Technology transfer agreements in the European Competition Law

Abstract

Avrupa Topluluk Antlaşması'nın gerek 101(1). gerekse 102. maddesi (eski 81(1). ve 82. maddeleri) rekabeti kısıtlayabilecek eylemlerin neler olabileceğini örnek olarak saymaktadır. Antlaşma'nın 102. maddesini 101. maddesinden ayıran en önemli fark, kötüye kullanma eylemlerinin sadece hakim durumdaki bir teşebbüs tarafından gerçekleştirilmesidir. Antlaşma'nın 101. maddesi ise amacı veya etkisi itibariyle rekabeti kısıtlayan teşebbüsler arası anlaşmaları yasaklamakta olup, anlaşma rekabeti etkilese dahi maddenin 3. fıkrası uyarınca 101. madde yasaklamasından muafiyet süresince kurtulabilecektir. Antlaşma'nın 101(3). maddesi doğrultusunda çıkarılacak olan blok muafiyet tüzükleri yoluyla anlaşmalar blok olarak 101. madde yasaklamasından muaf kılınabilecekleri gibi, 101(3) maddesi doğrultusunda da anlaşmaların bireysel inceleme ve muafiyet sonucunda 101. madde yasağından kurtulmaları mümkündür. Bu çerçevede teknoloji transferi anlaşmalarına uygulanmak üzere Teknoloji Transferi Tüzük'ü ve Teknoloji Transferi Kılavuzu yayınlamıştır. Ayrıca 101. maddenin ne şekilde uygulanacağını göstermek amacıyla 2005 yılında bir Kılavuz yayınlanmış ve hangi anlaşmaların hangi şartlar altında 101(1). madde bağlamında rekabeti kısıtlayacağı ve hangi şartlarla 101(3) muafiyet kriterlerine uygun olabileceği ayrıntılı bir şekilde kaleme alınmıştır. Teknoloji transferi anlaşmasının anılan Tüzük kapsamında olmaması durumunda ilgili anlaşmanın 101(3) kriterleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Anılan Kılavuzlar uyarınca anlaşmanın rekabete aykırılığının tespitinde ekonomik yaklaşım ilkesi benimsenmiş olup, getirilen yeni kriterler Antlaşma'nın 102. maddesi uyarınca hakim durumun tespiti esnasında kullanılan kriterlerle örtüşmektedir. Her iki madde de aslında aynı amacı farklı metodolojiler uygulayarak korumakta olduğundan, biz bu tezde, 101. madde uygulamasından muaf olan bir teknoloji transferi anlaşmasının 102. madde yasaklamasına neden maruz kalmaması gerektiğini tespit etmeye çalışırken, aynı zamanda teknoloji transferi anlaşmaları ile ilgili olarak Avrupa Birliği ve Türkiye'deki gelişmeler üzerine ayrıntılı bir çalışmayı okuyuculara sunmayı hedefledik.

Both Article 101(1) and 102 of the EC Treaty have illustrated conducts which may be anticompetitive. One of the most important differences of Article 102 from Article 101 is that abusive conducts may be eventuated solely by undertakings having dominant position. Agreements between undertakings having as their object or effect the prevention of competition are prohibited; however they may escape from that prohibition during the exemption period if they fulfill criteria under Article 101(3). Agreements may be exempted from prohibition in Article 101 either by way of block exemption or by way of individual exemption through individual assessment of agreements. In that regard, Technology Transfer Regulation and Technology Transfer Guidelines have been launched. Furthermore, Guidelines have been published in 2005 to show the application of Article 101 and envisages which agreements under which conditions may be assumed to be anticompetitive under Article 101(1) and under which conditions may be assumed to be fulfilled criteria under Article 101(3). In accordance with the said Guidelines, economic based approach has been adopted and the new criteria launched thereby overlap to that of the criteria followed for the determination of dominant position. Since both of the Articles protect the same aim via different methodology, while we have presented reasons to disregard the application of Article 102 in case technology transfer agreements are exempted under Article 101, we also aim to present to readers a detailed study with respect to technology transfer agreements within the framework of developments in the European Union and Turkey.