Okul yönetiminde etik liderlik ve örgütsel adalet ilişkisi

Abstract

Toplumsal çeşitliliğin arttığı, etik değerlerin zayıflamaya başladığı bir yapı içerisinde, okul yöneticilerinin etik liderlik rollerini konu edinmesi ve bu rollerin örgütsel adalet kavramıyla ilişkisini belirlemesi çok önemli görülmektedir. Bu doğrultuda yapılan bu araştırmanın temel amacı, resmi ilkokullarda görev yapan yöneticilerin görüşlerine göre sergiledikleri etik liderlik davranışları ile örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki düzeyinin belirlenmesidir. Bu amaçla Konya Merkez Selçuklu, Karatay ve Meram ilçelerinden toplam 350 yöneticinin görüşüne başvurulmuştur. Araştırmada, betimsel nitelikte ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın verileri GaryYukl ve arkadaşları (2013) tarafından geliştirilen `Etik Liderlik Davranışı Ölçeği` ve Niehoff ve Moorman (1996) tarafından geliştirilmiş olan `Örgütsel Adalet Ölçeği` ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 16.0 paket programı kullanılmıştır. Katılımcıların demografik özellikleri yüzde ve frekans tekniği ile ölçeklerden elde edilen veriler ise aritmetik ortalama, bağımsız gruplar t testi, Mann Whitney U testi,KruskalWallish testi;varyans, korelasyon, basit regresyon ve LSD analizi ile çözümlenmiştir. Görüşler arasında anlamlılık düzeyi p<.05 olarak kabul edilmiştir. Okul yöneticilerinin görev, branş ve kıdem türü değişkenine göre sergiledikleri etik liderlik davranışlara ilişkinmaddelerdegenel olarak anlamlı farklar görülmüş, örgütsel adalet algı düzeyine ilişkinise sadece görev türü yönünden anlamlı fark bulunmuştur. Okul yöneticilerinin farklı branş ve kıdeme sahip olmaları, onların örgütsel adalet algı düzeyine ilişkin görüşlerini etkilememiştir. Her iki ölçekte de okul yöneticileri genel olarak `kesinlikle katılıyorum` düzeyinde görüş bildirmişlerdir.İlkokul yöneticilerinin sergiledikleri etik liderlik davranışları ile örgütsel adalet algısıve alt boyutları arasındaki ilişki pozitif yönde ve yüksek düzeyde bulunmuştur. Etik liderlik davranışları ile en anlamlı ilişkinin gerçekleştiği örgütsel adalet alt boyutu etkileşim adaleti olarak görülmüştür. Yapılan regresyon analizinde etik liderliğin örgütsel adalet algısı üzerinde açıklayıcı etkisinin olduğu görülmüş olup; etik liderliğin örgütsel adaleti orta düzeyde ve anlamlı olarak yordadığı tespit edilmiştir.Bu çalışmada genel olarak; ilkokul yöneticilerinin sergiledikleri etik liderlik davranışları ile örgütsel adalet algısı ve alt boyutları arasında yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişkinin ortaya çıkması; etik liderlik davranışlarının örgütsel adalet algısının önemli bir açıklayıcısı olarak örgütsel adalet ve alt boyutlarını etkilediği sonucunu ortaya çıkarmaktadır.Anahtar Sözcükler: Etik, Etik liderlik, Örgütsel Adalet, Prosedür Adalet, Dağıtımsal Adalet, Etkileşim Adalet, İlkokul Yöneticileri

At the structure in which social diversity increase and ethical values begin to weaken, It's seen very important to take ethical leadership roles by school administrators and determine relationship of these roles with the concept of organizational justice. Accordingly, the main object of this research is to determine level of relationship between their ethical leadership behavior and organizational justice perceptions, accordinng to opinions of managers working in official primary school.With this aim, totally 350 administrators in Konya's central districts -Meram, Selçuklu and Karatay- have been consulted for their opinions. In this study, descriptive relational scanning model has been used. The data of the study has been garhered with `ethics leadership behaviour scale` developed by Gary Yukl and his friends ( 2013) and `organizational justice scale` developed by Niehoff and Moorman (1996) . SPSS 16.0 packet programme has been used in the analysis of the data. Demographical characteristics of the participants have been analysed by frequency and per cent technique whereas the data got from the scales have been analysed by arithmetic mean, independent groups t test, Mann Whitney U test, Kruskal Wallish test, variance, regression, correlation and LSD analysis. The level of meaningfulness among views has been accepted as p <.05In the items relating ethics leadership behaviours which school administrators enacted according to the variables such as task, branch and seniority type, generally substantial differences have been seen whereas a substantial difference has been found only in terms of task type relating perception level of organizational justice. Having different branches and seniority among school administrators has no effect on their opinions regarding the level of their perception of organizational justice.In both scales, school administrators reported level of their opinion as `strongly agree` .The relation between ethics leadership behaviours which primary school administrators enacted and the perception of organizational justice with its subdimensions have been found as positive and in high level. The most meaningful relation that has occured with ethics leadership behaviour has been interactional justice which is a subdimension of organizational justice. It had been seen that the ethics leadership had an explanatory effect on organizational justice perception in the the regression analysis done. It was identified that ethics leadership predicted the organizational justice in medium level and meaningfully.In this research ,in general ,after finding out a high level and a significant relationship between ethical leadership behavior exhibited by elementary school administrators and their perception of organizational justice and its subscales; it concludes that the ethical leadership behavior, as an important explanatory of `perception of organizational justice`', has a signifance effect on organizational justice and its sub-dimensions. Keywords: Ethics, Ethics Leadership, Organizational Justice, Procedure Justice, Distributive Justice, Interactional Justice, Prime Minister Administrators