Şizofrenlerde semantik bellek süreçleri normal popülasyona kıyasla farklı mıdır?

Abstract

Semantik (anlamsal) bellek bozuklukları şizofreni hastalığının başlıca bilişsel kusurlarından birisidir (Örn, Al-Uzri, Laws, Mortimer, 2004; Doughty ve Done, 2009; Lawrence, Doughty, Al-Mousawi, Cleg ve Done, 2007). Şizofrenlerin, normal sağlıklı kontrollerden farklı olarak kendilerine özgü semantik kategoriler oluşturmaları çeşitli şekillerde açıklanmaya çalışılmıştır. Ancak bu organizasyon kusurunun semantik bellek süreçlerindeki bir bozulmadan kaynaklanma olasılığı çok az test edilmiş bir düşüncedir (Chen, Wilkins & McKenna, 1994; Gren, Done, Anthony, McKenna ve Ochocki, 2004). Bu çalışmada bu düşünce, semantik belleğin temel süreçlerinden birisi olan semantik organizasyon sürecini gözlemeye olanak veren serbest hatırlama (free recall) paradigması kullanılarak test edilmiştir.Bu amaçla araştırmaya DSM-IV-TR tanı kriterlerine göre seçilmiş yirmi sekiz şizofren hasta ve 20 sağlıklı kontrol katılmıştır. Sağlıklı kontrol grubunun tamamı, kendilerine verilen listelerin ayrı ayrı yerlerinde (karışık sırayla) bulunan anlamca bağlantılı kelimeleri arka arkaya (gruplayarak) hatırlamış, yani anlamlarına göre organize etmişlerdir. Buna karşılık şizofren grupta sadece sekiz katılımcı normal gruplandırma yapmış, kalan 20 kişi ye organize etmekte olduğu kategoriye farklı kategori üyelerini dâhil etmiş (overinclusion), ya da organize etmekte olduğu kategorinin üyelerini eksik yazmıştır (underinclusion). Bir grup şizofren ise hem overinclusion hem de underinclusion yapmıştır.Bulgular şizofrenlerdeki semantik organizasyon bozukluğunun arkasında, semantik bellek süreçlerindeki daha temel bir bozulmanın olabileceği fikrini desteklemiştir.

One of the important cognitive deficits in patients with schizophrenia is semantic memory deficit. Several theoritical explanations have been put forward on the issue (Al-Uzri, Laws, Mortimer, 2004; Doughty ve Done, 2009; Lawrence, Doughty, Al-Mousawi, Cleg ve Done, 2007). Least of them, however, taken into consider the probability of deficit in semantic memory processes (Chen, Wilkins & McKenna, 1994; Gren, Done, Anthony, McKenna ve Ochocki, 2004). This is the theoretical basis of the present research.In order to test this probability the free recall paradigm was used. Twenty eight patients meeting DSM IV- TR criteria for schizophrenia and 20 healty controls took part in the study.Although all the healty controls correctly categorized the semantically related list items, just eight of the patients with schizophrenia were able to perform it. Additionaly overinclusion and underinclusion were observed in all the patients group but in none of the controls.The findings supported the idea that there may be basic semantik processes deficit underlying semantic organization deficits in patiants with schizophrenia.