1994-2004 yılları arasında Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Suriye ve Irak arasında gerçekleşen sınır ticaretinin bölge ekonomisine etkisi

Abstract

Dünyada da çeşitli uygulamaları olan sınır ticareti ; sınır ve kıyı illeri ilebunlara komşu illerin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla, komşu ülkelerin sınır vekıyı yörelerinde karşılıklı olarak yapılan özel bir dış ticaret şeklidir.Türkiye de ilk defa ran'la yapılan sınır ticareti mal karşılığı petrol alımı ileAğrı- Gürbudak ta başlamıştır. Sınır ticareti yapabilmek için birtakım bazı koşullarınoluşması gerekmektedir. Ayrıca devlet sınır ticareti ile uğraşanlara birtakımkolaylıklar ve teşvikler sağlamaktadır.Sınır ticaretinin geliştirilmesine yönelik dönem dönem bir takımdüzenlemeler yapılmıştır ve yapılmaktadır. En son olarak Doğu ve GüneydoğuAnadolu Bölgelerine komşu olan ülkelere sınırı bulunan illerin siyasi sınırlarımızüzerinde kurulacak Sınır Ticaret Merkezlerinde ihracat yapılmasına, Sınır TicaretMerkezlerinden komşu ülkelere eşya gönderilmesine, Sınır Ticaret Merkezlerinekomşu ülkelerden eşya getirilmesine ve Sınır Ticaret Merkezlerinden ithal edileneşyanın adı geçen illerdeki esnaf ve tacirlere dağıtılmasına ilişkin usul ve esaslarıbelirleyen 13 Aralık 2003 tarihli bir yönetmelik çıkarılmıştır.Türkiye'nin nispi olarak az gelişmiş bölgesi olan Güneydoğu AnadoluBölgesinde yapılan sınır ticareti bölge ekonomisine birçok katkılar sağlamıştır.Güneydoğu Anadolu Bölgesi sosyo-ekonomik olarak diğer bölgelerimizden gerikalmış bir bölgemizdir. Sınır ticareti bölge halkının gelir ve refah seviyesininarttırılmasına, ürün çeşitliliği ve istihdam yaratmak suretiyle diğer bölgelerlearasındaki ekonomik ve altyapı farklılıklarının giderilmesine, sınır bölgesineekonomik canlılık gelmesine, bölge halkının ihtiyaçlarının düşük maliyetlekarşılaması ve ihraç ürünlerimiz için dikkate değer pazarlar olan komşu ülkelerinihracatımız içindeki payının arttırılmasını sağlamıştır.Ülkemiz için önem teşkil eden sınır ticaretinde karşılaşılan sorunlara biranönce çözüm bulunmalı ve sınır ticaretinin kapsamı genişletilmelidir. Böylelikle sosyo-ekonomik açıdan geri kalmış bölgelerimiz daha kolay kalkınacak ve refah seviyeleriartacaktır.

Boundary trade, which is used for the satisfaction of the needs of the boundary orcoast provinces, are made for the developments of the comparatively backward regions ofthe countries and its examples can be seen throughout the world. Turkey has done its firstboundary trade with Persia at Ağrı Gürbudak harbour. This trade was realized, as a type ofoil buying with paying goods. For the realization of the boundary trade, specialcircumstances should be set up, what is more, government should give special support tothe people, who cares with this issue. In Turkey, some works and accords have been donefor the development of the boundary trade. According to a article, Which is dated 2003.Through the eastern and south eastern Anatolia, Boundary Trade Centers has beenestablished in order to be used for the export and import of the goods between neighborcountries and sharing of these goods to the native traders. Eastern and south eastern ofAnatolia, which are the area of stay comparatively backward regions of Turkey, have gainbig benefits from this trade. By this trade, native people?s life standards improved and itslevel of income increased, more over, new job opportunities were set up; differentiationbetween regions was decreased, economic activities intensified between boundary regions,level of export trade increased with neighbor countries. Under these circumstances,Boundary trade should be developed and its obstacles should be lifted for the benefit ofTurkey and the region.