Sütçüler kekiği (Origanum minutiflorum O. Schwarz & P.H. Davis) ve biberiye (Rosmarinus officinalis L.) uçucu yağlarının bazı kültür bitki ve yabancı ot tohumları üzerine biyo-herbisidal potansiyellerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Origanum minutiflorum ve Rosmarinus officinalis bitkilerinden elde edilen uçucu yağların farklı dozlarda (2.0, 4.0, 8.0, 16.0, 32.0 µl/petri) Amaranthus hybridus L., Amaranthus retroflexus L., Echinochloa colonum (L.) Link., Portulaca oleracea L., Physalis angulata L., Solanum nigrum L., Sinapis arvensis L. ve Urtica urens L. gibi yabancı otların yanısıra acur, bamya, biber, buğday, domates, hıyar, kavun, marul, maydanoz ve mısır gibi kültür bitkilerinin tohumlarının çimlenmeleri üzerine olan biyo-herbisidal (allelopatik) etkileri in vitro koşullarda araştırılmıştır. Uçucu yağların yabancı ot tohumlarının çimlenmesi üzerine olan biyo-herbisidal etkinliği farklı dozlarda (2.0, 4.0, 8.0, 16.0, 32.0 L/da) in vivo koşullarda da belirlenmiştir. Her iki bitkiden elde edilen uçucu yağların yabancı ot ve kültür bitki tohumlarının çimlenmelerinin engellenmesi üzerine olan etkinliği dozların artışına bağlı olarak yükselmiştir. Gerek in vitro gerekse in vivo koşullarda yabancı ot tohumlarının çimlenmesinin engellenmesi üzerine O. minutiflorum bitkisinden elde edilen uçucu yağın etkinliği R. officinalis'den elde edilen uçucu yağın etkisinden daha yüksek düzeylerde gerçekleşmiştir. In vitro koşullarda O. minutiflorum uçucu yağı yabancı ot tohumlarının çimlenmesini en düşük (2.0 µl/petri) ve en yüksek (32.0 µl/petri) dozlarda % 73.3 (A. retroflexus) ila % 100 (P. angulata, P. oleracea, S. arvensis ve S. nigrum) oranında engellerken, bu oran R. officinalis için % 31.5 (P. oleracea) ila % 100 (S. arvensis) oranlarında gözlenmiştir. Genel olarak bakıldığında in vivo koşullarda uçucu yağların farklı dozlarda yabancı ot tohumları üzerindeki biyoherbisidal etkinliği, in vitro koşullarında tespit edilen değerlerden daha düşük düzeylerde ortaya çıkmıştır. O. minutiflorum uçucu yağı kullanılan dozlarda yabancı ot tohumlarının çimlenmesini en düşük (2.0 L/da) ve en yüksek (32.0 L/da) dozlarda % 9.5 (S. nigrum) ila % 96.9 (P. oleracea) oranında engellerken, bu oran R. officinalis için % 14.9 (S. nigrum) ila % 96.1 (P. oleracea) oranlarında gözlenmiştir. Her iki uçucu yağ kullanılan en yüksek dozda (32.0 L/da) yabancı ot tohumlarının çimlenmesini tamamen engellemede başarılı olamamıştır. Uçucu yağların kültür bitki tohumlarının çimlenmesinin engellenmesi üzerine olan in vitro etkinliği, yabancı ot tohumları üzerine olan etkinliğine göre daha düşük düzeylerde gerçekleşmiştir. O. minutiflorum uçucu yağı kullanılan dozlarda kültür bitki tohumlarının çimlenmesini en düşük (2.0 µl/petri) ve en yüksek (32.0 µl/petri) dozlarda % 5.6 (Buğday) ila % 98.8 (Maydanoz) oranında engellerken, bu oran R. officinalis için % 0.5 (Buğday) ila % 97.7 (Mısır) oranlarında gerçekleşmiştir. O. minutiflorum Uçucu yağının kullanılan en yüksek dozuna (32.0 µl/petri) karşı en duyarlı ve dayanıklı kültür bitkisi tohumları maydanoz ve acur iken, R. officinalis uçucu yağına karşı en duyarlı ve dayanıklı kültür bitkisi tohumları mısır ve domates olduğu belirlenmiştir

In this study the bio-herbicidal (allelopathic) effects of different doses (2.0, 4.0, 8.0, 16.0, 32.0 µl/petri) of essential oils from Origanum minutiflorum and Rosmarinus officinalis were investigated on inhibition of seeds germination of some weed species such as Amaranthus hybridus L., Amaranthus retroflexus L., Echinochloa colonum (L.) Link., Physalis angulata L., Portulaca oleracea L, Sinapis arvensis L. Solanum nigrum L. Urtica urens L. and cultural crop species such as snake melon, okra, bell pepper, wheat, tomato, cucumber, melon, lettuce, parsley and corn in vitro conditions. The biyo-herbicidal (allelopathic) effects of different doses (2.0, 4.0, 8.0, 16.0, 32.0 L/da) of both essential oils on inhibition of seeds germination of weed species were also determined in vivo conditions. The efficacies of both essential oils on inhibition of germination of seeds of weeds and cultural crops increased by increasing concentrations of the essential oils. The essential oil of O. minutiflorum severely affected the germination percentage of the weed species and showed more allelopathic potential in both in vitro and in vivo conditions in comparison to essential oil of R. officinalis. O. minutiflorum oil inhibited germination of weed seeds between 73.3% (A. retroflexus) and 100% (P. angulata, P. oleracea, S. arvensis and S. nigrum) at the lowest (2.0 µl/petri) and highest (32.0 µl/petri) doses, respectively. R. officinalis oil inhibited germination of weed seeds between 31.5% (P. oleracea) and 100 % (S. arvensis) at the lowest (2.0 µl/petri) and highest (32.0 µl/petri) doses, respectively. In vivo bio-herbicidal efficacies of essential oils on weed seeds were observed in lower level in comparison to those observed in vitro conditions. O. minutiflorum oil inhibited germination of weed seeds between 9.5% (S. nigrum) and 96.9% (P. oleracea) at the lowest (2.0 L/da) and highest (32.0 L/da) doses, respectively. R. officinalis oil inhibited germination of weed seeds between 14.9% (S. nigrum) and 96.1% (P. oleracea) at the lowest (2.0 L/da) and highest (32.0 L/da) doses, respectively. Both essential oils at the highest doses (32.0 L/da) failed to inhibit seeds of weed species totally. In vitro effects of essential oils on inhibition of seeds of cultural crops were observed at lower levels than those observed for seeds of weed species. O. minutiflorum oil inhibited germination of cultural crop seeds between 5.6% (wheat) and 98.8% (parsley) at the lowest (2.0 µl/petri) and highest (32.0 µl/petri) doses, respectively. R. officinalis oil inhibited germination of cultural crop seeds between 0.5% (wheat) and 97.7% (corn) at the lowest (2.0 µl/petri) and highest (32.0 µl/petri) doses, respectively. The most susceptible and resistant crops seed for the highest dose (32.0 µl/petri ) of O. minutiflorum were recorded as parsley and snake melon seeds respectively. The most susceptible and resistant crops seed for the highest dose (32.0 µl/petri) of R. officinalis were recorded as corn and tomato seeds respectively..