İlköğretim müfettişlerinin iş tatminleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (İstanbul ili örneği)

Abstract

İlköğretim müfettişlerini iş tatmini ve örgütsel bağlılık düzeylerinin incelendiği bu araştırmada;İlköğretim müfettişlerinin iş tatmini faktörlerinden iş ve niteliği, ödentiler, yönetim ve değerlendirme, gelişme ve yükselme olanakları, örgütsel ortam faktörlerine ilişkin görüşleri ile örgütsel bağlılık faktörlerinden duygusal bağlılık ve devam bağlılığı faktörlerine ilişkin tutumlarının cinsiyet, kıdem, yaş ve öğrenim durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği; iş doyumu faktörleri ile örgütsel bağlılık faktörleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığı bulunmaya çalışılmıştır.Bu araştırmanın amacı, ilköğretim müfettişlerinin işten ayrılma, performans düşüklüğü ve devamsızlık gibi iş davranışlarına neden olan iş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarını inceleyerek, bu iki tutumun nedenlerine ve sonuçlarına ışık tutmak ve insan kaynakları yönetimi ve gelişimine katkıda bulunmaktır.Araştırmanın evrenini, 2008?2009 eğitim- öğretim yılında İstanbul ilinde 299 müfettiş oluşturmuş, 105 müfettiş araştırmanın örneklemine alınmıştır.Veri toplama aracı olarak; katılımcıların iş tatmini ve örgütsel bağlılık düzeylerini saptamak üzere, iki alt ölçekten oluşan bir ölçme aracı geliştirilmiştir. İki alt ölçekten İş Tatmini Ölçeği'nde 35; Örgütsel Bağlılık Ölçeği'nde ise 12 madde olmak üzere, toplam 47 madde katılımcılara yönetilmiştir.Verilerin çözümlenmesinde, SPSS paket programından yararlanılmıştır. İlköğretim müfettişlerinin iş doyumuna ve örgütsel bağlılığa ilişkin görüşlerini saptamak amacıyla iş tatmininin her bir boyutu ile örgütsel bağlılığın her bir boyutu tabloda tek tek maddeler halinde gösterilmiş ve iş tatminine yönelik durumları ifade eden madde ortalama puanları ve faktör ortalamalarına yer verilmiştir. Daha sonra katılımcılardan alınan demografik bilgilere göre görüşlerinin .05 düzeyinde farklılaşıp farklılaşmadığını saptamak amacıyla ikili gruplara t-testi; ikiden fazla olan gruplara tek yönlü varyans amalizi (ANOVA) yapılmış, farkın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek için Scheffe testinden yararlanılmıştır. Grup içindeki denek sayılarının yetersiz olduğu durumlarda parametrik olmayan testlerden yararlanılmıştır.İlköğretim müfettişlerinin iş tatmini alt boyutları ile örgütsel bağlılık alt boyutları arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığı, basit korelasyon tekniği ile (Pearson r'si), iş tatmini ve örgütsel bağlılık ile demografik değişkenler arasındaki ilişki regresyon analizi yöntemi ile sınanmıştır.Veri analizi sonucu, aşağıdaki bulgulara ulaşılmıştır:İlköğretim Müfettişlerinin iş tatminleri ile örgütsel bağlılıkları arasında pozitif bir korelasyon olduğu ve bu korelasyonun istatistiksel açıdan anlamlı olduğu görülmektedir(Pearson's r=0,561, p<0,01). Ayrıca iş tatmini faktörlerinin %31'i (r²= 0,31)örgütsel bağlılık faktörü puanlarındaki değişimle açıklanmaktadır. Diğer bir ifade ile iş tatminleri yüksek olan ilköğretim müfettişlerinin örgütsel bağlılıkları da yüksektir.İş tatmini boyutlarından ?iş ve niteliği? ile ?duygusal bağlılık? (r= .531, P<.05) ve ?devam bağlılığı? (r= .171, P<.05); ?yönetim ve değerlendirme? ile ?duygusal bağlılık? (r= .594, P<.05) ve ?devam bağlılığı? (r= .220, P<.05); ?gelişme ve yükselme olanakları? ile ?duygusal bağlılık? (r= .426, P<.01) ve ?devam bağlılığı? (r= .263, P<.05); ?örgütsel ortam? ile hem ?duygusal bağlılık? (r= .588, P<.01) hem de ?devam bağlılığı? (r= .346, P<.01) arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. ?Ödentiler? ile ?devam bağlılığı? ( P>.05) arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı, ?ödentiler? ile ?duygusal bağlılık? arasında ( P>.01) anlamlı bir ilişkinin olmadığı gözlenmiştir. Ödentiler dışında bütün alt boyutlar arasında ilişki vardır.

This research is concerning the level of job satisfaction and organizational commitment of elemantary supervisors;Elemenantary supervisor attitudes on factor of job satisfaction ( work and contents, salary, administration and evalution, development and advancement oppurtunites, organizational evironment) and on factors of organizational commitment (affective commitment and continuance commitment) in terms of sex, tenure, age and educational level were examined whether there is a significant difference.The aim of this study is to enlightmen of causes and results of attitudes towards job statisfaction and organizational commitment which causes the turnover, performance deficiency and absenteeism of elemantary supervisors.The population of study is 299 elemantary supervisors who are studying in İstanbul city. 105 elemantary supervisors from the population.İn order to determine the participants job satisfaction level and organizational commitment level, a questionnaire containing two parts was used, The firs part avout job satisfaction has 35 items while the second part considering organizational commitment has 12 items. The guestionnaire has totally 47 items.SPSS packet program was used to anallyze teh data. For determining the attitudes of elemantary supervisors about job satisfaction and organizational commitment, all aspects of the guestionnaire were considered item by item. As a result, mean scores of items in a factor, and means of factors are calculated. In order to determine whether participants?attitudes are change at 0,05 level one way ANOVA has been run. To understand the reason of the variation, Scheffe has been run. And in order to determine if there is significiant relationship between the factors of job satisfaction and organizational commitment bivariate correlation (Pearson-r) has been run.There is significiant relationship between work and contents and affective commitment, and a continuance commitment (r=.561), and also there is significiant relationship between salary and continuance commitment %31 (r²= 0,31).