Tarih-i Kurd adlı yazma eserin çevirisi ve değerlendirmesi

Abstract

Bu çalışma Muhammed Şerif Kadı tarafından XIX. yüzyılın başlarında Farsça kaleme alınan Tarih-i Kurd adlı eserin çeviri ve değerlendirmesinden oluşmaktadır. Eser genel olarak Erdelan Emirliği'nin ve bu emirliğin başkenti olan Senendec şehrinin tarihini ihtiva etmektedir. Bunun yanında Erdelan Emirliği'nin komşu Baban Emirliği ile olan ilişkileri ile Osmanlı ve İran devletlerinin birbirleriyle olan münasebetleri de eserde yer bulmaktadır. Erdelan Emirliği'nin kuruluşundan 1813 yılına kadarki olayları kronolojik bir sırayla aktaran müellif, XVIII.yüzyılın ortalarından sonra cereyan eden hadiselerin birebir tanığıdır. Bu çalışmada ayrıca Tarih-i Kurd adlı eserin ortaya çıktığı tarihsel-sosyolojik arka planın anlaşılabilmesi için İran coğrafyasında şekillenen Kürt tarihi yazma geleneği de irdelenmiş ve Erdelan Tarih Okulu olarak adlandırılan mektebin tarih yazıcılığı ve ortaya koyduğu eserler tartışılmıştır.

This study consists of the translation and evaluation of a book known as Tarih-i Kurd written by Mohamed Sherif Kadi in early XIX. century in Persian. The book is generally on the history of Erdelan Khanate and the history of Sanandaj, the capital city of this Khanate. Besides, the relations of Erdelan Khanate with the neighbor Baban Khanate and the interrelations of Ottoman and Iran states appear in the book. Giving the events from the foundation of Erdelan Principality to 1813 in a chronological order, the author was an eye witness to events of second half of the XVIII. century. In addition to theses, tradition of Kurdish historiography has also been scrutinized in this study and historiography of ecole known as Erdelan History School and their works has been discussed.