Dil ve kültür bağlamında Nermi Uygur`un felsefe anlayışı

Abstract

Bu çalismada Nermi Uygur'un dil ve kültür baglaminda felsefe anlayisi elealinmaktadir. Uygur'da insan her zaman dil, kültür ve teknik gibi yapilara yapisiktir.Daha dogrusu her insan bu yapilarin içine dogmaktadir. Insanin içine dogduguyapilardan en belirgini olan dil bu tezde bir çeviri düzenegi olarak ortayakonmaktadir. Uygur yapitlarinda bu dilin öncelikle anadil oldugunun altini çizmistir.Tezde insanin bu anadilde düsündügü ve nesneleri bu dille adlandirdigi üzerindedurulmaktadir. Kültür, dile en yakin kavram olarak düsünüldügü için ve Uygur'undilden ve kültürden hareketle felsefe anlayisini olusturdugu için dil-kültür iliskisindederinlesme, tezde zorunlu hale gelmistir. Ayrica çalisma, dilin felsefe vedünyagörüsüyle de iliskilerini ele almaktadir. Tez, Uygur'un insani da göz önüne alanbir felsefe anlayisina sahip oldugunu dikkate almakta ve bu felsefe anlayisina göre debilginin anadilden giderek olusturuldugu gösterilmeye çalisilmaktadir. Buna ek olarakçalisma, Uygur'un büyük filozoflarin yaptigi sistem felsefelerine elestirel baktigini,kendine özgü ifadesiyle ?bölük-pörçük felsefe? yapmayi yegledigini ortaya koymayiamaçlamaktadir. Bu çalismada `bölük-pörçük felsefe`ye uygun olarak bir yandanUygur'un teknik, bilgi, egitim, demokrasi, insan, devlet ve toplum tasarimlari konuedilmekte, bir yandan da Uygur'un felsefe anlayisinin, kati, mutlak ve kesin sonuçlaravarmayi hedeflemeyen, aksine sürekli katkilari gerektirecek, yeniden isletilecek veçogaltilacak bir felsefe etkinligine dönük anlayis oldugunun alti çizilmektedir.

This study covers Nermi Uygur?s conception of philosophy in linguistic andcultural context. The human being in Uygur is always attached to the structures suchas language, culture and technique. In other words, every people is born into thesestructures. The language, the most prominent of the structures into which the humanbeing is born is put forward as a translation arrangement in this dissertation. In hisworks, Uygur underlines that this language is primarily the native language. Thedissertation deals with the fact that the human beings think in this language and namethe objects with this language. As the culture is considered a concept nearest thelanguage and Uygur has built his understanding of philosophy proceeding from thelanguage and culture, the depth in language-culture relationship has become acompulsion. The study also deals with the relations of language with the philosophyand worldview. This dissertation notes that Uygur has an conception of philosophywhich also considers human being, and it is tried to demonstrate that, according tosuch understanding of philosophy, the information is built up proceeding from thenative language. In addition, this study shows that Uygur has critically looked into thesystem philosophies made by great philosophers, and unveils that he has preferred tomaking an ?inchoate philosophy? in his authentic wording. This study covers, on theone hand, the technique, information, education, democracy, human, state andcommunity designs of Uygur in line with the ?inchoate philosophy?, and underlines,on the other, that Uygur?s understanding of philosophy is not solid, absolute and notaiming for final conclusions, which, in contrary, is an understanding oriented to aphilosophy activity which shall require continuous contributions, shall be operatedagain and increased.