Basın etiği

Abstract

20. yüzyıldan 21. yüzyıla geçiste, dünya dinamikleri hızla değismeye devam ediyor. Siyasal veekonomik alanda tanık olduğumuz değisim, yasamın her alanına sızarken, ulusların geleceğini dezaman zaman olumsuz yönde etkiliyor. Pek çok sorunla karsı karsıya kalan insanın içindebulunduğu bu sıkıntılı durum, gelecekte de yoğunlasmaya devam edecek gibi görünüyor. Bununbir sonucu olarak günümüz insanı, hemen her eylemini bir felsefeye dayandırma gereksinimiduyuyor. Bu bağlamda, etiğin son yıllardaki yükselisi ve meslek etiklerinin çoğalması, bir arayısındısavurumudur, görünümüdür diyebiliriz. Ne var ki etiğe yönelik bu ilginin, istenen sonucuverdiği gözlemlenemiyor. Bu noktada, meslek etikleri olarak karsımıza çıkan etikten nebeklendiğini, etik sözcüğünden tam olarak neyin anlasıldığını sorgulamak kaçınılmaz oluyor.Bu bağlamda, basın etiği baslığı altında toplanan bu çalısma; öncelikle, kavram olarak etiğin neolduğunu açık seçik hale getirme kaygısıyla ortaya çıkmıstır. Mesleki etik ilkeler incelendiğinde;bunların, bireylerin mesleki eylemlerine iliskin kural koyucu ilkeler olduğu görülür. Oysa, kimsebir kurala uymaya zorlanamaz ve her eylem kendi varlık kosulları içinde anlam kazanır.Dolayısıyla bu tür ilkeler, eylemleri doğru değerlendirebilmeyi engelleyebilir; eyleminbireyselliğini ve arkasındaki düsünceyi gözardı etme tehlikesini doğurabilir.Kitle iletisim araçları, çağımız insanının ayrılmaz bir parçası haline gelmistir. Bu araçlarıkullanarak insanları dünyada olup bitenlerden haberdar etme amacını tasıyan basın ise, ortayaçıkısından bu yana sorunlu bir alan olmustur. Dolayısıyla basının bir sorun odağı olması,günümüze özgü değildir. Ne var ki, değisen dünya dinamiklerinden ayrı düsünülemeyecek olanbasın, teknik gelismeyle birlikte dünya çapında etkili olmaya baslamıstır. Bilginin dünyaüzerindeki hızlı dolasımı; haberin gerçekliği, haberi üreten gazetecinin eylemini neyin belirlediğisorununu, daha da önemli hale getirir. Bu bağlamda, sorunun kaynağına inebilmek için önceliklekitle iletisiminin ne olduğu ve nasıl bir yapılanma içinde olduğu üzerinde durulmalıdır. Teoriktemel niteliğindeki bu asamadan sonra basın, etik sorun alanı olarak ele alınabilir.Dikkat edilecek olursa, bu noktada iki boyutlu bir sorun ile karsı karsıya olduğumuz görülür.Dünya sorunları, bireylerin yasarken ortaya koyduğu eylemleri de etkilemektedir. Bununsonucunda ortaya çıkan arayısın bir yönü de, günümüzde meslek etikleri olarak karsımızaçıkmaktadır. Bu çalısmanın dikkat çekmek istediği asıl nokta, çözüm arayısının bir sorun kaynağıhaline gelmis olmasıdır. Yapılması gerekene yönelik olarak da ortaya çıkan meslek etikleri, buamaca ulasamamaktadır. Bunun arkasında yatan baslıca nedenler, etik-ahlak ayırımının bilincindeolunmaması ve bu bağlamda etikten beklenenin, yaptırıma yönelik kurallar dizisi olusturmasıdır.Bu çalısmanın temel kaygısı da, meslek etikleri olarak karsımıza çıkan günümüz etiğinin; felsefibakıs açısından, felsefi etikten kopukluğunu vurgulamaktır. Bu bağlamda, dünya sorunlarına vedünyada olan bitene iliskin bilgimizin neredeyse tek kaynağı olan basını, bir sorun alanı olarakdoğru değerlendirmenin ve çözüm getirmenin gerekli ve yeterli kosulu; konuyu felsefi bakısaçısıyla ele almaktır diyebiliriz.

The dynamics of the world continues to change rapidly, in transition period from 20th to 21stcentury. Transition in economic and political areas spreads to other areas of life and affects thefuture of nations negatively on occasion. This troublesome situation seems to become dense in thefuture. Thus, contemporary human being needs to base every action on a philosophy. In thiscontext, we might say that the rise of ethic and increase of profession ethics are appereances of ademand. However, we can?t observe the expectant results of this interest to the ethic. At this point,it?s inevitable to ask what we expect from profession ethics and what exactly understood fromethics.In this context, this study, entitled ?the media ethics?, has emerged with the intention of makingthe concept of ethics explicit. When we examine professional ethic principles, we notice that theprinciples relevant to actions are rules. On the other hand, nobody can be obliged to obey the rulesand every action has a meaning in it?s own existing conditions. Consequently, this kind ofprinciples may prevent to examine the actions correctly and may cause to ignore the individualityof action and the thought behind it.Mass media has become an inseperable part of our age. Media, which aims to inform people onglobal current events, has been a problematic area since it has emerged. Therefore, its being thecenter of problem is not a characteristic of our time. The media which can not be consideredwithout the dynamics of changing world, has begun to be effective all around the world owing tothe technical developments. The genuineness of news and, what determines the action of thejournalist make the rapid circulation of information even more important. In this context, weshould make clear what mass media is and how it?s structured. After this theoretical stage we candeal with the media as an ethical problem area.It is emphasized that at this point we face a two-dimension problem. Global issues also effectwhat individuals do thorough their life time. On of the consequences of global problems is aseeking which we see as profession ethics. The point we stress in this study is that finding asolution to the problem has itself become the source of the problem. The profession ethics whichhas evolved due to what actions should be taken doesn?t meet this purpose. One of the mainreasons lying underneath is, disrimination of ethics-moral and what is expected from ethics at thispoint, forming chain of rules according to this must. The main purpose of this project is that ourcontemporary ethics which we have to deal as profession ethics philosophically emphasizes that itis disconnected with philosophical ethics. Thus, in order to evaluate the media, which is almostour only source for the global issues, accurately and find a solution we should take the matter intoconsideration in a philosophical point of view.