Türkiye ile ilişkiler bağlamında sosyo-ekonomik açıdan Kuzey Irak

Abstract

20. yüzyılın başlarında gelişmekte olan dünyanın en stratejik enerji kaynağı olarak kömürün yerini petrolün alması ile birlikte, zengin petrol kaynaklarına sahip olan Ortadoğu'nun önemi, coğrafî açıdan stratejik öneminin yanında daha da artmıştır. Bölgedeki zengin petrol yataklarının keşfinin bir sonucu olarak, bu topraklar batılı devletlerin hedefi haline gelmiştir. Tarih boyunca, barındırdığı etnik gruplar itibariyle Ortadoğu'nun bir minyatürü konumunda olan ve bölgenin neredeyse merkezinde bulunan Irak, tarihî süreçte pek çok önemli olaya şahit olmuş ve büyük güçlerin egemenliği altına girmiştir. 20. yüzyılın başlarında İngiltere'nin egemenliğine giren Irak, 2003 yılında bu kez ABD tarafından işgal edilmiştir.Zengin petrol yataklarıyla birlikte, önemli ölçüde su kaynaklarına ve bölgenin en fazla şehirli nüfusuna sahip tek Ortadoğu ülkesi olan Irak, bundan böyle de dünya gündeminden hiç düşmeyecekmiş gibi görünmektedir.Günümüzde petrol, enerji, mezhep çatışması, Kürt sorunu kavramları ile özdeşleşmiş olan Irak'ın parçalanması ve muhtemel bir iç savaş tehlikesi en çok tartışılan konulardan biridir. Irak içerisinde, ülkenin kuzey bölgesinde yoğunlaşmış Kürt nüfusun oluşturduğu Irak Kürt Bölgesel Yönetiminin (IKBY) varlığı ve attığı siyasî- ekonomik adımlar ile ülkedeki Şii varlığı, söz konusu tartışmaların kaynağını teşkil etmektedir.IKBY'nin benimsediği ve takip etmekte olduğu bu politikaların doğrudan etkileyeceği ülkelerin başında ise Türkiye gelmektedir. Bu nedenle bu çalışmada IKBY sosyo-ekonomik açıdan ele alınarak, bölgedeki gelişmelerin yansımaları Türkiye ve IKBY açısından incelenmeye çalışılmıştır.Çalışmanın hazırlanmasında, bu amaca yönelik incelemelerin yapılması ve mümkün olduğu kadar güncel bilgi ve gelişmeleri içermesi temel amaç olarak benimsenmiştir. Çalışmada devletten ve özel sektörden birinci elden bilgi toplama gayreti ve bu bölgede bulunmanın avantajının kullanılması hedeflenmiştir.Anahtar Kelimeler: Irak, Kuzey Irak, Uluslar Arası İlişkiler, Sosyo-Ekonomik İlişkiler

Together with the oil?s taking the place of coil at the beginning of 20th century as the most important and critical energy resource of the developing world, the importance of Middle East, which has the richest oil reserves of the world, has increased much more, besides its strategic importance regarding the geography. As the result of exploration of the rich oil reserves in the region, these lands have become the target of western countries. It seems that Iraq, which has the %10 of world oil resources with its proved oil reserves, will continue to be the main topic of agenda also at the beginning of 21st century.Dismemberment of Iraq, which has been identified with the concepts of oil, energy, sectarian tension and Kurdish issue and the thread of a possible civil war are the ones among most discussed issues today. The existence of North Iraq Kurdish Regional Government formed by Kurdish population concentrated in the northern region of the country in Iraq and its politic and economic steps and the Shiite existence on the other hand, construct the main source of the aforesaid arguments.Turkey is the most important one among the countries which will be directly affected with these policies adopted and followed by North Iraq Kurdish Regional Government. Because of this reason North Iraq Kurdish Regional Government was considered in details within this scope and with the perspective of economic aspects and the reflections of developments in the region was tried to be analyzed from the point of Turkey and North Iraq Kurdish Regional Government.Which of the definitions stated above does North Iraq Kurdish Regional Government correspond with regarding the socio-economic scope or can all these definitions be applied to from the point of Turkey? This question is so important, critical and current issue for our country that it can not be answered at once as yes or no. North Iraq Kurdish Regional Government is certainly a formation that correct, realistic and objective analyses are required to be done for our country, which the concepts such as federation, autonomous administration is discussed regarding the solutions for Kurdish issue. Performing such analyses that may serve for these purposes and including up-to-date information and developments as much as possible are adopted as the primary objective during the preparation of the study.Keywords: Iraq, Northern Iraq, International Relations, Socio-Economic Relations