İlköğretim öğrencilerinin ve öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersindeki öğrencinin başarısını, tutumunu ve motivasyonunu etkileyen öğretmen nitelikleri ile ilgili algıları

Abstract

Bu çalışma, öğrenci ve öğretmen algılarına göre fen ve teknoloji dersindeki öğrenci başarı, tutum ve motivasyonunu olumlu ve olumsuz yönde etkileyen öğretmen niteliklerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye genelinde bulunan fen ve teknoloji öğretmenleri ile ilköğretim 6. ,7. ve 8. Sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem 4 bölgede, 15 ilde yer alan 82 ilköğretim okulundaki fen ve teknoloji öğretmenleri ve öğrencileridir. Tarama modeli uygulanan çalışmada, ölçme aracı fen ve teknoloji dersi öğretmen nitelikleri ölçeğidir. Bağımlı değişkenler ise öğretmenler ve öğrenciler için aynı olup, başarıyı etkileyen fen ve teknoloji dersi öğretmen niteliği puanı, tutumu etkileyen fen ve teknoloji dersi öğretmen niteliği puanı, motivasyonu etkileyen fen ve teknoloji dersi öğretmen niteliği puanıdır. Uygulanan analiz yöntemleri, MANOVA ve bağımsız grup t-testidir. Alan yazında Türkiye'de öğretmen nitelikleri üzerine geniş kapsamlı olarak yalnızca Fizik ve Beden Eğitimi branşlarında çalışmalar yapılmış olup Fen ve Teknoloji Öğretmen nitelikleri üzerine öğrenci cinsiyeti, sınıf seviyesi, öğrencinin sosyo-ekonomik statüsü gibi bağımsız değişkenlerin etkilerinin de incelendiği ve örneklemin bölgeler bazında geniş tutulduğu bir çalışma bulunmamaktadır.Alanyazın ile desteklenmiş araştırmacı tarafından oluşturulan 87 maddelik fen ve teknoloji dersi öğretmen niteliği ölçeği 4640 öğrenciye ve 500 öğretmene uygulanmış, ancak eleme ve incelemeler sonucunda 4295 ölçek öğrenci için, 114 ölçek öğretmen için elde edilmiştir.Çalışma sonucunda öğrencilerin ve öğretmenlerin algılarına göre başarı, tutum ve motivasyonuna öğretmen niteliklerinin olumlu ve olumsuz yönde etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Cinsiyet değişkeni için; kız öğrenciler erkek öğrencilere göre öğretmen niteliklerinin daha etkili olduğunu algılamıştır. Sınıf değişkeni için; 6. ve 7. Sınıf öğrencileri 8. Sınıf öğrencilerine göre fen ve teknoloji öğretmen niteliklerinin öğrencilerin başarısına daha etkili olduğunu algılamıştır. Yaş değişkeni için;12-13 yaş öğrencileri, 14-15 ve 16 yaş öğrencilerine göre fen ve teknoloji öğretmen niteliklerinin öğrencilerin başarısına daha etkili olduğunu algılamıştır. Öğretmen cinsiyet değişkeni için; bayan öğretmenler erkek öğretmenlere göre fen ve teknoloji öğretmen niteliklerinin öğrencilerin başarı, tutum ve motivasyonuna daha çok etki ettiğini algılamıştır. Öğretmen yaş değişkeni için; 31-40 yaş öğretmenleri, 51-60 yaş öğretmenlerine göre fen ve teknoloji öğretmen niteliklerinin öğrencilerin başarı, tutum ve motivasyonuna daha çok etki ettiğini algılamıştır.

This study was done to find out teachers? and students? perceptions on the effects of teacher characteristics affecting students? achievement, motivation and attitudespositively and negatively. As a concept, attribute is a characteristic which can be measured, differentiated from other and reflects a side of a person, object or an experience. If we think in side of a teacher, attribute contains characteristics such as class behaviors, expressions and activities. In literature even though there are detailed workings about teacher characteristics in Turkey, in scope of Physics and Physics Education; there is no detailed workings about teachers in Science and Technology fields, contains independent variables such as students? gender, class level, socioeconomic status. In this study, perceptions of elementary Science and Technology teachers and 6th, 7th and 8th graders were examined according to effects of achievement, approach and motivation, by means of detailed questionnaire. Sampling of working was selected random and sampling contains four region, 15 cities and 74 elementary schools. After literature review, 203 articles questionnaire declined to 87 articles which were used in working. Finally it was reached to 4640 people and 4295 questionnaires used in working. The gender variable; girls to boys has detected that the teacher qualifications is more effective. Class variable; 6th graders perceptions is higher than 7th and 8th graders? perceptions about the effects of teacher characteristics on students?achievement in science and technology course. Age variable; 12-13 years old students? perceptions is higher than 14-15 and 16 years old students? perceptions in a way that effects of teachers? characteristics on students? achievement, motivation and attitude in science and technology course. Teacher gender variable; female teachers male teachers, according to the science and technology achievement, attitudes, and motivation of students the teacher qualifications more detected that domain. Teacher for the age variable; 31-40 years old teachers perceived higher than 51-60 years old