Çok zamanlı uydu görüntüleri kullanılarak Acıgöl (Türkiye)-Urmiye (İran) göllerinde su yüzeyi değişimleri ve yakın çevresinde arazi kullanımının belirlenmesi

Abstract

Su kaynaklarının izlenmesi, korunması ve optimum kullanım koşullarının değerlendirilmesi çalışmalarında klasik hidrojeoloji ve hidroloji çalışmaları yanısıra Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yöntemlerinden de yararlanılmaktadır. Bu teknolojiler, su kaynakları ile ilgili çalışmalarda karar alabilme ve yönetebilme olanağı sağlamaktadır. Su kaynaklarındaki değişimlerin belirlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması aşamasında da UA ve CBS çok yararlı olabilmektedir.Bu çalışmada, hemen hemen aynı enlemde yer alan Urmiye Göl'ü ve Acıgöl'deki su yüzeyi değişimlerinin nedenleri karşılaştırılmıştır. Çalışmada çok zamanlı uydu görüntüleri kullanılarak İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde bulunan Urmiye Gölü'nün ve Türkiye'nin önemli ekolojik alanlarından biri olan Akdeniz Bölgesi'ndeki Acıgöl'ün 1975-2010 yılları arasındaki su yüzeyi değişimleri ve çevrelerindeki arazi kullanım özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Yapılan uygulamalar için ERDAS Imagine 2010, Arcinfo 10, MATLAB ve eCognition Definiens yazılımlımları kullanılmıştır. Ayrıca, uzun zamanlı klimatolojik veriler ve göl seviyesi verileri de Çalışmada kullanılmıştır. Çalışmada uydu verileri olarak MSS, TM, ETM LANDSAT ve Quickbird (Orthoready) uydu görüntüleri kullanılmıştır. Çalışma alanının yakın çevresindeki arazi kullanımı/örtüsü özellikleri ve değişimi kontrollü sınıflandırma teknikleri kullanılarak belirlenmiştir. Ayrıca, arazi kullanımı özellikleri belirlenirken nesne tabanlı sınıflandırma da uygulanmıştır. Bunun için, eCognition Definiens'te kural dizisi geliştirilmiştir. Göl yüzeyi değişimleri otomatik/yarı otomatik ve manuel olarak belirlenmiştir. Göl yüzeyi değişimleri için , MATLAB'ta algoritma geliştirilmiştir. Çalışma alanının diğer coğrafi özellikleri de CBS içerisinde analiz edilip belirlenen konu dahilinde bir bütünlük içerisinde değerlendirilmiştir.

For monitoring and conservation of water resources and evaluation of optimum operating conditions, not only classical hydrogeology and hydrology but also, Remote Sensing (RS) and Geographical Information Systems (GIS) methods are exploited. RS technologies provide managing and decision making opportunities in research related to water resources. RS and GIS have provide very important advantages for determination of changes in water resources and the taking necessary measures. Lake Urmia and Acıgöl, which are located in the same latitude, were compared according to their changing water surface.In this study, water surface changes and land use features changes were determined using multi-temporal satellite images about two lakes between 1976-1990-2000-2008 years. One of these lakes is Urmia located in west and Azarbaijan Province of Iran and the other lake is Acıgöl in Mediterranean Region which is one of the Turkey's most important ecological areas. ERDAS Imagine 2010, ArcInfo 10, MATLAB and eCognition Definiens softwares were used for GIS and RS applications. At the study, long-time climatic data, Lake surface data, MSS, TM, ETM LANDSAT and 2008 Quickbird satellite imageries were used. In vicinity of the study area, land use/cover characteristics and changes were determined by using supervised classification. Also, determination of landuse features was comploted by using object based classification method. Lake surface changes were determined with manuel digitalization and semi-automatical vectorization. Furthermore, algorithm was developed to determine of water surface changes of lakes. Other geographic features of the study area, were analyzed in GIS in order to be evaluated together with previous determinations.