Trakya ve Yığılca bal arılarının morfometrik yöntemlerle karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Trakya ile Yığılca bal arısı popülasyonlarının morfolojik özellikler bakımından tanımlanması ve karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırma materyali 19 farklı arılıktan 94 koloniden olmak üzere toplam 2641 işçi arı oluşturmuştur. Bal arısı popülasyonlarının kanat morfolojisi, sağ kanatları üzerinde işaretlenen 19 noktanın Kartezyen koordinatlarına göre geometrik morfometrik analiz yöntemi ile incelenmiştir. Elde edilen veriler SPSS.15 paket programında Diskiriminant Fonksiyon Analizi (DFA) ve çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) yapılarak sonuçlar koloni ortalamaları ve bireysel veriler üzerinden değerlendirilmiştir.Tekirdağ, Kırklareli ve Yığılca bal arısı popülasyonları sağ ön kanat üzerinde belirlenen 20 karaktere göre karşılaştırıldığında A4, B4 ve AREA6 karakterlerinin popülasyonları ayırmada çok önemli karakterler olduğu B3, G7, J10, K19, L13, Q21 ve CI karakterleri gruplar arasındaki farklılıkları ortaya çıkarmakta önemlilik arz etmediği sonucu ortaya çıkmıştır (P<0,005). Gruplara ait koloni ortalamaları verilerinin serpilme diyagramı incelendiğinde Yığılca, Kırklareli ve Tekirdağ bal arısı alttürü gruplarına ait kolonilerin % 92,6'sı kendi orijinal grupları içinde doğru olarak sınıflandırılmıştır. Bu çalışmanın sonuçları göstermiştir ki; çalışmada değerlendiren üç ilin arı popülasyonları birbirlerinde önemli düzeyde farklıdır. Grup merkezleri birbirine en uzak popülasyonlar ise Kırklareli ve Yığılca popülasyonlarıdır. Bu çalışmada Kırklareli bal arısı popülasyonun ortalama CI (2.15) değeri A. m. carnica için belirlenen standardın çok altında (2.5-2.7) bulunmuştur. Bulunan bu değer A. m. caucasica ırkına ilişkin CI (2.13) değeri ile birebir örtüşmektedir. Bu sonuçlara göre Türkiye arı biyo-çeşitliliği göçer arıcılığın yanı sıra ticari ana arı satışından önemli derecede etkilenmektedir. Bu sonuçlara göre gen kaynaklarının korunması ile ilgili acilen gerekli önlemlerin alınması Türkiye'de doğal olarak bulunan arı gen kaynaklarının korunması için önem arz etmektedir.

The aim of the present study was to investigate and compare the honey bee biodiversity of Thrace and Yığılca provinces by applying geometric morphometric methods. Totally 2641 worker honeybees were collected from 95 colonies in 19 different apiaries. The wing shape morphology of honey bee population of Turkey was examined by geometric morphometric analysis using the coordinates of 19 landmarks located at vein intersections of the right wing. After obtaining the wings images, the vein junctions were detected automatically. Discriminant Function Analysis (DFA) and Univariate analysis of Variance (ANOVA) were performed on the data obtained from the colony averages by SPSS.15 package program.Tekirdağ, Kırklareli and Yığılca honey bee populations compared to the 20 characters which determined on the right front wing, while the characters A4, B4 and AREA6 are very important to distinguishing the populations, The characters B3, G7, J10, K19, L13, Q21 and CI are not important to revel the differences between groups. (P <0.005).Acoording to cross validation test of the colonies from Yığılca, Kırklareli and Tekirdağ, honeybee colonies were correctly classified within their original groups at 92.6 %. In the present mean CI value ( 2.15) of Kırklareli honey bee was found lower than CI value (2.5-2.7) of A. m. carnica honey bees' CI value. This value found in the present coincidence with the value CI (2.15) related to A. m. caucasica subspecies. According to these results, it is important to take necessary precautions about the protection of gene resources in order to protect bee genetic resources naturally found in Turkey.