TMS/TFRS`ye göre işletme birleşmeleri: Örnek uygulama

Abstract

Günümüz rekabet koşullarında işletmeler, varlıklarını sürdürmek, pazar paylarını büyütmek ve oluşabilecek riskleri azaltmak gibi farklı amaçlarla birleşmelere ve devralmalara yönelmektedirler. Ülkemizde işletme birleşmelerine ilişkin farklı yasal düzenlemeler bulunmaktadır. Türk Ticaret Kanunu, farklı vergi kanunları ve İşletme Birleşmeleri (TFRS 3) bu düzenlemelerden bazılarıdır. Bu çalışmanın amacı, işletme birleşmelerinin Türk Ticaret Kanunu, Vergi Kanunları ve İşletme Birleşmeleri Standardı (TFRS 3) kapsamında değerlendirilerek, bu düzenlemeler açısından ortaya çıkan farklılıkları ve bu farklılıkların muhasebe uygulamalarına etkisini ortaya çıkarmaktır.Çalışmanın amacına uygun olarak uygulama kısmında hipotetik iki işletme bilançosu oluşturulmuştur. Bu işletmeler TTK, Vergi Kanunları ve TFRS 3 kapsamında incelenerek devralma yoluyla ya da yeniden kuruluş yoluyla birleştirilmiştir. İşletme birleşmelerinde TTK ve TFRS 3 arasındaki en temel farklılık birleşme tarihinin belirlenmesinde kendini göstermektedir. Birleşme tarihi TTK hükümlerine göre ticaret siciline tescil tarihi iken TFRS'ye göre kontrolün ele geçirildiği tarihtir. Birleşme tarihindeki bu farklılık değerleme farklılıklarını beraberinde getirmekte ve bu durumda ertelenmiş vergi varlığı/yükümlülüğü ortaya çıkabilmektedir. Bunun dışında reeskont, şerefiye ve kıdem tazminatı karşılıklarının hesaplanmasında da bir takım farklılıklar bulunmaktadır. Çalışmanın uygulama kısmında bu farklılıklar tespit edilerek muhasebe uygulamalarına etkisi ortaya çıkarılmıştır.

In today's competitive environment, enterprises move towards merging and acquiring for different purposes such as to survive, increase market share and reducing the risks. In our country there are different legal arrangements regarding business combinations. The Turkish Commercial Code, different tax laws and Business Combinations (TFRS 3) are some of these arrangements.The purpose of this study is to evaluate the business combinations in terms of the Turkish Commercial Code, Tax Laws and Business Combinations Standard (TFRS 3) and determine differences in terms of these regulations and the effect of these differences on the accounting records.In accordance with the purpose of the study, two hypothetical balance sheet were formed. These entities have been combinated through acquisition or restructuring by examining within the scope of TCC, Tax Laws and TFRS 3. The most fundamental difference between the TCC and TFRS 3 in business combinations is determining the acquisition date. While, according to TFRS, acquisition date is the date on which the acquirer obtains the control of acquire, according to TCC, it is the registiration date of trade registry. This difference causes valuation differences and as a result of this case, deferred tax assets/liabilities can arise. There are also a number of differences in the calculation of rediscount, goodwill and provision of allowance. In the part of application, these differences were detected and the effect on the accounting records was presented.