Ekstansif koşullarda ivesi, merinos ve sakız ırkı kuzularda bazı büyüme özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma: ekstansif koşullarda yetiştirilen İvesi, Merinos ve Sakız kuzularında büyüme özellikleri araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma Burdur ili Kemer ilçesinde halk elindeki İvesi, Merinos ve Sakız koyunlarının kuzuları kullanılmıştır. Araştırma kuzular işletmelerin bakım besleme şartlarında büyütülmüş ve dışarıdan müdahalede bulunulmamıştır. Araştırmada kuzuların büyüme performansları ile bazı vücut ölçüleri alınıp değerlendirilmiştir. Büyüme performansları için doğum, 60 ve 120 gün ağırlıkları ile tartımlarla beraber bazı vücut ölçüleri alınmıştır. Alınan bu değerleri istatistik analizlere tabi tutulmuştur. Sakız, İvesi ve Merinos ırkı kuzularda doğum ağırlığı değerleri sırasıyla 4,00±0.06; 3,56±0,6 ve 3,85±0,04 kg olarak belirlenmiştir. Kuzularda 60. gün ve 120. gün canlı ağırlıkları Sakız ırkı için sırasıyla 19,45±0,17, 39,05±0,39; İvesi kuzular için sırasıyla 14,90±0,11; 35,32±0,34; Merinos kuzular için sırasıyla 16,20±0,13; 34,00±0,33 kg olarak ölçülmüştür. İncelenen faktörler yönünden doğum ağırlığı Sakız ve İvesi kuzularında benzer iken Merinos kuzularına karşı önemli bir fark bulunmuştur (P<0,001). Doğum ağırlığı bakımından tek doğanların ikiz doğanlara karşı önemli bir fark bulunmuştur. Doğum ağırlığına cinsiyetin etkisi istatistiki olarak önemsiz bulunmuştur (P>0,05). Genotipin 120. gün canlı canlı ağırlığa etkisi istatistiki olarak önemli iken (P<0,001), cinsiyet ve doğum tipinin etkisinin önemsiz olduğu belirlenmiştir (P>0.05). Sakız, İvesi ve Merinos kuzlarının 120. gün cidago uzunlukları sırasıyla 69,19; 63,74 ve 64,90 cm olarak belirlenmiş olup, genotip ve doğum tipinin etkisinin istatistiki olarak önemli (P<0.001), cinsiyetin etkisinin önemsiz olduğu tespit edilmiştir (P>0.05). Sakız, İvesi ve Merinos kuzlarının 120. gün sağrı yükseklikleri sırasıyla 70,64; 64,83 ve 66,83 cm olarak belirlenmiş olup, genotip ve doğum tipinin etkisinin istatistiki olarak önemli (P<0.05), cinsiyetin etkisinin önemsiz olduğu belirlenmiştir (P>0.05). Sakız, İvesi ve Merinos kuzlarının 120. gün beden uzunluğu değerleri sırasıyla 75,36; 67,54 ve 71,17 cm olarak belirlenmiş olup, genotipin etkisinin istatistiki olarak önemli (P<0.001), cinsiyet ve doğum tipinin etkisinin istatistiki olarak önemsiz olduğu tespit edilmiştir (P>0.05). Göğüs çevresi aynı genotip sırasıyla 81,41; 82,77 ve 81,48 cm olarak hesaplanmış olup, genotip, cinsiyet ve doğum tipinin etkisinin istatistiki olarak önemsiz olduğu belirlenmiştir (P>0.05). Sonuç olarak büyüme performansı ve vücut ölçüleri bakımından en iyi genotipin Sakız ırkı olduğu, bu ırkı İvesi ve Merinos ırklarının takip ettiği belirlenmiştir. Bu iklim ve coğrafi şartlarda büyüme ve vücut ölçüleri yönünden yetiştiricilerin Sakız ırkını yetiştirmeleri tavsiye edilebilir.

This study was designated to investigate growth traits of Awassi, Merino and Sakız lambs grown under extensible conditions. The present study was carried out in lambs grown under the similar maintenance feeding conditions of the enterprises and no external intervention in the locality of Kemer, Burdur. In this research, growth performance and some body measurements of lambs were recorded and evaluated. For evaluation of growth performances, weights and some body measurements were taken at birth, 60 and 120 days. These values were subjected to statistical analysis. The average birth weights of Sakız, Awassi and Merino lambs were 4,00±0,06; 3,56±0,06 and 3,85±0,04 kg, respectively. The average live weights of Sakız, Awassi and Merino lambs at 60th and 120th days of age were 19,45±0,17 and 39,05±0,39; 14,90±0,11 and 35,32±0,34; 16,20±0,13 and 34,00±0,33, respectively. While Sakız and Awassi lambs birth weight were similar however it was significant in Merino lambs, (P<0,001). Additionally, the value of average birth weight between single births and twin births were statistically significant (P<0,001). The effect of sex of lambs on birth weight was not statistically significant (P>0,05). The effect of genotype on body weight was highly significant (p<0,01), however, similar statistical correlation was not found between sex and birth type (P>0,05). On the 120th day, it was statistically insignificant in terms of sex and type of birth, but it was found important in terms of genotypes (P<0,001). The height of withers at day 120 was 69,19; 63,74 and 64,90 cm in Sakız, Awassi and Merino lambs, respectively, the statistical correlation was statistically significant was found in terms of genotypes and type of birth (P<0,001; P<0,05). However, it was insignificant in terms of sex of birth (P>0,05). The height of rump at 120 was 70,64, 64,83 and 66,83 cm in Sakız, Awassi and Merino lambs, respectively, the correlation was statistically significant in terms of genotypes and type of birth (P<0,001; P<0,05) however it was statistically insignificant in terms of sex of birth (P>0,05). The length of body at day 120 was measured as; 75,36; 67,54 and 71,17 cm in Sakız, Awassi and Merino lambs, respectively, and there was statistically significant in terms of genotypes (P<0,001) however, it was not found between sex and type of birth (P>0,05). In terms of chest circumference, in the same genotypes the measured values were 81,41; 82,77 and 81,48 cm respectively. There was no statistically significant correlation among values (P>0.05). As a result, present study showed that the best genotype in terms of growth performance and body measurements was the Sakız breed, followed by Ivesi breed and Merino breed. When considering to climatic and geographical conditions of region with present results, Sakız breed of sheep could be the best option for breeding in the region.