılmıştır.Çalışmada, odun gözlerinin mart sonu nisan başı gibi sürmesiyle birlikte sürgünlerde çok hızlı bir gelişmenin meydana geldiği ve ilk bir ay içerisinde hemen hemen sürgün büyümesinin tamamlandığı saptanırken, yıl sonunda sürgün uzunluklarının 12.49 cm (Kaki Tipo) ile 15.54 cm (Fuyu) arasında değişiklik gösterdiği belirlenmiştir. Çeşit ve genotiplerin anaç-kalem uyuşması yönünden en ideal durumun Amankaki çeşidinde (0.957), en istenmeyen durumun ise Fuyu çeşidinde (0.872) ortaya çıktığı belirlenmiştir. Çeşit ve genotiplerin 2 yıllık ortalamasına göre meyve dökümlerinin tam çiçeklenmeden bir ay sonra %53.6 oranında olduğu, dökümün derime kadar azalarak da olsa sürdüğü tespit edilmiş olup, derime ulaşan en yüksek meyve oranı Fuyu çeşidinde (%31.9) saptanmıştır. Periyodisiteye en fazla eğilimi olan çeşit Hachiya (0.57) olurken, en düzenli verim Jiro, Hana Fuyu ve Eylül'de (0.16-0.20) belirlenmiştir.Ağaç başına verim yönünden Eylül, Amankaki ve Fuyu'nun (50-52 kg/ağaç) en yüksek değerleri sağladığı, buna karşın Harbiye ve O'Gosho'nun (15 kg/ağaç) diğer çeşitlerin çok daha gerisinde kaldıkları belirlenmiştir. Farklı Trabzon hurması çeşit ve genotiplerinde en iri meyveler 263.98 g ile Hana Fuyu çeşidinde, derim olumu döneminde en yüksek SÇKM miktarı %20.87 ile Hachiya çeşidinde saptanmıştır.Çeşit ve genotiplerde vejetasyon süresince yapraklarda yer alan ortalama azot miktarının %2.47 (Jiro) ile %2.84 (Harbiye), toplam şeker miktarının %5.89 (Vainiglia) ile %7.01 (Hachiya), nişasta miktarının ise %3.88 (Amankaki) ile %4.96 (Jiro) arasında değiştiği belirlenmiştir. Sürgünlerin ortalama azot ve toplam şeker içeriğinin nişastadan farklı olarak yapraklardaki içerikten daha az olduğu tespit edilmiştir.Trabzon hurması çeşit ve genotiplerinin meyvelerinde hakim şekerlerin glikoz (%7.14) ve fruktoz (%7.02) olduğu tespit edilirken, sakaroz miktarının (%0.07) oldukça düşük düzeylerde yer aldığı belirlenmiştir. Yeme olumu döneminde meyvelerdeki toplam fenolik madde miktarının 131.3 mg/100 g TA ile, antioksidan kapasitesinin ise FRAP yönteminde 5.88 µmol Troloks eşdeğer/g TA ve TEAC yönteminde 6.94 µmol Troloks eşdeğer/g TA ile Eylül genotipinde diğer çeşitlerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Persimmon cultivars with pollination constant non-astringent, pollination variant non-astringent and pollination constant astringent was studied in Dörtyol (Hatay) between 2009 and 2010. Fruit yield, quality and fruit set of different persimmon cultivars and genotypes were determined. In addition, seasonal changes in plant nutrients and carbohydrates involving in several physiological processes occurring in plants and some biochemical substances in fruits were investigated.When bud burst occurred at the end of March to beginning of April, very fast shoot growth took place and it was almost completed within the first month. Shoot length ranged between 12.49 (Kaki Tipo) and 15.54 cm (Fuyu) for different persimmon cultivars. Rootstock-scion relation was the most ideal for `Amankaki? cultivar (0.957), but it was undesirably low for `Fuyu? cultivar (0.872). As much as 53.6% of fruit drop was observed in a period of one month after the flowering and pollination and it gradually decreased toward the harvest, the highest fruit set ratio (31.9%) was found in `Fuyu?. The most regular fruit bearing cultivars, estimated by alternate bearing index, were `Jiro?, `Hana Fuyu? and `Eylül? (0.16-0.20), whereas `Hachiya? did not bear regulary (0.57).Yield per tree was the highest in `Eylül?, `Amankaki? and `Fuyu? cultivars (50-52 kg/tree), whereas `Harbiye? and `O?Gosho? cultivars had the lowest yield (15 kg/tree). Hana Fuyu cultivar had the highest average fruit weight (263.98 g). The maximum total soluble solid content (20.87%) at harvesting maturity was found for `Hachiya? cultivar.During the entire growing season, the leaf nitrojen, total sugar and starch contents ranged from 2.47% (`Jiro?) to 2.84% (`Harbiye?), from 5.89% (`Vainiglia?) to 7.01% (`Hachiya?) and from 3.88% (`Amankaki?) to 4.96% (Jiro), respectively. Nitrogen and total sugar contents in leaves were higher than those of shoots, whereas the higher amount of starch was determined in shoots.Fructose (7.14%) and glucose (7.02%) were detected as dominant the sugars, while the amount of sucrose was very low (0.07%) in persimmon fruits. At ripening, `Eylül? had the highest amounts of total phenolic compounds (131.3 mg/100 g fruit weight (FW)), and Ferric reducing antioxidant power (FRAP) (5.88 µmol Trolox/g FW) and Trolox equivalent antioxidant capacity (TEAC) (6.94 µmol Trolox/g FW).