Ham petrol fiyat değişimlerinin makro iktisadi değişkenlerle ilişkisi: Bir zaman serisi analizi

Abstract

Bu çalışmada, ham petrol fiyatı ile Reel GSYİH, Reel Döviz Kuru, Fiyat İndeks gibi belli başlı makro iktisadi değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki ampirik olarak test edilmiştir. Petrol fiyat şokunun iktisadi faaliyetler (mali, üretim ve finansal) üzerindeki etkisini araştırmak için petrol ihracatçısı ve ithalatçısı OECD üyesi ülkeler (Japonya, Kanada, Meksika, Türkiye) ile petrol ihracatçısı Ortadoğu ülkelerinin (S.Arabistan, İran, Kuveyt, B.A.E) 1970- 2008 dönemindeki yıllık verileri kullanılarak, yapısal VAR modeli uygulanmıştır. Buna göre petrol fiyat şokunun gelişmekte olan ülkeler ve petrol ihracatçıları üzerinde etkisi varken, gelişmiş ülke ekonomileri üzerindeki etkisi göreli olarak azdır. Çalışmanın sonuçları, petrol fiyat şoklarının Arabistan, Kuveyt ve Türkiye ve Meksika gibi ülkelerin mali ve finansal yapılarının; İran'ın mali ve üretim yapısının; Birleşik Arap Emirlikleri'nin üretim yapısının ve Japonya'nın da mali yapısının etkilendiğini gösterirken; Kanada ekonomisi üzerinde etkisi olmadığına işaret etmektedir.

This study has analysed the empirical long-term relationships between crude oil prices and several key macroeconomic variables, such as Real GDP, Real Exchange Rate and Price Index. By using yearly data for the period from 1970 to 2008, the structural VAR model was applied to examine the impacts of an oil price shock on economic activities (fiscal, output and financial) of both the OECD countries (Japan, Canada, Mexico, Turkey), which are either oil importer or oil exporter, and the oil exporter countries from the Middle East (Saudi Arabia, Iran, Kuwait and the United Arab Emirates). This study has showed that the effects of oil price shocks had occured on the fiscal and financial structures of Saudi Arabia, Kuwait, Turkey and Mexico; on the fiscal and output structures in Iran; on the output structure in the United Arab Emirates and on the fiscal structure in Japan. Yet, oil price shocks had no significant effect on the Canadian economy. The results of the study illustrate that changing oil prices affect the economies of both the developing countries and the oil exporter countries, while no comparable effect on the economy of a developed country like Canada.