Sosyal bilişsel kariyer kuramı temelli öznel iyi oluş modelinin sınanması

Abstract

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin akademik yetkinlik beklentileri, akademiksonuç beklentileri, akademik hedeflerinde ilerlemeleri, akademik destek ve pozitif duygularıarasındaki ilişkileri ve bu değişkenlerin akademik doyum ve yaşam doyumuna etkilerini SosyalBilişsel İyi Oluş Modeli çerçevesinde incelemektir.Çalışma grubu Mevlana Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencilerinden oluşmaktadır.Öğrencilerin 182'si birinci sınıf, 138'i ikinci sınıf olmak üzere toplam 320 kişidir. Verilerintoplanmasında Türkçe'ye uyarlama çalışmaları yapılan Akademik Yetkinlik Beklentisi,Akademik Sonuç Beklentisi, Akademik Hedefte İlerleme, Akademik Destek ve AkademikDoyum Ölçekleri, uyarlama çalışmaları daha önce yapılmış olan Pozitif Negatif Duygu veYaşam Doyumu Ölçekleri kullanılmıştır. Veriler SPSS ve AMOS istatistik paketprogramlarıyla analiz edilmiştir. Modelin hipotezlerini sınamak amacıyla yapısal eşitlik modelikullanılmıştır.Yapılan analizler sonucunda modelin araştırma örneklemine iyi düzeyde uyum gösterdiğibulunmuştur. Modelde yer alan akademik doyum, yaşam doyumu üzerinde anlamlı düzeydeetkiye sahiptir. Akademik yetkinlik beklentisi; akademik sonuç beklentisi, akademik hedefteilerleme ve akademik doyum üzerinde anlamlı düzeyde etkiye sahiptir. Akademik destek;akademik yetkinlik beklentisi, akademik sonuç beklentisi, akademik hedefte ilerleme veakademik doyum üzerinde anlamlı düzeyde etkiye sahiptir. Pozitif duygular; akademikyetkinlik beklentisi, akademik destek ve yaşam doyumu üzerinde anlamlı düzeyde etkiyesahipken, akademik doyum üzerinde anlamlı düzeyde etkiye sahip değildir. Akademik hedefteilerlemenin ne akademik doyum ne de yaşam doyumu üzerinde anlamlı düzeyde etkiye sahipolduğu bulunmuştur. Beklenenin aksine akademik sonuç beklentilerinin, akademik hedefteilerleme ve akademik doyum üzerinde anlamlı düzeyde etkiye sahip olmadığı bulunmuştur.Genel olarak araştırma sonucunda sosyal bilişsel iyi oluş modelinin üniversite öğrencilerininakademik doyum ve yaşam doyumunu açıklamada anlamlı bir model olduğunu söyleyebiliriz.Elde edilen bu bulgular ilgili literatür ve kuramlar ışığında tartışılmış, ileride yapılacakaraştırma ve uygulamalara yönelik önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Akademik yetkinlik beklentisi, akademik sonuç beklentisi, akademikhedefte ilerleme, akademik destek, akademik doyum, pozitif duygular, yaşam doyumu

The aim of this research is to analyze the relationships between academic self efficacy,academic outcome expectations, academic goal progress, academic support, positive affect andto examine the impact of these variables on academic and life satisfaction within the frame ofSocial Cognitive Well-Being Model.The study group includes the students of Faculty of Education, Mevlana University. In total,320 students participated; 182 were freshmen while 138 were sophomores. Academic SelfEfficacy Scale, Academic Outcome Expectation Scale, Academic Goal Progress Scale,Academic Support Scale, Academic Satisfaction Scale, Positive Negative Affect Scale and LifeSatisfaction Scale were used to collect the data. The data were analyzed by using statisticalpackage programs like SPSS and AMOS. Structural Equation Model were applied in order totest the hypotheses suggested in the model.Results of the analysis indicated that the model provided a good fit to the data. According tothe results, academic satisfaction predicts significantly life satisfaction. Academic self efficacyexpectation predicts academic outcome expectations, academic goal progress and academicsatisfaction. Academic support has significant effect on academic self efficacy, academicoutcome expectations, academic goal progress and academic satisfaction. Positive affectpredicts academic self efficacy, academic support, life satisfaction but don't predict academicsatisfaction. Academic goal progress predicts neither academic satisfaction nor life satisfaction.Lastly, contrary to expectations, academic outcome expectations don't predict academic goalprogress and academic satisfaction. In general, it can be concluded that social-cognitive wellbeingmodel can explain academic satisfaction and life satisfaction of university students. Theresults have been discussed in terms of literature and theory and specific suggestions wereproposed for future studies.Keywords: Academic self efficacy, academic outcome expectation, academic goal progress,academic support, academic satisfaction, positive affect, life satisfaction