Ergenlerde sosyodemografik özelliklere ve algılanan sosyal destek ile akran zorbalığına maruz kalmanın incelenmesi

Abstract

Son yıllarda akran zorbalığına hedef olma, akrana zorbalık gösterme ve bu tür davranışların nedenlerini ve sonuçlarını anlamaya yönelik araştırmaların sayısında önemli bir artış olmuştur. Bridge'e (2003) göre bir çocuğun, diğer çocuk ya da bireyler tarafından hedef seçilerek, sürekli rahatsız edici davranışlara maruz kalması olarak tanımlanan akran zorbalığı hem yapan çocuk için hem de buna maruz kalan çocuk için önemli olumsuz etkilere neden olur. Bu tür davranışlar, bireylerin yapılan bir davranışa tepki olarak ortaya koydukları saldırgan davranışlardan farklılık göstermektedir.Bu çalışmada, ergenlerin sosyodemografik özellikleri ile akran zorbalığına maruz kalma ilişkisi araştırılmıştır.Uygulama İstanbul ilinde ikamet eden, 2 devlet lisesinde öğrenim gören, 15-17 yaş arasında olan 178 kız, 245 erkek olmak üzere toplam 423 öğrenci üzerinde uygulanmıştır.Bu çalışmayı gerçekleştirirken Akran Zorbalığını Belirleme Ölçeği, Çok Boyutlu algılanan sosyal Destek Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu, gidilen liselerdeki sınıflara toplu olarak uygulanmıştır.Hipotezin sonuçları ışığında, ergenlerde sosyo demografik özellikler, algılanan sosyal destek ve akran zorbalığına maruz kalma arasında anlamlı sonuçlar bulunmuştur.Sosyodemografik özellikler ve akran zorbalığı alt boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde yaş boyutunda 16 yaşındakilerin, cinsiyet boyutunda erkeklerin, anne eğitim düzeyi boyutunda annesi herhangi bir örgün eğitimi tamamlamamış/almamış olanların, anne çalışma boyutunda annesi çalışanların, baba çalışma boyutunda babası çalışmayanların, algılanan ekonomik düzey boyutunda ekonomik durumu kötü olanların, birlikte yaşadığı kişi/kişiler boyutunda anne baba ile yaşamayan ya da sadece anne veya baba ile yaşayanların, kendisi haricinde aile içi şiddete tanık olma boyutunda ebeveyni şiddete başvuranların, kendisine aile içinde şiddet uygulanma boyutunda ailesi tarafından şiddet görenlerin ve kardeş sahibi olma boyutunda kardeşi olan öğrencilerin daha fazla akran zorbalığına maruz kaldıkları saptanmıştır.Algılanan sosyal destek ve akran zorbalığına maruz kalma arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki gözlenmektedir. Algılanan sosyal desteğin azalması ve zorbalığa maruz kalama arasında ilişki olduğunu düşündürmektedir.Ayrıca zorbalık ölçeği alt boyutları kendi içerisinde karşılaştırıldığında da pozitif yüksek yönde anlamlı bir ilişki gözlenmektedir. Bu durum da herhangi bir zorbalık türündeki artışını/azalışın diğer zorbalık türlerinde de artışa/azalışa neden olduğu anlamına gelmektedir.Anahtar Kelimeler: Zorbalık, Kurban, Sosyal Destek, Ergenlik

In the last recent years, there has been an increase at the amount of researches which are containing being a target of peer bullying, use of peer bullying and understanding the reasons and consequences of such behaviour. According to Bridge (2003), there are considerable negative effects to both sides of peer bullying, which the term can be defined as being a target of a person or more than one person's continous harass.This study researched the relation between socio-demographic characterics of adolescents and perceived social support with being subject to peer bullying.Studies applied at two public school in İstanbul to 423 student who 178 of them are female and 245 of them are male students ages between 15-17.MSPSS (the Multidimensional Scale of Perceived Social Support), Peer Bullying Scale and Personal Data Survey Sheet was applied collectively to the students at every class. All received data analysed by and results get by SPSS (Statistical Package for Social Sciences).According to the results, my hypothesis proved by finding significant relation between percieved social support and being subject to peer bullying.In the consideration of relation between socio-demographic characterics and sub-dimensions of peer bullying, from the age dimension, 16 years olds, from the sex dimension, males, from the education of the mother dimension, whose mothers do not received or completed formal education, from the employment of the mother dimension, whose mothers are employed, from the employment of the father dimension, whose fathers are not employed, from the percieved economic condition, who has economic plight, from the living together dimension, ones who does not live with parents or ones who lives with one of them, from witnessing violence in family other than himself/herself dimension, ones whose parents show violence, from being the subject of family violence, ones faces violence in family and from having a sibling dimension, whose have a sibling can be stated as the ones who are subject to peer bullying.In the consideration of relation between social support scale sub-dimensions and being a subject of peer bullying scale sub-dimensions, there is a significant negative relation.Furthermore, in the case of comparing bullying scale sub-dimensions with each other, a significant and high positive relation is observed. This means that increase or decrease at any bullying type causes the same reaction at other bullying types.Keywords: Bullying, Victim, Social Support, Adolescents