3-6 yaş çocuklarının zorbalık davranışları ve zorbalığa maruz kalma durumlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada 3-6 yaş çocuklarının zorbaca davranma durumları ve zorbalık davranışlarına maruz kalma durumları cinsiyet, yaş grubu, anne-baba eğitim düzeyi açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırma sürecinde `Zorbalık Davranışlarını Belirleme Ölçeği (Okul Öncesi Dönem Öğretmen Formu)` ve `Zorbalık Davranışlarına Maruz Kalma Ölçeği (Okul Öncesi Dönem Öğretmen Formu)` geliştirilmiştir. Yapılan analizler ölçeklerin güvenilir ve geçerli olduğunu ortaya koymuştur.Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Antalya Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisindeki okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 215 çocuk oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama araçları olarak, Kişisel Bilgi Formu, Zorbalık Davranışlarını Belirleme Ölçeği ve Zorbalık Davranışlarına Maruz Kalma Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın formları öğretmenler tarafından doldurulmuştur. Çalışma grubunun `Zorbalık Davranışlarını Belirleme Ölçeği` ve `Zorbalık Davranışlarına Maruz Kalma Ölçeği` nden aldıkları puanların; cinsiyet, yaş grubu, anne-baba eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği incelemek için fark testleri yapılmıştır. Bağımsız değişkenlere göre ölçülen özellik bakımından grupların farklılık gösterip göstermediğine ise tek yönlü varyans analizi(ANOVA) ile bakılmıştır. Ayrıca anlamlı farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için post-hoc testlerden Scheeffe kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, 3-6 yaş grubu çocuklarının zorbalık davranışları ve zorbalığa maruz kalma durumları cinsiyete göre farklılaşmaktadır. Erkek çocuklarının kız çocuklarına göre daha çok zorbaca davrandıkları belirlenmiştir. Ayrıca erkek çocuklarının, kız çocuklarına göre akranlarının zorbalık davranışlarına daha çok maruz kaldıkları belirlenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre 3-6 yaş çocuklarının zorbalık davranışları ve zorbalık davranışlarına maruz kalma durumları yaş grubuna göre farklılaşmazken, anne-baba eğitim düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır.Anahtar Kelimeler: 3-6 yaş, okul öncesi, zorbalık davranışları, zorbalık davranışlarına maruz kalma.

In this study, it is intended to investigate tendecy to peer bullying and peer victimization/ exposing to peer bullying of 3-6 age group children with respect to gender, age group, the educational level of parents. For this purpose `The Peer Bullying Determination Scale (Preschool Teacher Form)` and `The Victimization Scale (Preschool Teacher Form)` are developed. According to analyzes, the reliability and validity of these scales are proved. The research was conducted with 215 children from preschools located in district of Antalya during 2015-2016 academic year. In this study, as data collection tool, Personal Information Form, The Peer Bullying Determination Scale and Scale of Determining Victims of Peer Bullying were implemented to teachers. Difference tests were made in order to examine whether there is a significant between the scores obtained from 'The Peer Bullying Determination Scale' and 'The Victimization Scale' according to gender, age group and educational level of parents.The one- way analysis of variance (ANOVA) has been used for determining whether the groups show difference in terms of the variables measured by independent variables. Also, Scheeffe from post-hoc tests has been utilized to identify which groups have the significant difference. According to observation results, being bully and bully-victim of 3-6 age group children differ in terms of gender. In addition to this observation, it is seen that boys tend to peer bullying more than girls, and also they are exposed to peer bullying more than girls. With respect to data it is seen that whereas tendency to bullying and victimization of 3-6 age group children differ significantly according to educational levels of parents, these results don't vary with age group. Keywords: 3-6 age group children, Preschool, Peer Bullying, Peer Victimization