Akran baskısıyla başa çıkma konusunda hazırlanan psikoeğitim programının lise öğrencilerinin akran baskısı düzeylerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, akran baskısıyla başa çıkma konusunda hazırlanan psikoeğitim programının lise öğrencilerinin akran baskısı düzeylerine etkisinin incelenmesidir. Bu amaçla öğrencilerin akran zorbalığı ve akran baskısı hakkında bilinçlendirilmesi, bu kavramlarla ilgili farkındalık kazandırılması ve uygun çözüm yolları geliştirmesine yardımcı olmak amacı ile hazırlanan psikoeğitim programının geçerliğini araştırmaktadır.Araştırma 2015-2016 Eğitim Öğretim yılında Burdur/Yeşilova ilçesinde bulunan Yeşilova Çok Programlı Anadolu Lisesinde 9, 10, 11, 12. sınıfta eğitim-öğretim gören seçkisiz olarak alınan öğrenciler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, tüm sınıf seviyelerinden toplam 11 sınıf olmak üzere 169 öğrenciden toplanmıştır. Araştırmada deney ve kontrol gruplarını oluşturmak için öğrenci seçiminde Kıran (2003) tarafından geliştirilen ''Akran Baskısı Ölçeği'' kullanılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri için araştırmacı tarafından oluşturulan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır. Araştırmada ön-test, son-test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma grubu Yeşilova Çok Programlı Anadolu Lisesi öğrencilerinden, seçkisiz olarak belirlenen çalışma grubundan düşük, orta, yüksek puan alan, 24 kişilik kontrol ve 24 kişilik deney gurubu oluşturulmuştur. Gruplara üye ataması tesadüfi yöntem kullanılarak yapılmıştır. Gruplar belirlendikten sonra deney grubuna psikoeğitim programı haftada bir kez olmak üzere 10 hafta uygulanmıştır. Kontrol grubu ile herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Veriler; `Akran Baskısı Ölçeği` ile deney ve kontrol gruplarına ön-test, son-test uygulanarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi ve bağımlı gruplar t testi kullanılmıştır. Araştırma sonunda deneklerde uygulanmış olan psikoeğitim programının olumsuz akran baskısı düzeylerinde olumlu yönde etkisi olduğu saptanmıştır. Deney grubundaki öğrencilerin akran baskısı düzeylerinde düşüş gözlemlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir.Anahtar kelimeler: Akran Baskısı, Psikoeğitim Programı, Zorbalık

Aim of this research is to investigate effect of psychoeducatıon program prepared ın terms of copıng wıth peer pressure on high school students' level of peer pressure. To this end, validity of psychoeducation program that is prepared to assist raising awareness about peer bullying and peer pressure among students, raising awareness about these concepts and development of appropriate solutions is studied. The study was conducted on students selected randomly from the 9th, 10th, 11th and 12th grades in Yeşilova Multi-Program High School located in Yesilova, Burdur as of 2015-2016 Academic Year. Research data was collected from 169 students from a total of 11 classes from all grade levels. In the research, 'Peer Pressure Scale' developed by Kıran (2003) was used towards students selection to establish experiment and control groups. For independent variables of the study, `Personel Information Form` developed by the researcher was used. In the research, an experimental pattern with pretest, posttest control group was used. Study group consisted of students from Yesilova Multi-Program High School as selected randomly with low, middle and high scores in equal numbers, and control group of 24 people, experiment group of 24 people. Member assignment to groups were carried out using random method. After determining groups, psychoeducation program was applied to experiment group once a week for a period of 10 weeks. No studies were conducted with the control group. Data was obtained by applying pretest and posttest to experiment and control groups with `Peer Pressure Scale`. In data analysis, independent groups t test and dependent group t test were used. As a result of the study, it was found that applied psychoeducation program had positive effect on levels of negative peer pressure. Decrease in peer pressure levels among students in experiment group was not observed. Proposals were developed in line with the findings obtained.Keywords: Bullying, Peer Pressure, Psychoeducation Program.