Ulusal sinema düşüncesi bağlamında bir kuram önerisi

Abstract

Bu tez çalışmasında, 1965 yılından itibaren, Halit Refiğ, Metin Erksan, DuyguSağıroğlu gibi sinemacılar tarafından savunulan ve kuramsal düşünceleri Halit Refiğtarafından oluşturulan Ulusal Sinema Düşüncesi ele alınmaktadır. Öncelikle UlusalSinema Düşüncesine örnek gösterilen ?Haremde Dört Kadın?(Halit Refiğ/1965),?Sevmek Zamanı? (Metin Erksan/1965), ?Bitmeyen Yol? (Duygu Sağıroğlu/1965),?Kuyu?(Metin Erksan/1968), ?Bir Türk'e Gönül Verdim? (Halit Refiğ/1968) ve?Fatma Bacı? (Halit Refiğ/1971) adlı filmler çevrilmiştir. Daha sonra 1971 yılındaHalit Refiğ tarafından yazılan ve Hareket Yayınları tarafından yayınlanan UlusalSinema Kavgası adlı kitapta, Ulusal Sinema Düşüncesinin kuramsal düşüncelerine yerverilmektedir. Ulusal Sinema Düşüncesi, bir yandan aşırı bir Batı Sineması hayranlığınakarşı, bir yandan da Türk Sinemasının o dönemde kullandığı ekonomik sistem olanbono sisteminden kaynaklanan film enflasyonuna ve Türk filmlerindeki yozlaşmayakarşı duyulan tepkiden doğar. Ulusal Sinema Düşüncesinin üzerinde kuramsal açıdanözellikle yazar Kemal Tahir'in toplumsal gerçekçilik anlayışının etkileri vardır.Ayrıca Ulusal Sinema Düşüncesi, Karl Marks ve Friedrich Engels tarafından önesürülen ve Türkiye'de, Selahattin Hilav, Sencer Divitçioğlu gibi felsefeciler ve aydınlartarafından savunulan ATÜT(Asya Tipi Üretim Tarzı)'ün görüşlerinden deyararlanmaktadır. Çalışmada, Ulusal Sinema Düşüncesinin ilişkili olduğu ATÜT,çalışmanın sınırlılıkları doğrultusunda, gereği kadarıyla ele alınmaktadır.Bu tez çalışmasında, Ulusal Sinema Düşüncesinin kuramsal önerileri,öncelikle eşsüremli(statik) olarak ele alınmaktadır. Buna göre, öncelikle Türktoplumunun yapısı, gerçekleri, manevi değerleri iyi kavranmalıdır. Böylelikle, Türktoplumunun Batılı toplumlardan farklı bir gelişim gösterdiği ve farklı manevi değerleresahip olduğu anlaşılacaktır.

In this work, The thought of ?National Cinema? is processed since 1965 by HalitREFİĞ, Metin ERKSAN and Duygu SARIOĞLU for whom they are well-known criticsand this project constructed upon Halit REFİĞ?s theorem. Firstly the movies exampledon national cinema followed by the films as ?Haremde dört kadın? (Halit REFİĞ/1965),?Sevmek Zamanı? (Metin ERKSAN/ 1965), ?Bitmeyen Yol? (Duygu SAĞIROĞLU/1965), ?Kuyu? (Metin ERKSAN/1968), ?Bir Türk?e Gönül Verdim? (Halit REFİĞ/1968) and ?Fatma Bacı? (Halit Refiğ/1971). Later; Halit REFİĞ?s book publishedin 1971 from?Hareket Yayınları? public house named as ?National Cinema Conflict?/(Ulusal Sinema Kavgası), this book indicates the national cinema theorem either.The theorem of national cinema aroused againts both for the dense admiration towestern cinema and the corrassion of Turkish Cinema at that time, because it is belivedthat domestic cinema is under high inflation regarding the bono system which causedfilm inflation. It can not be denied that the Kemal TAHİR?s social realism from theangle of theory, has an impact on the theorem of national cinema. Furthermore; thetheorem of natinal cinema benefits form the thoughts of Karl MARX, FredrichENGELS, Selahattin HİLAV, Sencer DİVİTÇİOĞLU, because their idea of correllationabout the theory on (ATÜT-Asya tipi üretim tarzı) which means the asian typeproduction compromised by natinal cinema theorem. In this work; ATÜT which hasrelations with the national cinema theorem has its own place with it?s relevant limits.In this work; the theoric suggessions of natinal cinema theorem are processedstatically, according to that issue, firstly the structure of Turkish nation, its facts,nation?s intangibles must be well examined. As a result, it is going to be revealedthat Turkish nation has strict variancies regarding the social improvement process,itangibles, then the national cinema theorem defends to benefit from Turkish nation?sbackground as it is full of ethnic cultrual dominations such as (public poetry, divanliterature, miniatures, Karagöz-Hacivat shadow theatre). This project reveals the varietyof discursions held by the critics and philosophers before the theorem of nationalcinema as they lay out the different ideas and thoughts in persistent process.