Riskli oyuna izin verme ölçeğinin geliştirilmesi ve annelerin riskli oyuna izin verme düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu arastırma, 5-6 yaş çocuğu olan annelerin çocuklarının riskli oyunlarına izin verme düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Annelerin çocuklarının riskli oyunlarına izin verme düzeylerini saptamak için araştırmacı tarafından `Riskli Oyuna İzin Verme Ölçeği` geliştirilmiştir. Ölçek geliştirilirken madde havuzu oluşturmak amacıyla Burdur il merkezindeki okul öncesi kurumlarda öğretmenlik yapan 19 okul öncesi öğretmeni ve çocukları bu kurumlarda eğitim alan 31 veliden kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılarak veriler toplanmış ve içerik analizi yapılmıştır. Geliştirilen ölçeğin pilot uygulaması 359 veliye uygulanmış, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin dört faktörlü bir yapı gösterdiği tespit edilmiştir. Ölçeğin toplam puanından elde edilen Cronbach Alpha değeri .88 olarak bulunmuştur.Ölçeğin uygulandığı bu arastırmanın çalısma grubunu 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Burdur İl Merkezindeki okul öncesi eğitim kurumlara devam eden 5-6 yaş çocukların anneleri (310 anne) olusturmaktadır. Arastırmaya iliskin veriler, `Kisisel Bilgi Formu`, arastırmacı tarafından geliştirilen `Riskli Oyuna İzin Verme Ölçeği` , `Ebeveyn Tutum Ölçeği` (ETÖ) ve `Yaşam Doyum Ölçeği` ile elde edilmistir. Arastırmanın verileri SPSS 21 programı ile analiz edilmistir. Annelerin çocuklarının riskli oyunlarına izin verme puanlarıyla ebeveyn tutumları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını görmek için basit doğrusal korelasyona bakılmıştır. Annelerin çocuklarının riskli oyunlarına izin verme puanlarıyla yaşam doyumları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığına bakmak için bağımsız örnekler için t-testi yapılmıştır. Annelerin ebeveyn tutumlarının çocuklarının riskli oyunlarına izin vermelerini yordayıp yordamadığına bakmak için basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Bağımsız değiskenlere göre ölçülen özellik bakımından grupların farklılık gösterip göstermediğine ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve bağımsız örnekler için t-testi ile bakılmıştır. Ayrıca anlamlı farklılığın hangi gruplar lehine olduğunu belirlemek için post-hoc testler kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, annelerin 5-6 yaş çocuklarının riskli oyunlarına izin verme düzeylerinin annelerin yaşına göre yaşça büyük annelerin lehine, annelerin eğitim durumlarına göre ilköğretim düzeyi lehine, annelerin mesleklerine göre de eğitimci annelerin lehine farkılaşmakta olduğu; annelerin yaşam doyumuna, çocuk sayısına, çocuklarının cinsiyetine, yaşına ve doğum sırasına göre anlamlı bir farklılaşma olmadığı görülmüştür. Annelerin ebeveyn tutumlarından demokratik, izin verici ve aşırı koruyucu tutum puanlarıyla riskli oyuna izin verme düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve demokratik, izin verici ve aşırı koruyucu ebeveyn tutum puanlarının annelerin riskli oyuna izin verme düzeylerini yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Anne, ebeveyn tutumları, okul öncesi, oyun, riskli oyun

This research is carried out to determine levels of allowing risky games among mothers of 5-6 age children. `Risky Game Allowance Scale` has been developed by the researcher to determine mothers' levels of allowing risky games for their children. While developing the scale, data were collected from 19 preschool teachers working in preschool institutions in Burdur City Center and 31 parents whose children attended these institutions by using semi-structured interview forms with a view to establish an item pool, and content analysis was applied. Pilot application of the scale was implemented among 359 parents, it has been identified that the scale shows a four-factor structure as a result of exploratory and confirmatory factor analysis. Cronbach Alpha value obtained from total score of the scale was found to be .88.Study group of the scale in which the scale is applied consists of mothers (310 mothers) of 5-6 year-old children who attended preschool educational institutions in Burdur Province Center as of 2015-2016 academic year. Research data were collected using `Personal Information Form` and `Risky Game Allowance Scale` developed by the researcher and `Parental Attitude Scale` (PES) and `Life Satisfaction Scale`. Research data were analyzed with the SPSS 21 software. Simple linear correlation was taken into consideration to see whether there is a significant relationship between mothers' allowing risky games level scores and their parent attitudes. T-test was carried out for independent samples to review whether there is a significant different between mothers' allowing risky games scores and their life satisfaction. Simple linear regression analysis was carried out to see if mothers' parental attitudes predicted their allowing of children to risk games. One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was carried out to see if groups show differences in terms of characteristics measured as per independent variables, and t-test was carried out for independent samples. Post-hoc tests were used to determine in favor of which groups this different occurs. According to obtained findings, it has been observed that levels of mothers' allowing risky game for 5-6 year-old children differ in favor of senior mothers when considered in terms of ages of mothers, in favor of primary education in terms of their education status and in favor of educator mothers in terms of mothers' professions; and there are not any significant differences according to mothers' life satisfaction, number of children, children's gender, age and birth order. It has been concluded that there is a significant relationship between mothers' levels of risky game allowance and their scores in democratic, permissive and over protective attitudes among parent attitudes, and mothers' democratic, permissive and over protective attitude scores predict their levels of allowing risky games. Keywords: Mother, parental attitudes, preschool, game, risky game