Çok partili döneme geçişin yerel basına etkisi: 1950-60 Demokrat Parti Dönemi Mardin basını

Abstract

Osmanlı Devleti‟nde yerel basının oluştuğu dönemde bir taşra kenti olanMardin‟de Süryani topluluğunun girişimleri dışında yerel basının geliştiğisöylenemez. II. Meşrutiyet döneminde yaşanan çoğulcu basın Mardin‟i peketkilememiştir. Diyarbakır vilayetine bağlı Mardin kasabasında basın algısı buradakigelişmelerin etkisiyle oluşmaya başlamıştır. Çok partili hayata geçişin başladığıDemokrat Parti döneminde, Mardin‟de yerel basın, Türkiye‟de olduğu gibi bellideğişim ve dönüşümler geçirmiştir. Araştırmada, anılan dönemde Mardin yerelbasını incelenmiştir.1946 yılında Demokrat Parti‟nin kurulması ve ardından seçimlere girerekiktidar olması, Türkiye‟de demokrasiye geçiĢi kolaylaĢtırmıĢtır. DP iktidarıdöneminde, ulusal ve yerel basın alanında bir canlanma yaĢanmıĢtır. Ulusal basındayaĢanan çoğulculuk, yerel basını da etkilemiĢtir. Türkiye‟de demokrasinin (1950-60)kök saldığı dönemde diğer Ģehirlerde olduğu gibi Mardin‟de de yerel basınkonusunda bir hareketlilik yaşanmış, ardı ardına pek çok gazete yayın hayatınagirmiştir. Mardin basını da diğer illerdeki basın organlarının yaşadığı ekonomik veteknik, personel sıkıntıları başta olmak üzere bir dizi sorunla başa çıkmayaçalışmıştır. Ama buna rağmen çoğulculuğun yerleşmesinin sağladığı için yereldedemokrasinin gelişmesinde basın oldukça etkili olmuştur. Son yıllarda, yerel basınüzerine yapılan çalışmalarda bir artış olsa da konu ile ilgili çalışmalar henüz yeterlidüzeyde değildir.Bu çalışmada, Demokrat Parti döneminde (1950-1960), Mardin yerelbasınındaki çoğulculuğun ve bunun şehrin siyasal, sosyal ve kültürel yapısındasağladığı değişimin ifade ettiği değer araĢtırılmaya gayret edilecektir.

In the city of Mardin that was countryside when the local press was establishedin the Ottoman era, there was no local press except some attempts by Süryanicommunity. Mardin was not affected by media pluralism in the SecondConstitutionalist Period. The perception of the press in Mardin started to constituteunder the influence of the developments in Diyarbakır, which is provincial center ofMardinIn 1946, the transition to the democracy in Turkey had strengthened by theestablishment of Democratic Party (DP) and its victory in the general elections in thecountry. During the DP period as a ruling party, in the matter of national and localpress Turkey had experienced a revival. Pluralism in national press had influencedlocal press as well and resulted in positive developments over the local press inMardin in the period when the Turkish democracy was rooted (1950-1960). Andtherefore, many local papers started to come out. Although the local press in Mardinwas negatively affected by economic, technological and personnel problems in thecountry, it helped the local democracy to settle. Although there has been an increasein recent years, specific studies about the local press are still not sufficient in Turkey.This study aims to investigate the pluralism phenomenon in the local press in Mardinregarding the Democratic Party period from 1950 to 1960 and its impacts over thechanges in political, social and cultural landscapes of town. Keywords: Multi-partysystem, the local press, the press of Mardin, the period of Democratic Party,Pluralism in the press.